Безвучна двоуснена струјна согласка

Безвучна двоуснена струјна согласка
ɸ
Слика
МФА-бр.	126
Шифрирање
Единица (дек.)	ɸ
Уникод (хекс.)	U+0278
X-SAMPA	p\
Киршенбаум	P
	преглед; разговор; уреди;

Безвучната двоуснена струјна согласка е вид на согласен глас присутен во извесни јазици. Симболот во Меѓународната фонетска азбука за овој глас е ⟨ɸ⟩.

Особености

Согласката ги има следниве особености:

Начинот на творба е струен, што значи дека се добива со стеснување на воздушниот тек низ тесен провод во местото на творба, предизвикувајќи бурно струење.
Местото на творба е двоуснено, што значи дека се создава со двете усни.
Фонацијата е безвучна, што значи дека се создава без треперење на гласните жици. Во некои јазици, гласните жици активно се одвојуваат, така што согласката е секогаш безвучна. Во други пак, жиците се лабави, па така согласката може да ја поприми звучноста на соседните гласови.
Ова е устена согласка, што значи дека воздухот излегува само низ устата.
Бидејќи гласот не се создава со воздушен тек по јазикот, за оваа согласка не важи двојбата „средна–странична“.
Воздушниот механизам е белодробно издишен, што значи дека се создава со истиснување на воздух единствено низ белите дробови и дијафрагмата, што важи за највеќето гласови.

Јазици

Јазик		Збор	МФА	Значење	Белешки
ајнски		フチ	[ɸu̜tʃi]	баба
ангорски		fi	[ɸi]	тело
еве^[1]		éƒá	[é ɸá]	тој мазнеше
ителменски		чуфчуф	[tʃuɸtʃuɸ]	дожд
јапонски^[2]		腐敗 фухај	[ɸɯhai]	распаѓање	Алофон на /h/ пред /ɯ/.
каинганшки		fy	[ɸɨ]	семе
квама		[kòːɸɛ́]		кошница
маоански		[ʔɑ̄ˈɸɑ́ŋ]		празен
маорски		whakapapa	[ɸakapapa]	родослов
одуди		pagai	[ɸɑɡɑi]	кокосов орев
туркменски		fabrik	[ɸabrik]	фабрика
шпански	андалусиско наречје^[3]	los viejos	[lɔh ɸjɛhɔ]	старите	Алофон на /b/ по [h].

Наводи

↑ Ladefoged (2005:156)
↑ Okada (1991:95)
↑ Pérez, Aguilar & Jiménez (1998:225–228)

Библиографија

Ladefoged, Peter (2005), Vowels and Consonants (Second. изд.), Blackwell
Pérez, Ramón Morillo-Velarde; Aguilar, Rafael Cano; Jiménez, Antonio Narbona (1998), El Español hablado en Andalucía, ISBN 84-344-8225-8
Okada, Hideo (1991), „Phonetic Representation:Japanese“, Journal of the International Phonetic Association, 21 (2): 94–97, doi:10.1017/S002510030000445X

Поврзано

Звучна двоуснена струјна согласка


п р у Табела на белодробни согласки по МФА аудио
По место →	Уснени				Преднојазични								Среднојазични						Заднојазични				Гласилни
↓ По начин	Двоуснени		Уснено-забни		Забни		Венечни		Задно-венеч.		Свиени		Предно-непчени		Заднонепчени		Ресични		Голтнички		Надгласилни		Гласилни
Носни	m̥	m		ɱ		n̪	n̥	n		n̠		ɳ	ɲ̥	ɲ	ŋ̊	ŋ		ɴ
Избувни	p	b	p̪	b̪	t̪	d̪	t	d			ʈ	ɖ	c	ɟ	k	ɡ	q	ɢ			ʡ		ʔ
Струјни	ɸ	β	f	v	θ	ð	s	z	ʃ	ʒ	ʂ	ʐ	ç	ʝ	x	ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h	ɦ
Приближни				ʋ				ɹ				ɻ		j		ɰ
Трепетни		ʙ						r				ɽ͡r						ʀ				я *
Едноударни		ⱱ̟		ⱱ				ɾ				ɽ						ɢ̆				ʡ̯
Стран. струј.							ɬ	ɮ			ɭ˔̊		ʎ̥˔	ʎ˔	ʟ̝̊	ʟ̝
Стран. прибл.								l				ɭ		ʎ		ʟ
Стран. едноуд.								ɺ				ɺ̠		ʎ̯

**Небелодробни согласки**
Чкрапави	ʘ	ǀ	ǃ		ǂ		ǁ
Чкрапави	ʘ̃	ʘ̃ˀ	ʘ͡q		ʘ͡qʼ
Уфрлени	ɓ	ɗ	ʄ	ᶑ	ɠ		ʛ
Исфрлени	pʼ	tʼ	cʼ	ʈʼ	kʼ		qʼ
	fʼ	θʼ	sʼ	ɬʼ	xʼ		χʼ
	tsʼ	tɬʼ	cʎ̝̥ʼ	tʃʼ	ʈʂʼ	kxʼ	kʟ̝̊ʼ

**Слеани согласки**
p̪f	b̪v	ts	dz	tʃ	dʒ	tɕ	dʑ	ʈʂ	ɖʐ
		tɬ	dɮ	cç	ɟʝ	cʎ̥˔	ɟʎ˔	kʟ̝̊	ɡʟ̝

**Сложени согласки**
Незаградни	ʍ	w	ɥ	ɧ
Заградни	k͡p	ɡ͡b	ŋ͡m

Табелава содржи фонетски симболи што може да не се прикажат правилно кај некои прелистувачи. [Помош]

Онаму кајшто симболите се дадени во парови, „лев—десен“ претставува „безвучна—звучна“ согласка.

Исенчените полиња претставуваат неизводливи гласовни творби.

* Симболот го нема во МФА.

[1] Ladefoged (2005:156)

[2] Okada (1991:95)

[3] Pérez, Aguilar & Jiménez (1998:225–228)

[1]

[2]

[3]