Википедија

Бета Кефеј

Бета Кефеј (β Cephei, скратено Beta Cep, β Cep) — троен ѕвезден систем со трета привидна величина во соѕвездието Кефеј. Врз основа на мерењата на паралаксата добиени за време на мисијата Хипаркос, таа е оддалечена од Сонцето приближно 690 светлосни години. Таа е прототип на променливите ѕвезди од типот на Бета Кефеј.

β Cephei
Местоположба на Бета Кефеј (заокружено)
Податоци од набљудување
Епоха J2000      Рамноденица J2000
Соѕвездие Кефеј
Ректасцензија 21ч 28м &1000000000395968500000039,59685с[1]
Деклинација +70° 33′ &1000000000038574700000038,5747″[1]
Прив. величина (V) 3.16 – 3.27[2]
Особености
Спектрален тип B1 IV[3]
U−B Боен показател –0.95[4]
B−V Боен показател –0.22[4]
Променлив тип β Cep[2]
Астрометрија
Радијална брзина (Rv)–8.2[5] км/с
Сопствено движење (μ) Рект: +12.54[1] млс/г
Дек.: +8.39[1] млс/г
Паралакса (π)4.76 ± 0.30[1] млс
Оддалеченост690 ± 40 сг
(210 ± 10 пс)
Апсолутна величина (MV)–3.03[3]
Орбита[6]
Главнаβ Cep Aa
Придружникβ Cep Ab
Период (P)29616.54 ± 1.36 d
Голема полуоска (a)206.96 ± 0.53 mas
Занесеност (e)0.7478 ± 0.0005
Наклон (i)88.80 ± 0.07°
Должина (Ω)227.83 ± 0.14°
Перицентарска епоха (T)2450944.5 ± 24.2
Аргумент на перицентарот (ω)
(споредна)		202.43 ± 0.31°
Полузамав (K1)
(главна)		9.63 ± 0.26 км/с
Податоци
β Cep Aa
Маса7.4[6] M☉
Полупречник7,22 ± 0,42[7] R☉
Површ. грав. (log g)4,12 ± 0,07[7]
Сјајност20.000+5.200
4.100[8] L☉
Температура23.600 ± 1.000[7] K
Вртежна брзина (v sin i)28[9] км/с
β Cep Ab
Маса5.0[6] M☉
Други ознаки
Алфирк, β Cep, 8 Cephei, АЗНПЅ 2127+70, AG+70°738, БП+69°1173, ККДПЅ J21287+7034A, ФК5 809, КЅВ 04465-02643, ХД 205021, ХИП 106032, СЅ 8238, САО 10057, ВКД J21287+7034
Наводи во бази
SIMBAD— податоци

Се состои од двоен бинарен пар (означен како Бета Кефеј A) заедно со трет придружник (B). Двете компоненти на системот се самите означени како Бета Кефеј Aa (официјално именувана како Алфрик /ˈælfərk/, традиционалното име за системот) и Ab[10][11].

Номенклатура

уреди

β Cephei (латинизирано во Beta Cephei) претставува Бајерова ознака на ѕвездата. Ознаките на двете ѕвезди како Бета Кефеј A и B, и оние на компонентите на A - Бета Кефеј Aa и Ab - произлегуваат од конвенцијата што ја користи Вашингтонскиот каталог за повеќекратни системи (ВКПС) за повеќе ѕвездени системи и усвоен од Меѓународниот астрономски сојуз (МАС).[12]

Бета Кефеј го носела традиционалното име Алфирк, изведено од арапскиот збор الفرقة al-firqah „стадото“ (овци). Со Алфа Кефеј (Алдерамин) и Ета Кефеј (Алкидр), тие биле познати како ел Кавакиб ел-Фирḳ الكوكب الفرق „ѕвездите на стадото“ од Улугбек.[13][14] Во 2016 година, Меѓународниот астрономски сојуз организирал Работна група за имиња на ѕвезди (РГИЅ) за да ги каталогизира и стандардизира соодветните имиња за ѕвездите[15]. РГИЅ одлучила да припише соодветни имиња на поединечни ѕвезди наместо на цели системи.[16] Таа го одобрила името Алфрик за компонентата Бета Кефеј Aa на 21 август 2016 година и денес е вклучена во списокот со имиња на ѕвезди одобрени од Меѓународниот астрономски сојуз.[11]

Видливост

уреди

Како ѕвездата Ипсилон Змеј во соѕвездието Змеј, Бета Кефеј е видлива првенствено на северната полутопка, со оглед на нејзината екстремна северна деклинација од 70 степени и 34 минути. Сепак, таа е видлива за повеќето набљудувачи ширум светот кои стигнуваат до југ до градовите како Хараре во Зимбабве, Санта Крус де ла Сиера во Боливија или други населби на север со ± 19° јужна географска ширина. Таа е околуполарна низ цела Европа, северна Азија и северноамериканските градови дури на југ до Гвадалахара во западно средноМексико. Сите други места низ светот имаат географска ширина поголема од ± 20°северно според кое ѕвездата е секогаш видлива на ноќното небо. Бидејќи Бета Кефеј е бледа ѕвезда со трета величина, можеби е тешко да се идентификува во повеќето градови со светлинско загадување, иако во руралните места ѕвездата треба лесно да се набљудува.

Поларна ѕвезда

уреди

Бета Кефеј е видлива ѕвезда која се наоѓа на 5° од прецесионалната патека проследена низ небесната сфера од Северниот Пол на Земјата. За време на истиот период, Јота Кефеј, исто така, ќе биде на 5° од прецесионалната патека, од другата страна, така што и двете се во конкуренција како поларни-ѕвезди, титула што моментално недвосмислено ја држи Северница.

Предходник Полска ѕвезда Наследник
Ерај 5200-7500 н.е. со
Јота Кефеј 		Алдерамин

Својства

уреди
 
Светлосна крива за Бета Кефеј, нацртана од податоците на TESS[17]

Бета Кефеј е тројна ѕвезда која содржи спектроскопски бинарен систем со светлинска величина од 8 оптички придружници.[18] Нејзината величина варира помеѓу +3,16 и +3,27 со период од 0,19048 денови.[2]

Бета Кефеј Аа е сина подџинова ѕвезда со ѕвездена класификација B1 IV. Претходно била класифицирана или со главна низа или со класа на џиновска сјајност[19]. Оваа ѕвезда има полупречник кој е проценет на 7.2 R☉[7] и маса од 7 M☉. Други извори дале повисоки маси од редот на 12 M☉.[3] Како и повеќето ѕвезди од Б-класа со голема маса, Бета Кефеј Аа е релативно млада ѕвезда со проценета возраст од само неколку милиони години. Како и повеќето џиновски ѕвезди, таа се врти бавно околу својата оска со брзина на вртење од 7 степени/ден, брзина која на ѕвездата и треба приближно 51 денови за да направи една целосна револуција.

Бета Кефеј Ab е Be-ѕвезда во 81-годишна орбита со џиновската примарна ѕвезда[6]. Распознаена е со помош на интерферометрија на дамки на растојание од 0,25" во 1972 година.[20] Со маса од околу 5 M☉, веројатно е ѕвезда од Б-класа со класификација B6.[6]

B Кефеј B е ѕвезда од главната низа А2 со светлинска величина 7,8, оддалечена 13,6 инчи.[3]

Варијабилност

уреди

Бета Кефеј пулсира редовно на секои 4 часа 34 минути, создавајќи варијација во нејзината визуелна осветленост од 0,11 величини. Таа е прототип ѕвезда од типот на Бета Кефеј, топла во главната низа и џиновска ѕвезда која пулсира аналогно на променливите на Кефеида, но со пулсирања предизвикани од непроѕирноста на железото, а не од хелиумот.[2]

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 van Leeuwen, F. (November 2007). „Hipparcos, the New Reduction“. Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. S2CID 18759600.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Samus, N. N.; Durlevich, O. V.; и др. (2009). „VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007–2013)“. VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. Originally Published in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Nieva, María-Fernanda; Przybilla, Norbert (2014). „Fundamental properties of nearby single early B-type stars“. Astronomy & Astrophysics. 566: A7. arXiv:1412.1418. Bibcode:2014A&A...566A...7N. doi:10.1051/0004-6361/201423373. S2CID 119227033.
  4. ↑ 4,0 4,1 Mermilliod, J.-C. (1986). „Compilation of Eggen's UBV data, transformed to UBV (unpublished)“. Catalogue of Eggen's UBV Data. SIMBAD. Bibcode:1986EgUBV........0M.
  5. ↑ Wilson, Ralph Elmer (1953). „General catalogue of stellar radial velocities“. Washington. Bibcode:1953GCRV..C......0W.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Hutter, D. J.; Tycner, C.; Zavala, R. T.; Benson, J. A.; Hummel, C. A.; Zirm, H. (2021). „Surveying the Bright Stars by Optical Interferometry. III. A Magnitude-limited Multiplicity Survey of Classical Be Stars“. The Astrophysical Journal Supplement Series. 257 (2): 69. arXiv:2109.06839. Bibcode:2021ApJS..257...69H. doi:10.3847/1538-4365/ac23cb. S2CID 237503492 Проверете ја вредноста |s2cid= (help).
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Gordon, Kathryn D.; Gies, Douglas R.; Schaefer, Gail H.; Huber, Daniel; Ireland, Michael (2019). „Angular Sizes, Radii, and Effective Temperatures of B-type Stars from Optical Interferometry with the CHARA Array“. The Astrophysical Journal. 873 (1): 91. Bibcode:2019ApJ...873...91G. doi:10.3847/1538-4357/ab04b2. S2CID 125181833.
  8. ↑ Shultz, M. E.; Wade, G. A.; Rivinius, Th; Alecian, E.; Neiner, C.; Petit, V.; Wisniewski, J. P.; MiMeS Collaboration; BinaMIcS Collaboration (2019). „The magnetic early B-type Stars II: Stellar atmospheric parameters in the era of Gaia“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 485 (2): 1508. arXiv:1902.02713. Bibcode:2019MNRAS.485.1508S. doi:10.1093/mnras/stz416. S2CID 119463660.
  9. ↑ Hoffleit (1991). „Bright Star Catalogue“. VizieR (5th revised. изд.). Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Посетено на 2010-12-26.
  10. ↑ Kunitzsch, Paul; Smart, Tim (2006). A Dictionary of Modern star Names: A Short Guide to 254 Star Names and Their Derivations (2nd rev.. изд.). Cambridge, Massachusetts: Sky Pub. ISBN 978-1-931559-44-7.
  11. ↑ 11,0 11,1 „Naming Stars“. IAU.org. Посетено на 18 June 2018.
  12. ↑ Hessman, F. V.; Dhillon, V. S.; Winget, D. E.; Schreiber, M. R.; Horne, K.; Marsh, T. R.; Guenther, E.; Schwope, A.; Heber, U. (2010). „On the naming convention used for multiple star systems and extrasolar planets“. arXiv:1012.0707 [astro-ph.SR].
  13. ↑ Allen, R. H. (1963). Star Names: Their Lore and Meaning (Reprint. изд.). New York: Dover Publications Inc. стр. 157. ISBN 0-486-21079-0. Посетено на 2010-12-12.
  14. ↑ Davis, George R. (1944). „The Pronunciations, Derivations, and Meanings of a Selected List of Star Names“. Popular Astronomy. 52: 8. Bibcode:1944PA.....52....8D.
  15. ↑ IAU Working Group on Star Names (WGSN), International Astronomical Union, Посетено на 22 May 2016.
  16. ↑ „WG Triennial Report (2015-2018) - Star Names“ (PDF). стр. 5. Посетено на 2018-07-14.
  17. ↑ „MAST: Barbara A. Mikulski Archive for Space Telescopes“. Space Telescope Science Institute. Посетено на 8 December 2021.
  18. ↑ Norton, Arthur P. (1973). Norton's Star Atlas. Gall & Inglis. стр. 118. ISBN 0-85248-900-5. Fixed. A is a spectroscopic binary.
  19. ↑ Skiff, B. A. (2014). „VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Spectral Classifications (Skiff, 2009–2016)“. VizieR On-line Data Catalog: B/Mk. Originally Published in: Lowell Observatory (October 2014). 1. Bibcode:2014yCat....1.2023S.
  20. ↑ Gezari, D. Y.; Labeyrie, A.; Stachnik, R. V. (1972). „Speckle Interferometry: Diffraction-Limited Measurements of Nine Stars with the 200-INCH Telescope“. Astrophysical Journal. 173: L1. Bibcode:1972ApJ...173L...1G. doi:10.1086/180906.

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Бета_Кефеј&oldid=5273120“