Јосифово
Јосифово (порано: Калучково) — село во Општина Валандово, во областа Бојмија, во околината на градот Валандово.
| Јосифово | |
Воздушен поглед на селото | |
  Јосифово Местоположба на Јосифово во Македонија
Јосифово на карта
| |
| Координати 41°19′54″N 22°28′31″E / 41.33167° СГШ; 22.47528° ИГД | |
| Регион |  Вардарски
|
| Општина |  Валандово
|
| Област | Бојмија |
| Население | 1.651 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 2462 |
| Повик. бр. | 034 |
| Шифра на КО | 04011 |
| Надм. вис. | 68 м |
|
Јосифово на општинската карта  Атарот на Јосифово во рамките на општината | |
 Јосифово на Ризницата
| |
Во атарот на селото се наоѓаат селата Горна Маала и Калково, кои биле прогласени за самостојни населби во 2014 година,[2] но катастарски сѐ уште припаѓаат на Јосифово и поради тоа за нив нема никакви податоци за број на население, односно истите се сметаат во селото Јосифово.
Потекло и значење на името
уреди
Името на селото потекнува од личното име Јосиф, што е библиско име, и додавката -ово. Според поново именување, името на селото е дадено по народниот херој од НОБ, Јосиф Јосифовски-Свештарот.[3]
За време на бугарската управа селото го носело името Крумово, додека за време на српската управа било именувано како Караѓорѓевац.[3]
Географија и местоположба
уредиОва големо село се наоѓа во областа Бојмија, во западниот дел на територијата на Општина Валандово, на патот Валандово-Удово, чиј атар на тесен дел со допира со Гевгелиското Поле, односно со територијата на Општина Гевгелија.[4] Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 68 метри. Од градот Валандово, селото е оддалечено 9 километри.[4]
Покрај селото поминува регионалниот пат 1105, кој го поврзува гевгелиското село Миравци со граничниот премин „Дојран“.
Селото се наоѓа во близина на течението на реката Вардар. Јосифово е ново и современо населено место. Селото традиционално било поделено на две маала, Горно и Долно Маало, кои се меѓусебно раздалечени. Поголемо по површина и побројно по население е Долното Маало. Во 2014 година, Горна Маала е одвоена и прогласена за самостојно село.
Со белези на руралност, сепак може да се истакне дека селото е урбанизирано, со изградена канализација, две медицински установи (амбуланти), основно училиште, пошта, бензинска пумпа, културен дом, голем и мал спортски терен, маркети, земјоделски аптеки, медицинска аптека како и други погодности кои треба да ги ужива денешниот човек, особено во селска средина. На ова село е надоврзано селото Калково, кое се наоѓа на северната страна од Јосифово и е населено со Турци.
Историја
уреди
Во селото преовладува македонско население, а во него живеат и значителен број Срби. Првично, потесната област во која се наоѓа Јосифово, може да се сретне и под името Калучково. Инаку, историјата сведочи дека селото најпрво било колонизирано со српско население, во време на српската окупација, кога областа влегува во склоп на Србија, по Втората балканска војна. Во тоа време, на Србите им биле поделени најплодните земјоделски површини, а селото се викало Караѓорѓевац, во чест на српската кралска династија Караѓорѓевиќ.
Токму во времето на српската окупација, поточно во 1931 година, Јосифово (тогашен Караѓорѓевац) го зафатил силен земјотрес, кога селото целосно било срамнето со земја.[5] Тогаш, во посета на околината, па и на самото Јосифово пристигнал кралот на стара Југославија, Александар Караѓорѓевиќ.
Во 1941 година, селото влегува во состав на Бугарија и името му е променето во Крумово, по бугарскиот хан Крум. По Втората светска војна, селото го добива сегашното име по познатиот комунистички народен херој од Гевгелија Јосиф Јосифовски - Свештарот. Во дворот на селската амбуланта на Јосифово има поставено спомен обележје во сеќавање на херојот кој е патрон на селото.
Стопанство
уреди
Атарот на селото зафаќа површина од 19 км2. На него преовладува обработливото земјиште на површина од 809 хектари, на пасиштата отпаѓаат 476 хектари, а на шумите 390 хектари.[4]
Селото, во основа, има полјоделска функција. Во селото работат продавници и други услужни објекти.[4]
Земјоделските култури отсекогаш биле извор на издршка за поголемиот дел од граѓаните на Јосифово. Интересен е фактот дека почвата во јосифовскиот атар е една од трите најплодни почви во Македонија.
Во минатото, но и денес, полето околу селото изобилува со плодни услови за најразлични земјоделски култури. За време на поранешната СФРЈ, пласманот на земјоделските производи се обезбедувал полесно преку земјоделската задруга „Црвена Ѕвезда-Јосифово“.
Во поново време, традиција стана одгледувањето на зелка. Освен тоа, во Јосифово се огледува винова лоза, бостан, компир, домати, краставици, пиперки и други култури на помали површини. Доста застапени се и овошните насади. Особено карактеристичен белег за Валандовската општина, па и за Јосифово се јапонските јаболки, кои можат да се сретнат на значителни површини. Кивите исто така успеваат на ова поднебје. Освен тоа, во Јосифово се среќаваат и насади на маслинки.
Население
уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според податоците од 1873 година во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“, селото имало 170 домаќинства со 445 жители муслимани.[6]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Јосифово живееле 800 жители, сите Турци.[7]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 650 Македонци.[8]
Јосифово е големо село, коешто во 1961 година броело 951 жител, од кои 628 биле Македонци, 248 Срби, 46 Црногорци, 22 Турци и седум жители Хрвати, а во 1994 година двојно повеќе односно 1.721 жител, од кои 1.276 биле Македонци, 241 Турчин и 185 Срби.[4]
Според пописот од 2002 година, во селото Јосифово имало 1.730 жители, од кои 1.266 Македонци, 274 Турци, 174 Срби и 16 останати.[9]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живеел 1.651 жител, од кои 1.116 Македонци, 2 Албанци, 376 Турци, 3 Роми, 97 Срби, 9 останати и 48 лица без податоци.[10]
Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во Јосифово:
| Година | Македонци | Албанци | Турци | Роми | Срби | Ост. | б.п. | Вкупно |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1948 | — | — | — | — | — | — | — | 865 |
| 1953 | 559 | 0 | 32 | 0 | 256 | 58 | — | 905 |
| 1961 | 628 | 0 | 22 | — | 248 | 53 | — | 951 |
| 1971 | 888 | 0 | 35 | 0 | 202 | 74 | — | 1.199 |
| 1981 | 1.109 | 0 | 176 | 0 | 197 | 70 | — | 1.552 |
| 1991 | 1.255 | 0 | 260 | 0 | 161 | 57 | — | 1.733 |
| 1994 | 1.276 | 0 | 241 | 0 | 185 | 19 | — | 1.721 |
| 2002 | 1.266 | 0 | 274 | 0 | 174 | 16 | — | 1.730 |
| 2021 | 1.116 | 2 | 376 | 3 | 97 | 9 | 48 | 1.651 |
* Извор: Државен завод за статистика на Република Македонија (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години
Општествени установи
уреди- Основно училиште „Страшо Пинџур“, деветгодишно основно училиште
- Детска градинка (стара и нова)
- Пошта (2462)
- Амбуланта
- Дом на културата
-
Детската градинка -
Поштата -
Амбулантата -
Основното училиште -
Спортската сала
Самоуправа и политика
уредиВо XIX век, ова било турско село во рамките на Дојранска каза на Отоманското Царство.
Селото влегува во рамките на Општина Валандово, една од малкуте општини кои не биле изменети со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Валандово.
Во периодот 1955-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Валандово.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Удово, во која покрај селото Јосифово се наоѓале селата Ајранли, Дразни, Баракли, Башали, Вејсели, Градец, Ѓулели, Плавуш, Терзели и Удово. Во периодот 1950-1952, селото било седиште на некогашната општина Јосифово, во која влегувале селата Ајранли, Вејсели, Јосифово, Плавуш и Терзели.
Избирачко место
уредиВо селото постојат избирачките места бр. 0287, 0288 и 0289 според Државната изборна комисија, сместени во основното училиште, амбулантата и продавницата.[11]
На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 1.207 гласачи.[12] На локалните избори во 2021 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 1.209 гласачи.[13]
Културни и природни знаменитости
уреди- Цркви[14]
- Црква „Успение на Пресвета Богородица“ — главна селска црква
- Џамии
- Во минатото во селото постоела џамија
- Споменици
- Споменик на народниот херој Јосиф Јосифовски-Свештарот
- Острови
- Јосифовски ади — речни острови кај Јосифово во Вардар
-
Речни острови кај Јосифово во Вардар -
Споменик на Јосиф Јосифовски -
Главната селска црква „Успение на Пресвета Богородица“ (2017 г.)
Личности
уреди- Родени во или по потекло од Јосифово
- Михајло Зориќ — македонски ветеринар
Култура и спорт
уредиКУД „Младост“ од Јосифово е едно од најмладите културно-уметнички друштва во Валандовската општина. Создадено е зимата 1989-1990 година од група активисти, граѓани на Јосифово. Во негов состав работат фолклорната, пејачката, драмскатата и ликовната секција, како и секција за плетење, везење и ткаење. Опфаќа голем број на деца и млади. За кратко време од своето постоење стана главен носител на културно-забавниот живот во Јосифово и пошироко. Во изминативе години ова друштво има учествувано на фолклорни фестивали во земјата и странство.
Традиција за Јосифово е турнирот во мал фудбал „Јосифовско лето“, кој се одигрува на малиот фудбалски терен во дворот на училиштето. На него земаат учество фудбалски екипи од цела Македонија. Турнирот се одржува во текот на август.
Младите го препознаваат Јосифово и по меморијалниот рок хепенинг „Цале“, кој се одржува секоја година кон крајот на месец август. Учество на овој настан земаат голем број музички рок состави од цела Македонија и пошироко.
Галерија
уреди-
Старата џамија (1931 г.) -
Стара трафостаница -
Влезот во старата градинка -
Старата градинка -
Речен остров кај селото
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ „Закон за изменување и дополнување на законот за територијалната организација на локалната самоуправа во Република Македонија“ (PDF). Службен весник на Република Македонија (149): 1. 2014. Архивирано од изворникот (PDF) на 2020-10-28.
- ↑ 3,0 3,1 Иванова, Олга (2014). Речник на имињата на населените места во Р Македонија : (Б,Ѓ,Е,Ј,Н,Р,Т,Ќ,У,Ф,Х,Џ,Ш). Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. стр. 40. ISBN 978-608-220-026-2.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја. Скопје: Патрија. стр. 141.
- ↑ Порта3 (2017-12-21). „Разурнувачкиот земјотрес во Валандово од 1931 година“. Порта3 - градежништво, архитектура и екологија. Посетено на 2021-10-08.
- ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 194-195.
- ↑ Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 162.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 4 август 2017.
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 21 декември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-13. Посетено на 21 декември 2019.
- ↑ „архивска копија“. Архивирано од изворникот на 2024-02-20. Посетено на 11 февруари 2024.
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
_1941.jpg){kind=link}