Википедија

Марија Караѓорѓевиќ

Марија Караѓорѓевиќ (Гота, 9 јануари 1900 година - Лондон, 22 јуни 1961 година ) била југословенска кралица, сопруга на кралот Александар I и мајка на последниот југословенски крал, Петар II.

Кралицата Марија
Кралицата Марија Караѓорѓевиќ

Биографија уреди

Втора ќерка е на романскиот крал Фердинанд Румунски (1865-1927) и романската кралица Марија (1875-1938), принцезата на Велика Британија и Ирска, внука на англискиот крал Едвард VII и внука на кралицата Викторија.

Бабата на Марија по мајка била големата војвотка Марија Александровна, сестра на рускиот цар Александар III, а нејзиниот дедо по мајка бил Алфред, војводата од Единбург - вториот син на британската кралица Викторија.

Таа била многу образована. Пред бракот ја имала титулата принцеза на Романија. И како правнука на кралицата Викторија, таа била во роднинска врска со сите европски кралски куќи. За време на Првата светска војна работела со мајка си во болница, грижејќи се за ранетите. Бидејќи ја нарекувале исто како нејзината мајка, таа била позната и по прекарот Мињон.

Свршувачката со југословенскиот крал Александар I Караѓорѓевиќ била објавена на нејзиниот роденден, 9 јануари 1922 година во Синај.[1] Свадбата се одржала на 8 јуни 1922 година во Белград.[2] Со него таа родила три сина:

  • Кралот Петар II Караѓорѓевиќ (1923-1970)
  • Принцот Томислав Караѓорѓевиќ (1928-2000)
  • Принцот Андреј Караѓорѓевиќ (1929-1990)

Имала винарија во Демир Капија.[3]

По убиството на кралот Александар во Марсеј на 9 октомври 1934 година, таа останала да се грижи за своите синови и го подготвила Петар да ја преземе кралската улога кога ќе порасне. Кога кралот Петар II дошол на власт на 28 март 1941 година таа станала кралица-мајка. Прашањето за бракот на Петар со грчката принцеза Александра, кој бил склучен во пролетта 1944 година, трајно ја отуѓил од нејзиниот најстар син.[4] За време на Втората светска војна учествувала во работата на Комитетот на Црвениот крст преку кој испраќала хуманитарна помош во Југославија, но не го потпишала своето име туку псевдонимот Марија К. Ѓорѓевиќ.[5]

По Втората светска војна, таа живеела скромно во Англија на имотот во Кент Шарл де Гол во 1959 година ја одликувал со Големиот крст на Орденот на Легијата на честа.[6]

Таа починала на 22 јуни 1961 година во Лондон и погребана е на кралските гробишта Фрогмор во Виндзор. Нејзините останки биле ексхумирани и пренесени во Србија на 29 април 2013 година[7][8], а на 26 мај 2013 година, како дел од државниот погреб, биле погребани во Опленац.[9][10] Со одлука на Вишиот суд во Белград, таа била рехабилитирана на 14 април 2014 година.[11]

Таа била многу популарна меѓу српскиот народ. Во традиционалното општество на тогашна Србија, таа била пример за скромна сопруга и мајка. Била активна во добротворни цели.

 
Кралицата Марија во подоцнежните години.

Титули и награди уреди

  • 9 јануари 1900 година - 8 јуни 1922 година: Њ. К. В. Принцезата Марија од Романија, принцезата од Хоенцолерн-Зигмаринген.
  • 8 јуни 1922 година - 6 јануари 1929 година: Нејзиното височество Кралицата на СХС
  • 6 јануари 1929 година - 9 октомври 1934 година: Нејзиното височество Кралицата на Југославија
  • 9 октомври 1934 година - 22 јуни 1961 година: Нејзиното височество Кралицата Марија, кралицата мајка

Одликувања уреди

Домашни

Странски

Семејно дрво уреди

Предлошка:Семејно дрво

семејството уреди

Сопружник уреди

Име слика Дата на раѓање датум на смрт
Кралот Александар I
 
 16 декември 1888 година 9 октомври 1934 година

Деца уреди

Име слика Дата на раѓање датум на смрт брачен другар
кралот Петар II
 
 6 септември 1923 година 3 ноември 1970 година Кралицата Александра
принцот Томислав
 
 19 јануари 1928 година 12 јули 2000 година принцезата Маргарита ; Линда Мери Бони
Принцот Ендру
 
 28 јуни 1929 година 7 мај 1990 година принцезата Кристина ; принцезата Кира ; Ева Марија Анѓелковиќ

Галерија уреди

  • Кралицата Марија (Паја Јовановиќ)
    Кралицата Марија (Паја Јовановиќ)
  •  
    Кралот Александар и кралицата Марија
  •  
    Портрет на принцезата Марија од нејзините девствени денови. Во Романија поради нејзината убавина ја нарекуваа „Мињон“.
  •  
    Кралицата Марија со нејзините синови, принцовите Петар, Томислав и Андреј
  •  
    Бистата на кралицата Марија е дело на Џорџ Јовановиќ
  •  
    Кралицата Марија во српска народна носија
  •  
    Петар II како дете, облечен во Шумадијанска народна носија
  •  
    Кралицата Марија со нејзиниот син Петар
  •  
    Кралицата Марија
  •  
    Кралицата Марија, 1923 година (дело на Милена Павловиќ-Барили)

Поврзано уреди

  • Оставина на кралот Александар I и кралицата Марија во Сомбор
  • Основно училиште „Кралица Марија“ Белград

Наводи уреди

 

  1. ↑ "Политика", 10. јан. 1922
  2. ↑ 90 година од последње краљевске свадбе у Београду („Политикин забавник“, 13. јун 2014)
  3. ↑ Шајн, Жељко (4. 6. 2021). „Краљица Марија у Северној Македонији“. Политика. Посетено на 9. 6. 2021. Проверете ги датумските вредности во: |access-date=, |date= (help)
  4. ↑ Карађорђевићи: од вожда до круне. 2018. ISBN 978-86-81046-45-6. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  5. ↑ SRPSKA KRALJICA MAJKA: Davala nakit za lekove, spasavala logoraše i volela Srbiju! („Telegraf“, 14. април 2014)
  6. ↑ Краљица Марија туговала сама („Вечерње новости“, 20. јун 2011)
  7. ↑ Земни остаци краљице Марије стигли у Београд („Блиц“, 29. април 2013)
  8. ↑ Краљица Марија се вратила кући („Вечерње новости“, 29. април 2013)
  9. ↑ Сахрањени Карађорђевићи на Опленцу („Вечерње новости“, 26. мај 2013)
  10. ↑ Сахрана Карађорђевића: Династији мир, а Србији помирење („Вечерње новости“, 26. мај 2013)
  11. ↑ Рехабилитована краљица Марија Карађорђевић („Политика“, 14. април 2014)

Литература уреди

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Марија_Караѓорѓевиќ&oldid=4934477“