Нивичани

Нивичани — село во Општина Кочани, во околината на градот Кочани.

Нивичани
Поглед на селото Нивичани
Нивичани Местоположба на Нивичани во Македонија Нивичани на карта
Координати 41°57′19″N 22°20′14″E
Регион	Источен
Општина	Кочани
Население	233 жит. (поп. 2021)
Пошт. бр.	2300
Повик. бр.	033
Шифра на КО	13025
Надм. вис.	600-760 м
Слава	Духовден
Нивичани на општинската карта Атарот на Нивичани во рамките на општината
Нивичани на Ризницата

Потекло и значење на името

Традиционална куќа во селото

Името на селото првпат е забележано во XVI век во турски документи. Името се поврзува со ојконимот Нивица што доаѓа од нива (ораница).

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во југоисточниот дел на Општина Кочани, сместено на локален пат кој води преку селото Бели. Селото е планинско, чии куќи се издигаат на надморска височина од 600 до 760 метри. Од градот Кочани, селото е оддалечено 12 километри.

До селото води локален асфалтен пат, кој во поново време е целосно асфалтиран и ги поврзува градовите Кочани и Пробиштип.

Нивичани е сместено на допирот помеѓу висорамнините на југ (околу 700 метри) и стрмниот отсек на север. На висорамнината се одгледуваат суви култури, додека на стрмнината на север има пасишта. Во минатото, водата за пиење се добивала од селските чешми. Имало по една чешма во секое маало. На атарот се наоѓаат изворите Синкавица, Бела Вода, Ралевица и други.

Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Длаги Рид, Попова Глава, Габер, Широко Осоје, Козевица, Русалиски Гробишта, Турски Рид, Болван, Крушка, Измидол, Ешково, Бачија, Престрел, Рамни Камен, Јеловарник, Медвед, Градиште и Асанов Гроб.

Селото има збиен тип, поделено на маала наречени Старо, Терзиско и Славејско Маало. Првото се наоѓа лево од еден дол, а останатите десно од него. До 1925 година, мештаните живееле само во Старото Маало.

Историја

Подрачјето на Нивичани е населено уште од неолитот, за што сведочи наоѓалиштето Дамјаница на 3 километри југоисточно од селото. Покрај тоа, целиот атар изобилува со остатоци од градби од доцната антика.

Градиште е истакнато возвишение над селото. Во рамки на ѕидините имало околу 30 куќи, а на површината на земјата остатоците од старини не се гледаат јасно бидејќи се потрупани. Мештаните често ископувале големи земјени ќупови на тоа место. До возвишението се наоѓа изворот Ралевица. Една помала тврдина наречена Бачија, исто така се наоѓа над селото (под Синкавица). Од нејзе се познаваат ѕидови во руини.

Во подножјето на Градиште е висорамнината Асанов Гроб (западно од селото), каде денес има ниви. Таму жителите ископувале разни старини. Најверојатно, таму во минатото се наоѓало некаков „подград“.

Месноста Русалиски Гробишта се наоѓа во близина на селото од источна страна, каде се познаваат околу 30 гробови. Се верува дека гробовите биле на некои суровари, кои иделе од село во село.

Во струмичкото село Нивичино се иселиле дел од мештаните на ова село поради арамии, со што се основало селото Нивичино.

Се пренесува традиција дека мештаните на Нивичани околу 1830-тите години кулукувале во злетовските рудници, каде работеле на смени по десет мажи. Едни копале руда на местото Печеница, додека другите работеле на топење руда во долината на Злетовска Река. Во рудниците кулукувале само мештаните на рајатските села: Нивичани, Бели, Тракање, Спанчево и друго.

Мештаните од 1897 година прешле на „српска страна“. Во тоа се истакнал свештеникот Ефтим од родот Вардарци. Тој убиен во 1906 година. За време на отоманскиот период во селото имало српско училиште, а учител бил некој Лукниш од Босна. Поради ова, селото многу страдало од Бугарите, убивајќи над 60 мажи.

Во август 1925 година, селото изгорело. Дотогаш, куќите се наоѓале лево од селскиот дол во денешното Старо Маало. По пожарот многу мештани подигнале куќи десно од долот, со што се создале Терзиско и Славејско Маало.

Стопанство

Атарот на селото зафаќа простор од 18,9 километри квадратни. На него преовладуваат пасиштата на површина од 828 хектари, на шумите отпаѓаат 745 хектари, додека на обработливото земјиште 264 хектари.

Селото, во основа, има мешовита земјоделска функција.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 552 —     1953 624 +13.0% 1961 625 +0.2% 1971 575 −8.0% 1981 433 −24.7%	Година Нас. ±% 1991 382 −11.8% 1994 364 −4.7% 2002 343 −5.8% 2021 233 −32.1%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Нивичани живееле 460 жители, сите Македонци.

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Нивичани имало 498 жители, од кои 48 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија, 432 Македонци (патријаршисти) и 18 Власи.

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 400 Македонци.

Селото популациско двојно се намалило, но сепак останало средно по големина. Во 1961 година селото имало 625 жители, а во 1994 година 364 жители, исклучително населено со македонско население.

Според пописот од 2002 година, селото имало 343 жители, сите Македонци.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 233 жители, од кои 217 Македонци, 2 Албанци и 14 лица без податоци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	460	498	552	624	625	575	433	382	364	343	233

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.

Родови

Нивичани е македонско православно село.

Според истражувањата од 1959 година, родови во селото: Орашци (7 к.), најстар род во селото, можеби се староседелци; Ралевци (10 к.) и Терзици (8 к.), порано биле еден род, доселени се од некое село во Скопско, го знаат следното родословие: Стојко (жив на 56 г. крајот на 50-тите) Атанас-Јосиф-Трајчо, се доселил неговиот дедо; Парастаци (11 к.), потеклото им е од Саса кај Македонска Каменица; Огњановци (5 к.), Деповци (4 к.), Џирговци (2 к.) и Миленковци (1 к.), за нивното место на старина не се знае, родовите Деповци и Миленковци порано имале многу повеќе куќи, но се расипале; Прдлевци (5 к.), доселени се од некое село крај Вардар, затоа порано ги викале Вардарци, го знаат следното родословие: Тодор (жив на 41 г. крајот на 1950-тите) Спиро-Стојмен-Сребрен-Велко, кој се доселил и Шоповци (4 к.), доселени се од селото Пашаџиково во 1910 година.

Иселеништво

Од ова село највеќе иселеници има во Кочани. Таму се иселиле преку 20 семејства од родовите Миленкови, Терзици, Парастаци, Деспотовци, Прдлевци и Рабуџици. Некои се иселени во Кочани уште од 1905 година.

До 1959 година, 3 семејства се иселиле во Скопје (по едно од Прдлевци, Вуковци и Дуковци), а 2 семејства се иселиле во Белград (по едно од Парастаци и Терзици).

Иселеници, исто така, има и во некои пониски кочански села, како Долни Подлог (Митеви и Доневи), Бања (Парастаци). Во Мојанци е иселено 1 семејство. А исто така и во Облешево.

Во селото од 1896 година живееле и три влашки домаќинства (Накови, Ташкови и Миајлови), но се иселиле во 1956 година во Овче Поле.

Општествени установи

Поглед на основното училиште

• Подрачното основно училиште „Раде Кратовче“, деветгодишно основно училиште во состав на ОУ „Раде Кратовче“ - Кочани
• Дом на културата

Самоуправа и политика

На крајот од XIX век, Нивичани било село во Кочанската Каза на Отоманското Царство.

Селото влегува во рамките на Општина Кочани, која била проширена при новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Кочани.

Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Кочани. Во периодот од 1955 до 1965 година, селото влегувало во рамките на тогашната општина Кочани.

Во периодот 1952-1955, селото било седиште на тогашната општина Нивичани, во која покрај селото Нивичани се наоѓале селата Бели, Лешки, Пантелеј и Рајчани. Во периодот 1950-1952, селото исто така било седиште на некогашната општина Нивичани, во која влегувале селата Нивичани, Пантелеј и Пашаџиково.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 0870 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 248 гласачи. На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 260 гласачи.

Културни и природни знаменитости

Главната селска црква „Св. Троица“

Археолошки наоѓалишта

• Во Селото — населба од доцноантичко време;
• Градиште — градиште од доцноантичко време;
• Дамјаница — населба од неолитско време;
• Ѓурова Ливада — населба од доцноантичко време; и
• Митров Дол — некропола од доцноантичко време.

Цркви

• Црква „Св. Троица“ — главна селска црква

Редовни настани

Слави

• Духовден — главна селска слава

Галерија

• 
  Автобуската постојка
• 
  Поранешното училиште
• 
  Селската чешма

Поврзано

• Општина Кочани

Надворешни врски

• Нивичани на Ризницата ^?