Делогожди
Делогожди (или Делогожда) — село во Општина Струга, во околината на градот Струга. До 2004 година, селото претставувало административно седиште на поранешната истоимена општина, која била споена со Општина Струга.
| Делогожди | |
  Делогожди Местоположба на Делогожди во Македонија
Делогожди на карта
| |
| Координати 41°15′26″N 20°43′25″E / 41.25722° СГШ; 20.72361° ИГД | |
| Општина |  Струга
|
| Население | 1.714 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 6338 |
| Шифра на КО | 26014 |
| Надм. вис. | 787 м |
|
Делогожди на општинската карта  Атарот на Делогожди во рамките на општината | |
 Делогожди на Ризницата
| |
Географија и местоположба
уредиДелогожди лежи на јужниот дел на Планината Караорман во една надморска височина од 800 метри и на исток граничи со селaтa Џепин (1,6 км) и Корошишта (2,3 км), на југ со селaтa Ливада (2,8 км) и Биџево (3,7 км), на југозапад со селото Ново Село (3,1 км), на запад со селото Долно Татеши (2,9 км), и на север со селото Поум (2,9 км). Селото се наoѓa северозападно од градот Струга, на оддалеченост од 11 килoметри.
Историја
уредиНа крајот на XIX век, Делогожди било албанско село, дел од Струшката нахија во Охридската каза на Отоманското Царство.[2]
Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. селото имало 65 муслимани.
Население
уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Делогожди живееле 730 жители, сите Албанци.[3]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Долегошти е претставено како чисто албанско село во Охридската каза на Битолскиот санџак со 120 куќи.[4]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 1.000 Албанци.[5]
Селото е големо и во 1961 година имало 1.453 жители а во 1994 година 2.229 жители, од кои 2.004 биле Албанци, 200 Турци, 20 Срби и пет други.
Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 2.920 жители, од кои 2.906 Албанци, 2 Турци, 1 Србин и 11 останати.[6]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 1.714 жители, од кои 1.668 Албанци и 46 лица без податоци.[7]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 730 | — | 1.140 | 1.280 | 1.453 | 1.717 | 2.082 | 9 | 2.229 | 2.920 | 1.714 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]
Родови
уредиДелогожда е албанско село.
Родови во селото се: Положан (100 к.) родовското име го добиле по селото во северна Албанија од каде се доселиле. Родот се намножил од браќата Цан и Суљо кои се доселиле на почетокот од XIX век. Го знаат следното родословие: Рустем (жив на 77 г. во 1980 година) Первиз-Даут-?-Цан, кој се доселил; Жаку (35 к.) доселени се од Дебарско, од каде се иселиле поради крвна одмазда, го знаат следното родословие: Ибни (жив на 58 г. во 1980 година) Сали-Дестан-Мамут-Џафер, основачот на родот кој се доселил, кој имал 4 синови Мамут, Селман, Емин и Рустем; Села (15 к.) доселени се од соседното планинско село Поум, подалечно потекло од Дебарско; Кица (10 к.) и Мазари (10 к.) исто така се доселени од Дебарско; Шабанлар (20 к.) доселени се од областа Голо Брдо, тие се албанизиран торбешки род, кога дошле зборувале на македонски; Коџаџику (30 к.) доселени се од селото Коџаџик, Дебарско. Тие се албанизирани Турци, кога дошле во селото зборувале турски; Аљасани (15 к.) и Цапри (7 к.) доселени се од охридското село Ливоишта, можда се албанизирани Македонци; Домазет (4 к.) потекнуваат од домазет. И овдешните Албанци го употребуваат зборот домазет.[12]
Култура и спорт
уреди- КУД „Беса“ — основано во 1974 година, како резултат на големата желба на младинатa на Делогожди за да ги афирмира вредностите и културно-уметничкaтa традиција на Делогожди и на струшката околија. Како први иницијатори за да се формира КУД „БЕСА“ беа некои млади и интелектуалци од Делогожди.
- ФК Делогожди — Фудбалски клуб основан во 1977/78 година со името „Влазними“. Првата управа на ФК Делогожда беше составена од: Зејадин Ислами (претседател), Алит Алити (благајник), Мустафа Усеини и Ресул Бектеши (трeнери). Како прв иницијатор за да се основа клубoт бил Алит Алити, во чија чест е наречен Спортскиот центар на Делогожди.
Знаменитости
уреди
Археолошки наоѓалишта
уреди- Во Дворот на Фејзо Кемо — пат од римско време
- Градиште - Кале — населба со утврдување од железно, хеленистичко и римско време
- Падарница — населба од хеленистичко и римско време
- Св. Илија — некропола со базилика од архајско, хеленистичко и римско време и средниот век, прогласена за културно наследство на Македонија[13]
- Црско - Црква — сакрален објект од средниот век
- Чинар - Џамија — црква и некропола од средниот век
Личности
уреди- Махмут Ибрахими — амбасадор на Македонија во Швајцарија и Лихтенштајн
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995. стр. 104-105.
- ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 253.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 32.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ Трифуноски, Јован (1992). Охридско-струшка област : антропогеографска проучавања. САНУ. ISBN 8670251582. OCLC 466478840.
- ↑ Список на заштитени добра. Состојба до 31.12.2012. Скопје: Управа за заштита на културното наследство.
Надворешни врски
уреди
Делогожди на Ризницата ?- Сателитска снимка на Делогожди на Карти на Гугл
