Уставниот суд на Македонија — орган што ја штити уставноста и законитоста во Македонија. Составен е од девет судии избрани од Собранието на Македонија со мнозинство гласови од вкупниот број пратеници. Мандатот на судиите трае девет години без право на повторен избор. Судиите на Уставниот суд се избираат од редот на истакнати правници. Уставниот суд избира претседател од своите редови за време од три години и без право на повторен избор.

Надлежности

Уставниот суд на Република Македонија ги има следните надлежности:

одлучува за согласноста на законите со Уставот;
одлучува за согласноста на другите прописи и на колективните договори со Уставот и со законите;
ги штити слободите и правата на човекот и граѓанинот што се однесуваат на слободата на уверувањето, совеста, мислата и јавното изразување на мислата, политичкото здружување и дејствување и забраната на дискриминација на граѓаните по основ на пол, раса, верска, национална, социјална и политичка припадност;
решава за судирот на надлежностите меѓу носителите на законодавната, извршната и судската власт;
решава за судирот на надлежностите меѓу органите на Републиката и единиците на локалната самоуправа;
одлучува за одговорноста на претседателот на Републиката;
одлучува за уставноста на програмите и статутите на политичките партии и на здруженијата на граѓаните и
одлучува и за други прашања утврдени со Уставот.

Историја

Уставното судство во Македонија за првпат се востановува со Уставот на Социјалистичка Република Македонија од 1963 година, а започнува со работа на 15 февруари 1964 година.

Претседатели на Уставниот суд на Република Македонија

#	Име (роден–починал)	Мандат
1	Перо Коробар (1916–2004)	1963	1974
2	Асен Групче (1919–2002)	1974	1979
3	Гога Николовски (?)	1979	1984
4	Владимир Митков (1931–2024)	1984	1986
5	Димче Козаров (?)	1986	1987
6	Фиданчо Стоев (?)	1987	1989
7	Јордан Арсов (?)	1989	1994
8	Јован Проевски (?)	1994	1997
9	Милан Недков (1931–2018)	1997	2000
10	Тодор Џунов (1931–2014)	2000	2003
11	Лилјана Ингилизова – Ристова (1946-)	2003	2006
12	Махмут Јусуфи (?)	2006	2007
13	Трендафил Ивановски (?)	2007	2010
14	Бранко Наумоски (1951-)	2010	2013
15	Елена Гошева (?)	2013	2016
16	Никола Ивановски (?)	2016	2019
17	Сали Мурати (1966-)	2019	2021
18	Добрила Кацарска (1957–)	2021	2024
19	Дарко Костадиновски (1974–)	2024	Во служба

Прва жена уставен судија била Бранка Циривири - Антоновска, избрана за уставен судија во 1984 година, а прва жена претседател на Уставниот суд - Лилјана Ингилизова – Ристова, избрана за претседател во 2003 година.^[1]

Состав

Уставен суд на Македонија
Основан	15 март 1964
Надлежност	Македонија
Местоположба	Скопје, Македонија
Мрежно место	www.ustavensud.mk
Претседател на Уставен суд
Моментално	Дарко Костадиновски
Од	4 јуни 2024
Генерален секретар на Уставен суд
Сегашен	Виолета Ѓорѓиевска
Од	26 септември 2024
Портпарол на Уставен суд
Сегашен	Христина Беловска
Од	27 Декември 2021

Уставниот суд го сочинуваат девет судии. Претседателот го избира Судот од редот на судиите за време од три години, без право на повторен избор. Судиите ги избира Собранието на Република Македонија за време од девет години без право на повторен избор. Судиите на Уставниот суд се избираат од редот на истакнати правници.

Функцијата судија на Уставниот суд е неспојлива со вршењето друга јавна функција, професија или членување во политичка партија. Судиите уживаат имунитет како и пратениците во Собранието на Република Македонија. За имунитетот на судиите одлучува Судот во постапка предвидена со Деловникот на Судот. Судиите не подлежат на обврска во вооружените сили.

Обезбедувањето независност на уставното судство е основното барање што се поставува при решавањето на прашањата за составот и начинот на избор на судиите на Уставниот суд, што е нужно надополнување на начелната независност на уставното судство од принципите на организацијата на власта. Меѓутоа, токму на планот на составот, односно преку изборот на судиите на Уставниот суд, покрај на планот на неговото финансирање, органите на политичкото одлучување можат да имаат најголемо влијание врз вршењето на уставносудската функција. Неспорно е дека законодавниот орган преку изборот односно определувањето на персоналниот состав на Уставниот суд, на индиректен начин е во улога да влијае и на остварувањето на улогата на овој уставен орган. Можноста од таквото влијание со Уставот е мошне ограничено имајќи предвид дека мандатот на судиите изнесува девет години што не се совпаѓа со мандатот на претставничкиот орган, дека функцијата судија е неспојлива со членување во политичка партија, дека Уставниот суд сам одлучува кога на судијата под услови утврдени со Уставот ќе му престане функцијата. Според Уставот, двајца судии на Уставниот суд предлага Претседателот на Републиката. Судскиот совет на Републиката предлага двајца судии на Уставниот суд од редот на судиите. Согласно уставната определба со Амандманот XV од Уставот Собранието избира тројца судии со мнозинство гласови од вкупниот број пратеници, при што мора да има мнозинство гласови од вкупниот број пратеници кои припаѓаат на заедниците кои не се мнозинство во Република Македонија.

Нужно дополнување на основите за независноста на Уставниот суд кои произлегуваат од неговата положба во уставниот систем и од начинот на изборот на судиите, е обезбедувањето на материјална независност на Судот од органите на државната власт кои го утврдуваат и извршуваат буџетот на државата. Во таа смисла, за одбележување е дека прашањата од материјален карактер, имаат неповолно влијание кон поцелосното остварување на улогата на Уставниот суд. Имено, самостојната и независна позиција на Судот, утврдена со Уставот би била уште поцелосна и реално остварлива, доколку тој има и поголема материјална самостојност. Засега, средствата за работа на Уставниот суд се обезбедуваат во Буџетот на Републиката без некое поголемо влијание на Судот.

Уставниот суд работите од својата надлежност ги врши на седница во полн состав, а одлуките ги донесува со мнозинство гласови од вкупниот број.

Пред одлучувањето на редовните седници, Судот може да одржува подготвителни седници и консултативни разговори. Судот организира јавни расправи доколку оцени дека е тоа потребно, освен во случаите на одлучување за барање за заштита на поединечните права, кога одлуката ја донесува по правило врз основа на јавна расправа. За прашања од доменот на внатрешната организација и начинот на работа, Судот образува постојани и повремени комисии.

Сегашни Членови

Во моментов има девет судии во Уставниот суд: Претседателот на Уставниот суд Дарко Костадиновски и осум членови.

Актуелни судии на Уставниот суд
Судии/ датум на раѓање и место		Назначен од	Датум на почеток / стаж
Судии/ датум на раѓање и место		Назначен од	Датум на почеток / стаж	07	(Претседател) Костадиновски, ДаркоДарко Костадиновски 000000001974-11-27-000027 ноември 1974 Скопје, С.Р Македонија	Ѓорге Иванов (ВМРО-ДПМНЕ)	11 јануари 2018(2018-01-11) (6 г.)	1
09	Ајдари, НасерНасер Ајдари 000000001960-03-10-000010 март 1960 Скопје, С.Р Македонија	Седница преку Собрание (ДУИ)	5 март 2018(2018-03-05) (6 г.)	2
01	Кадриу, ОсманОсман Кадриу 000000001967-12-15-000015 декември 1967 Кичево, С.Р Македонија	Ѓорге Иванов (ВМРО-ДПМНЕ)	11 јануари 2018(2018-01-11) (6 г.)	3
08	Кацарска, ДобрилаДобрила Кацарска 000000001957-11-23-000023 ноември 1957 Ресен, С.Р Македонија	Седница преку Собрание (СДСМ)	26 ноември 2020(2020-11-26) (4 г.)	4
05	Скендер, ФатмирФатмир Скендер 000000001966-07-26-000026 јули 1966 Дебар, С.Р Македонија	Стево Пендаровски (СДСМ)	28 октомври 2022(2022-10-28) (2 г.)	5
04	Татјана Васиќ- Бозаџиева 000000001973-07-27-000027 јули 1973 Скопје, С.Р Македонија	Стево Пендаровски (СДСМ)	28 октомври 2022(2022-10-28) (2 г.)	6
06	Дуковска, ЕлизабетаЕлизабета Дуковска 000000001961-09-18-000018 септември 1961 Скопје, С.Р Македонија	Седница преку Собрание (СДСМ)	10 април 2023(2023-04-10) (1 г.)	7
02	Јадранка Дабовиќ- Анастасовска 000000001963-04-28-000028 април 1963 Скопје, С.Р Македонија	Седница преку Собрание (СДСМ)	12 декември 2023(2023-12-12) (1 г.)	8
	Ана Павловска- Данева 000000001973-04-17-000017 април 1973 Скопје, С.Р Македонија	Седница преку Собрание (СДСМ)	8 февруари 2024(2024-02-08) (0 г.)	9

Наводи

↑ Уставен суд на РМ, „Поранешни судии“^{[мртва врска]}

Надворешни врски

[1] Уставен суд на РМ, „Поранешни судии“^{[мртва врска]}

[1]

Уставен суд на Македонија