Аџево — историско село во околината на Скопје.

Аџево
Аџево во рамките на Македонија
Аџево
Местоположба на Аџево во Македонија
Аџево на карта
Координати 41°56′22″N 21°30′20″E / 41.93944° СГШ; 21.50556° ИГД / 41.93944; 21.50556
Регион  Скопски
Општина Кисела Вода
Шифра на КО
Надм. вис. 250 м

Географија и местоположба уреди

Раселеното село Аџево се наоѓало во југозападниот крај на Скопско Поле, непосредно покрај Маркова Река. Селската населба лежела на крстопат каде што се вкрстуваат планинскиот пат што иде од долината на Маркова Река со патот Скопје-Таорска Клисура. Локалитетот каде што било селото сега е простран потег со плодни ниви и е вклучен во атарот на селото Драчево. Од месното население наведениот локалитет се вика Аџево. Околу селиштето се топографските називи: Бара, Врпче, Ќупријан и Ќерамидница.

Историја уреди

Во соседното Усје се зборувало дека еднаш за време на турското владеење во Аџево „владеела чума“. Од чумата во Аџево, наслението многу починало.

Во XIX век, селото е дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.

Селото Аџево до 1912 година било мало чифчиско село. Тоа припаѓало на албанскиот род Цилевци, доселени во првата половина на 19 век преку тетовското село Челопек, а нивното подалечно потекло е од Албанија. Во народното предание на жителите од околните села, како што запишал Ј. Трифуноски, се раскажува дека Цилевци во Аџево дошле како „една куќа“, а по доселувањето тие „со сила“ ја присвоиле земјата која припаѓала на старите македонски семејства, така што Македонците станале чифчии.

До крајот на турското владеење во Аџево постоеле чифликсајбијски кули, еден „амам“, џамија, воденица и неколку приземни чифчиски куќи. За време на истражувањата на Трифуноски, во селото била сочувана една воденица на Маркова Река. Трифуноски соопштува понатаму дека од 1912 година сопственици на чифликот во Аџево биле браќата Ибраим-ага, Асан-Ага, Расим-бег, кои почнале земјата да ја продаваат на побогатите Македонци од најблиското село Драчево и таа бргу била распродадена, а населението од Аџево морало да се исели. Така Аџево престанало да постои како населба.

Население уреди

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било христијанско, каде имало 3 христијански домаќинства. На овој попис биле забележани 3 мажи христијани, без новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 6 жители.[1]

Од македонско население кое за време на турското владеење живеело во Аџево, се знае фамилијата Грнчаровци (3 куќи). Тие за време на истражувањата на Трифуноски биле отселени во Орешани. Подалечно потекло на фамилијата Грнчаровци им е од Карабуниште (велешко). Во првата половина на 19 век тие од Карабуниште се доселиле во Љубош покрај Маркова Река. Од Љубош се преселиле во соседното Аџево, каде работеле како чифчии. Подоцна, Грнчаровци заминале за соседното Морани, да на крај, постојано се населиле во споменатото Орешани.

Стефан Верковиќ во 1857 го бележи со 172 жители.[2] Во 1896 година за селото Аџево е објавено дека имало 6 куќи. Јован Хаџи Васиљевиќ, на почетокот на минатиот век ја преувеличал бројката дека Аџево броело 40 домаќинства.

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Аџево живееле 95 жители, од кои 45 Македонци[3] христијани и 50 Албанци[4] муслимани. Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Аџево имало 56 Македонци[3], под врховенството на Бугарската егзархија.

После Втората балканска војна, 1913 г. селото влегува во границите на Србија, како дел од општина Драчево, а населението му било пресметано во рамките на селото Батинци, 174 жители.[5]

Македонските фамилии од Аџево се иселиле во Драчево и во други блиски и подалечни населби. Во чифлиците во Аџево, преку лето работеле и околу 10 македонски фамилии од соседното Драчево (Ацко Аџески, Трипун Грчки и т.н.).[6]

Наводи уреди

  1. Османлиски документи за историјата на Македонија - пописи од XIX век на христијанското население - Скопски Санџак, каза Скопје. Скопје: д-р Емил Крстески. 2021.
  2. Верковиќ, Стефан (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи. Санкт Петербург.
  3. 3,0 3,1 Македонците биле забележани како Бугари.
  4. Албанците биле забележани како Арнаути.
  5. Речник на местата во ослободената област Стара Србија по службени податоци. Белград: Мил. Ант. Вујиќ. 1914.
  6. Trifunoski, J.F. (1967). Raseljena sela u Skopskoj kotlini. Zagreb: Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti.