Тројаци

село во Општина Прилеп


Тројаци или Тројак[2] — село во областа Раец, во Општина Прилеп, на патот помеѓу градовите Кавадарци и Прилеп.

Тројаци
Поглед на Тројаци.jpg

Поглед на селото Тројаци

Тројаци во рамките на Македонија
Тројаци
Местоположба на Тројаци во Македонија
Тројаци на интерактивна карта

Карта

Координати 41°22′21″N 21°44′23″E / 41.37250° СГШ; 21.73972° ИГД / 41.37250; 21.73972Координати: 41°22′21″N 21°44′23″E / 41.37250° СГШ; 21.73972° ИГД / 41.37250; 21.73972
Регион Logo of Pelagonia Region.svg Пелагониски
Општина Coat of arms of Prilep Municipality.svg Прилеп
Област Раец
Население 7 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 7500
Повик. бр. 048
Шифра на КО 20104
Надм. вис. 600 м
Тројаци на општинската карта
Тројаци во Општина Прилеп.svg

Атарот на Тројаци во рамките на општината
Commons-logo.svg Тројаци на Ризницата

Географија и местоположбаУреди

Тројаци се наоѓа во источниот дел на Општина Прилеп, во горното сливно подрачје на реката Раец, во близина на превојот Плетвар, од десната страна на регионалниот пат Прилеп-Кавадарци. Селото е ридско и се наоѓа на надморска височина од 600 м. Од градот Прилеп е оддалечено околу 20 км. Неговиот атар зафаќа површина од 19,7 км2.[3]

ИсторијаУреди

Подрачјето на Тројаци е населено уште од неолитот, за што сведочи наоѓалиштето Ридот сместено на висорамнина од југоисточната страна на селото.[4]

Во XIX век, селото било дел од Прилепската каза на Отоманското Царство.

Пролетта 1907 настанала борба помеѓу еден дел од четата на Петар Ацев, предводена од Стефан Шиндилов и аскерот. Четата била опколена во една пештера кај Тројаци при што загинале сите нејзини членови — 6 четници и 1 селанец.[5]

СтопанствоУреди

Селото има полјоделско-сточарска функција. Во селскиот атар преовладуваат пасиштата на површина од 893 ха, обработливото земјиште зафаќа површина од 357 ха, а на шуми отпаѓаат 281 ха.[3]

НаселениеУреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948216—    
1953264+22.2%
1961224−15.2%
1971119−46.9%
198134−71.4%
ГодинаНас.±%
199129−14.7%
199430+3.4%
200211−63.3%
20217−36.4%

Во делото „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Тројаци било село со 40 домаќинства и 173 жители.[2]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Тројаци имало 380 жители.[6] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во селото имало 280 жители.[7]

Селото броело 224 жители во 1961 година, додека во 1994 година во селото живееле 30 жители.

Според пописот од 2002 година, во селото живееле 11 жители, сите Македонци.[8] Од нив 4 биле мажи, а 7 жени.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 7 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 380 280 216 264 224 119 34 29 30 11 7
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]

РодовиУреди

Тројаци е македонско село.

Според истражувањата од 1920-тите, Родови во селото се:

  • Староседелци: Чеповци (9 к.), Марковци-Ќимовци (5 к.), Шипинковци (2 к.), Трајановци (1 к.), Шутевци-Утковци (3 к.), Митковци (3 к.), Стојковци (5 к.) и Станковци-Цуцуловци (2 к.).
  • Доселеници: Стојановци (1 к.) доселени се од селото Топлица , Кушовци (1 к.) доселени се од селото Беловодица.[13]

Самоуправа и политикаУреди

Селото влегува во рамките на Општина Прилеп од 1962 година. Претходно, во периодот од 1950 до 1952 година, тоа било дел од Прилепската околија; во периодот од 1952 до 1955 година било седиште на истоимената Општина Тројаци; а во периодот од 1955 до 1962 година, селото влегувало во склоп на Општина Плетвар.

Избирачко местоУреди

Во селото се наоѓа избирачкото место бр. 1426 кое е сместено во приватна куќа.[14]

Во вториот круг на претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 6 гласачи.[15]

Културни и природни знаменитостиУреди

 
Црквата „Св. Ѓорѓи“
Археолошки наоѓалишта[4]
Цркви
Реки

ЛичностиУреди

 
Никола Бошков - Тројачанец
Родени во Тројаци
Починати во Тројаци
  • Никола Станев (? – 1907) — револуционер на ВМОРО, роден во Крн, Бугарија, четник на Стефан Шиндилов[21]
  • Стефан Шиндилов - Шиндил (п. 1907) — прилепски војвода на ВМОРО.

ИселеништвоУреди

Од 1870 до 1910 година од селото има иселеници на следните места. Прилеп, Алексинац, Крагуевац, Белград, Софија и САД.[13]

ГалеријаУреди

НаводиУреди

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. 2,0 2,1 „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 184-185.
  3. 3,0 3,1 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја (PDF). Скопје: Патрија. стр. 302.
  4. 4,0 4,1 Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 314-315. ISBN 9989-649-28-6.
  5. Трайчевъ, Георги. Градъ Прилѣпъ. Историко-географски и стопански прегледъ. София, Печатница „Фотиновъ“ № 1, 1925. с. 268.
  6. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 246.
  7. Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 150-151.
  8. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 7 јуни 2019.
  9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  13. 13,0 13,1 Радовановиќ, Воислав. Тиквеш и Раец.
  14. „Изборна единица 4: Општина Прилеп“ (PDF). Посетено на 7 јуни 2019.
  15. „Претседателски избори 2019 (Втор круг)“. Посетено на 7 јуни 2019.
  16. Црква „Св. Георгиј“, село Тројаци“. OldPrilep. 4 јуни 2015.
  17. Петрушевски, Илија; Маркоски, Благоја (2014). Реките во Република Македонија (PDF). Скопје: Геомап. стр. 63. ISBN 978-9989-2117-6-8.
  18. Българската възрожденска интелигенция (енциклопедия), ДИ „Д-р Петър Берон“, София, 1988, стр. 520.
  19. „Списъкъ на падналитѣ и умрѣли борци за свободата на Македония и обединението на българското племе и тѣхни последователи въ Прилепъ и околията“ (PDF). Илюстрация Илиндень. Издание на Илинденската Организация. XV (1 (151): 16. 1944. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)
  20. Македонцитѣ въ културно-политическия животъ на България: Анкета отъ Изпълнителния комитетъ на Македонскитѣ братства (PDF). София: Книгоиздателство Ал. Паскалевъ и С-ие, Държавна печатница. 1918. стр. 37.
  21. Град Крън. www.svetimesta.com.

Надворешни врскиУреди