Каштела
Каштела е град во Хрватска во Сплитско-Далматинската жупанија
Географска положба
уредиКаштела е град во централна Далмација, во близина на Сплит, Трогир и Солин. Оддалечен е десет километри од Трогир на север и Сплит на југ и е многу добро поврзан со главните патни правци со тој дел на Далмација, но и со континентална Хрватска.
Градот лежи под планината Козјак помеѓу Трогир и Сплит, а името го добил по замоците (малите градови) кои биле изградени во 15 век изградени од жителите на Сплит и Трогир во 19 век за одбрана од турските инвазии, а до нив подоцна се формираат села, од кои на почетокот имало 13, а сега се седум.[1]
Планината Козјак (780 м) се протега северозападно - југоисточно над Каштела, а малку пониско кон југ е планината Мосор (1.330 м). Заливот Каштела, јужната граница на полето Каштела, е вдлабнатина помеѓу гореспоменатите планини на север и полуостровот Марјана и островот Чиова на југ. Во геолошка смисла преовладуваат варовникот и флишот. Флишот не надминува височина од 400 м, а неговите благи падини, особено кон морето, се покриени со обработлива плодна почва. Изворите на вода излегуваат токму на допирната линија на флиш и варовник.
Историја
уредиДо територијалната реорганизација во Хрватска биле дел од старата општина Каштела.
Во 1420 г Каштела потпаднала под венецијанска власт и станала место на битката меѓу Сплит и Трогир. За време на турските инвазии од 15 — 17 век попрскана со мали гратчиња наречени „замоци“, го добила сегашното име.[1]
Популација
уредиНа пописот на населението во 2011 година во градот Каштела имало 38.667 жители, од кои 6.829 живееле во градското седиште Каштел Суќурац.
| Население според пописите [2] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1857 година | 1869 година | 1880 година | 1890 година | 1900 година | 1910 година | 1921 година | 1931 година | 1948 година | 1953 година | 1961 година | 1971 година | 1981 година | 1991 година | 2001 година | 2011 година |
| 5.097 | 5.829 | 5.981 | 6.582 | 7.286 | 7.460 | 8.346 | 8.895 | 9.731 | 11.036 | 13.526 | 18.805 | 24.328 | 29.168 | 34.103 | 38.667 |
Забелешка : Потекнува од старата општина Каштела. Од 1948 г до 1971 година дел од податоците се содржани во градот Сплит.
Урбани населби
уредиКаштела е составена од седум помали поврзани места долж брегот на заливот Каштела тоа се:
- Каштел Штафилиќ кој датира од 1500 г. изграден од благородникот Степан Штафилиќ [1]
- Каштел Нови ја изградил во 1512 година Павао Ципчиќ [1]
- Кастел Стари, 1476 г. ја изградил Коре (Кориолан) Ципчиќ од Трогир[1]
- Каштел Лукшиќ има црква и основно училиште, а во 1487 г ја изградиле двајца браќа од семејството Витури кои се среќаваат околу 1300 г. се преселиле од Венеција во Трогир [1]
- Каштел Камбеловац, кој го добил името по неговиот основач Фраља Камба од 1566 година [1]
- Каштел Гомилица, се нарекува на италијански, бидејќи таа област е основана во 1066 година архиепископот Ловриенац I. ги претставил печките на манастирот Св. Бенедикт во Сплит[1] и
- Каштел Суќурац, седиште на градот, кој е основан во 1907 година, а веќе се споменува во 9 век. Градиќ подоцна бил утврден, а во 1505 г. Турците го нападнале Каштел и го запалиле селото до него.[1]
Култура и спорт
уреди- Музеј на градот Каштела во Каштел Лукшиќ
- Музеј Подворје во Каштел Суќурац
- ФК Јадран, Кастел Суќурац
- ФК ГОШК, Каштел Гомилица
- ХФК Вал, Каштел Стари
- Одбојкарски клуб Младост, Каштел Лукшиќ
- Одбојкарски клуб Каштела ДЦ, Каштел Стари
- Одбојкарски клуб Марина Каштела, Каштел Камбеловац
- Ракометниот клуб Каштела Адриахем, Каштел Гомилица
- Карате клуб Фортитер Каштела, Каштел Нови
- Џудо клуб Далмацијацемент, Каштел Суќурац
- СОУ Јосип Хаце, Каштел Лукшиќ
Збратимени градови
уреди
Поврзано
уредиНаводи
уредиНадворешни врски
уреди- [1] Сојузен завод за статистика и евиденција на Сојузна Република Југославија и СФРЈ, попис на населението 1948, 1953, 1961, 1971, 1981 година. и во 1991 г години
- Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9.CS1-одржување: ref=harv (link)