Македонска академија на науките и уметностите

Македонска академија на науките и уметностите
	Зградата на академијата во Скопје
Кратенка	МАНУ
Основана	23 февруари 1967
Цел	Да го следи и поттикнува развојот на науките и уметностите
Седиште	Скопје, Македонија
Координати	41°59′47″N 21°26′30″E / 41.99639° СГШ; 21.44167° ИГД
Членство	37 академици, придружни, почесни и дописни членови
Службени јазици	македонски
Претседател	Љупчо Коцарев
Ген. секретар	Изет Зеќири
Припадност	ALLEA, UAI, IAP, ICSU
Мреж. место	manu.edu.mk

Македонската академија на науките и уметностите (МАНУ) — национална научно-творечка установа основана на 23 февруари 1967 г. За нејзин прв претседател бил избран Блаже Конески, а тековен претседател е Љупчо Коцарев.^[2]

Членство

Членовите на МАНУ се избираат на секои три години на централното собрание на Академијата и од формирањето досега МАНУ имала 154 членови од кои сега 35 се со статус на членови од работниот состав, а 60 се со статус на членови надвор од работниот состав.

Научни одделенија

Во рамките на МАНУ функционираат шест одделенија:

Истражувачки центри

Македонската Академија има и осум истражувачки центри:

Претседатели на МАНУ

Блаже Конески (1967 - 1975)
Михајло Апостолски (1976 - 1983)
Јордан Поп Јорданов (1984 - 1991)
Ксенте Богоев (1992 - 1999)
Ѓорѓи Евремов (2000 - јуни 2001)
Матеја Матевски (јули 2001 - 2004)
Цветан Грозданов (јануари 2004 - 2008)
Георги Старделов (2008 - ноември 2011)
Владо Камбовски (1 декември 2011 - 2015)
Таки Фити (1 јануари 2016 - 31 декември 2019)
Љупчо Коцарев (1 јануари 2020 - )

Меѓународна соработка

Македонската академија на науките и уметностите има воспоставено соработка со поголем број академии во светот: Австриската академија на науките, Академијата за општествени науки на Австралија, Академијата на науките и уметностите на Босна и Херцеговина, Академијата на науките и уметностите на Република Српска, Албанската академија на науките, Британската академија, Бугарската академија на науките, Друштвото на науките од Берлин „Лајбниц”, Естонската академија на науките, Европската академија на науките и уметностите, Италијанскиот национален научноистражувачки совет, Кинеската академија за општествени науки, Косовската академија на науките и уметностите, Кралската шведска академија за литература, историја и старини, Кралската фламанска академија на науките и уметностите, Кралското научно друштво од Лондон, Националната академијата на науките на Белорусија, Националната академија на науките на Украина, Унгарската академија на науките, Полската академија на науките, Полската академија на науките и уметностите, Романската академија, Руската академија на науките, Словачката академија на науките, Словенечката академија на науките и уметностите, Српската академија на науките и уметностите, Турската академија на науките, Унгарската академија на науките, Хрватската академија на науките и уметностите, Црногорската академија на науките и уметностите и Чешката академијата на науките.

Склучените договори за меѓуакадемиска научна соработка содржат соработка на заеднички истражувачки проекти, учество на научни собири и уметнички приредби, студиски престои, размена на научни искуства, публикации и други информации.

Македонската академија на науките и уметностите е редовен член на Асоцијацијата на европските академии (ALLEA), Меѓународната унија на академии (UAI), Средоземната академија, Меѓуакадемиско партнерство (IAP), Меѓуакадемискиот совет за наука (ICSU), Меѓуакадемискиот совет за Југоисточна Европа и Конференцијата на академии од дунавскиот регион.

Освен со академиите со кои е воспоставена договорна научна соработка, Македонската академија на науките и уметностите комуницира и разменува мислења и искуства по разни прашања од заеднички интерес и со други странски академии и меѓународни научни организации.^[3]

Контроверзи

Покрај големиот број публикации, манифестации и соработки со странство, од МАНУ произлегоа неколку контроверзни проекти, како што се: „МАНУ за платформата за решавање на албанското национално прашање“, „За конструкцијата ‚Размена на територии‘“ и „Македонската енциклопедија“ во два тома.^[4] Исто така, за работата на МАНУ се реагираше дека „МАНУ да се ослободи од политички канџи“,^[5] немањето став за повеќе прашања од општествен, културен и политички карактер,^[6]^[7] непримањето на помлади членови^[5] и менувањето на ставот на претседателот на Академијата во однос на македонското име и идентитет, со изјавата дека договорот со Грција не е добар но дека е нужно зло“.^[8]^[9]

Публикации и изданија

МАНУ досега има издадено околу 1.690 научни трудови од сите сфери на науката и уметностите. Изданијата опфаќаат поголем број на стручни монографии, зборници на трудови, научно-истражувачки проекти и студии, збирки, каталози и уметничка книжевност на македонски и англиски јазик. Каталагот на изданијата на МАНУ ги опфаќа следниве позначајни наслови:

Макропроект „Историја на културата во Македонија“ (1995 - 2012), 25 книги: Цивилизациите, Религиите и религиските аспекти во материјалната и духовната култура, Народното творештво, Музиката, Архитектурата, Историја на идеите, Археолошки откритија, Театарот, Фотографијата, Ликовната уметност, Јазиците, Градителството на почвата на Македонија.
Проект „Економска стратегија на Р Македонија“: Национална стратегија за економскиот развој на Република Македонија: развој и модернизација (1997); Стратегија за извоз на Република Македонија: истражувачки проект (1999); Стратегија за развој на земјоделството во Република Македонија до 2005 година (2001)
Ѓорѓија Пулевски, Славјанско-маќедонска општа историја (2003). Издание на оригиналниот текст во ракопис на Ѓорѓија Пулевски од 1892 година на 1061 страница, во подготовка на акад. Блаже Ристовски и Билјана Ристовска - Јосифовска
100 години Илинден (1903-2003). II тома. (2005)
Димче Коцо. Археолошка карта на Република Македонија. III томови. (1994-2002)
Ѓорѓи Филиповски, Почвите на Република Македонија. VI томови. (1995-2004)
Кирил Мицевски, Владо Матевски. Флора на Република Македонија. II тома. (1985 - 2010)
Монетите и монетоковниците во Македонија (2001)
Интересите на Република Македонија за членство во НАТО (2007)
Цветан Грозданов, Живописот на Охридската архиепископија, студии (2007)
Цветан Грозданов, Живописот во Македонија: XVIII-XIX, студии (2011)
Славко Јаневски, И петто годишно време (2001)
Славко Јаневски, Измислена тврдина (2002)
Славко Јаневски, Книжевно наследство, Том 1: Галерија Универзум (2005)
Славко Јаневски, Книжевно наследство, Том 2: Разговори со Јаневски (2007)^[10]

Галерија

Големата конференциска сала во МАНУ
Вајарска градина, со подарени дела од акад. Томе Серафимоски
Лабораторијата на Истражувачкиот центар за генетско инженерство и биотехнологија во МАНУ
Читалната во библиотеката на МАНУ
Магацинскиот оддел на библиотеката на МАНУ
Лабораторијата на Истражувачкиот центар за генетско инженерство и биотехнологија во МАНУ
Збирка на рудите од Македонија во МАНУ
Магацинскиот оддел на библиотеката на МАНУ
Службениот дел на библиотеката на МАНУ
Малата конференциска сала во МАНУ