Љубица Обреновиќ

Љубица Обреновиќ (Срезојевци, 14 јануари 1788 - 14 мај 1843) била српска принцеза, сопруга на кнезот Милош Обреновиќ и мајка на кнезот Михајло Обреновиќ.

Биографија

Љубица Обреновиќ со синот Милан .

Според извор од 19 век, Љубица е родена во средината на септември 1788 година во рударското село Царевиќи^[1], од племето Вукомановиќ. Нејзини родители биле Радослав и Марија Вукомановиќ. Главен посредник во бракот за Милош Обреновиќ бил Никола Милиќевиќ Луњевица, кој четириесет дена по смртта на нејзиниот татко ги завршил брачните преговори со Милан Обреновиќ, братот на принцот Милош. Кум на свадбат во 1806 година бил водачот Караѓорѓе, стариот девер Лазар Мутап и деверушата Никола Миличевиќ Луњевица.^[2]

По нејзиниот брак живеела во куќата на нејзиниот девер Милано. Во 1813 година кога пропаднало Првото српско востание, таа се засолнила кај свекрвата и децата во манастирот Никола. Таму ги примил игуменот Танасија, братучед на Милошев. По револтот Хаџи-Продан, таа заминала во селото Црнуќе, каде што привремено била изградена куќата.^[3] Таа живеела во ова затскриено место со своите деца до 1818 година. Потоа конечно се населила во главниот град на Србија - Крагуевац. Со принцот Милош ги родила синовите Милан (1819 - 1839) и Михајло (1823 - 1868) и ќерките Петрија (1808 - 1871) и Савка (1814 - 1848).

Таа била позната како строга и самосвесна и често заземала своја позиција во политиката. Поради тоа неколку пати доаѓала во сериозни конфликти со принцот Милош. За време на политичките напади на Милош, таа дури и застанала на страната на опозицијата. Принцезата го помогнала бунтот на Милета (1835), а подоцна и слабеењето на позицијата на кнезот. Иако се предомислила по неговото заминување од Србија и се обидела да го врати - немала голем успех. Во една прилика, во напад на љубомора, со пиштол убила една од љубовниците на принцот Милош, Петрија.

Како нејзина резиденција била изградена резиденцијата на принцезата Љубица, во која подоцна бил сместен Белградскиот Лицеј. (Сава Текелија во „Описание животна мога“, Нолит, на 206 страна пишува „Љубица е љубезна како што е и знае да ја задржи власта. Се вели дека со пиштол убила една од добродетелите на Милошевиќ“)

Таа го следела во 1839 година нејзиниот син Михаил кога отишол во Цариград. Во 1842 година дошло до промена на власта во Србија од династијата Обреновиќ во династијата Караѓорѓевиќ. Потоа, пред бунтовничкиот народ се населила со синот во Земун.

Таа умрела во егзил во рацете на нејзиниот син Михајло во 1843 година во Нови Сад во тогашната Австриска империја „од тага и несреќа што го снашла нејзиното семејство“ (според Милан Милиќевиќ). Погребана била во Крушедолскиот манастир на Фрушка Гора.

Семејно дрво

Сопружник

Име	сликањето	Дата на раѓање	датум на смрт
принцот Милош		18 март 1780 година	26 септември 1860 година

Деца

Име	Дата на раѓање	датум на смрт	брачен другар
Петрија Обреновиќ	5 август 1808 година	1870 година	Теодор Бајиќ од Варадија
Савка Обреновиќ	28 март 1814 година	5 октомври 1848 година	Јован Николиќ од Рудна
Габријела Обреновиќ			умрел во детството
Марија Обреновиќ			умрел во детството
Тодор Обреновиќ			умрел во детството
принцот Милан	21 октомври 1819 година	8 јули 1839 година	тој не се ожени
Принцот Михајло	16 септември 1823 година	10 јуни 1868 година	Јулија Хунјади
Ана Обреновиќ			умрел во детството

Интересни факти

Хрватскиот писател, литературен историчар и литературен критичар Бранко Водник (1879 - 1926) ја рангирал принцезата Љубица меѓу ретките, но истакнати жени членки на илирското движење (Хрватска национална преродба), заедно со Драгојла Јарневиќ, Ана Видовиќ и Јагода Брлиќ.

Галерија

Резиденција на принцезата Љубица (2011)
Резиденција на принцезата Љубица (1876)
Тепсија на принцезата Љубица, лим, фалсификување, пречник 28 cm, висина 5,5 cm, 19 век
Сад на принцезата Љубица, лим, фалсификување, пречник 27,6 cm, висина 18,6 cm, 19 век
Килим на принцезата Љубица, ориентално потекло, 19 век
Споменик во Срезојевци

Наводи

↑ „Сопроводительный лист (2)“. dx.doi.org. Посетено на 2022-02-08.
↑ „Новикова М.В. Советское прошлое на страницах газеты «Московские новости» в эпоху перестройки (1985-1991)“. Исторический журнал: научные исследования. 5 (5): 137–152. 2017-05. doi:10.7256/2454-0609.2017.5.23791. ISSN 2454-0609. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
↑ Белић, Александар (2018). „Београдски стил”. Насиље над језиком. Београд и књижевни језик. Од Вука до Андрића. Поводом Ракићева језика. Београд: Универзитет у Београду, Филолошки факултет. стр. 31–49.

Литература

Александар Марушић и Ана Боловић (2013–2019). Обреновићи у музејским и другим збиркама Србије и Европе (I-V том). Музеј рудничко-таковског краја.CS1-одржување: ref=harv (link)
Чубрић Љиљана (2005). Љубица, Велика госпођа. Народни музеј. Архивирано од изворникот на 2022-01-22. Посетено на 2022-01-22.CS1-одржување: ref=harv (link)

Надворешни врски

[1] „Сопроводительный лист (2)“. dx.doi.org. Посетено на 2022-02-08.

[2] „Новикова М.В. Советское прошлое на страницах газеты «Московские новости» в эпоху перестройки (1985-1991)“. Исторический журнал: научные исследования. 5 (5): 137–152. 2017-05. doi:10.7256/2454-0609.2017.5.23791. ISSN 2454-0609. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)

[3] Белић, Александар (2018). „Београдски стил”. Насиље над језиком. Београд и књижевни језик. Од Вука до Андрића. Поводом Ракићева језика. Београд: Универзитет у Београду, Филолошки факултет. стр. 31–49.

[1]

[2]

[3]