Википедија

С’ботско

гратче во Воденско, Егејска Македонија

С’ботско, со варијантите Суботско, Соботско и Саботско грчки: Αριδαία, Аридеа, до 1922 г. Σούμποσκο, Σούμποτσκο, Субоско, Субоцко,[2] до 1951 г. Αρδέα, Ардеја[3]) — град во Воденско, Егејска Македонија, денес во општината Меглен на Постолскиот округ во Централна Македонија, Грција. Населението брои 6.561 жител (2011).

С’ботско
Αριδαία
Плоштадот во С‘ботско со статуата на Ангел Гацо
Плоштадот во С‘ботско со статуата на Ангел Гацо
С’ботско is located in Грција
С’ботско
С’ботско
Местоположба во областа
С’ботско во рамките на Меглен
С’ботско
Местоположба на С’ботско во општината Меглен и областа Централна Македонија
Координати: 40°58.35′N 22°03.65′E / 40.97250° СГШ; 22.06083° ИГД / 40.97250; 22.06083
ЗемјаГрција
ОбластЦентрална Македонија
ОкругПостол
ОпштинаМеглен
Општ. единицаС’ботско
Надм. вис.&10000000000000150000000150 м
Население (2021)[1]
 • Вкупно6.639
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)
Пошт. бр.584 00
Повик. бр.23840-2
Рег. таб.EE
Мреж. местоdimosalmopias.gov.gr
Улица во С’ботско

Географија и местоположба

уреди

Гратчето лежи во средиштето на областа Меглен, на надморска височина од 150 м.[4] Оддалечено е 25 км од Воден.

Историја

уреди

Поголем дел од населението на С‘ботско во минатото ја сменил верата, преоѓајќи во ислам заради семејна и имотна сигурност.[4]

Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Каботско (Kabotsko) село во Воденската каза со 184 куќи, од кои 204 жители Македонци-христијани, а 503 жители се Македонци-муслимани.[5][6] Според Стефан Верковиќ кон крајот на XIX век С’ботско (Субоско) било македонско муслиманско село со 467 мажи и 134 домаќиства.[7]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. С’ботско (Сѫботско) било наполно македонско село со 1.260 жители, од кои 460 Македонци-христијани и 800 Македонци-муслимани.[5][8]

Во 1890 г. во С’ботско проработела бугарската пропаганда со отворањето на бугарско училиште.[9] Според егзархискиот секретар на Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Суботско (Soubotsko) имало 656 Македонци[5] под врховенството на Бугарската егзархија.[10] Во 1906 г. селото е прогласено за центар на Караџаовската каза. Во 1907 г. С’ботско е воспоставена бугарска црковна општина и во центарот е подигната голема двокатна зграда на училиштето и општината. Учители биле Симеон Михајлов од Велес, воспитаник на Солунската бугарска гимназија, Фанија Филева од Охрид и Георги Алаџов од Зарово, Лагадинско.[9] Подоцна тука како учител се вработил и Аврам Шиленгов.[11]

До 1907 г. бугарската општина немала своја црква, туку ја користела онаа во Цакони. Истата година чиновниците[12] на бугарската општина на С’ботско се нападнати и убиени од грчки андарти[9] биле андарти.[13] во Цакони, престојувајќи во домот на Иван Цакончев.

Првата балканска војна С’ботско го зазела бугарска војска, која по борбите кај Нигрита е нападната од грчки единици, претрпувајќи загуби во човечки жртви и оставајќи други ранети. За да се расчисти инцидентот, создадена е анкетна комисија.[14]. Бугарскиот архијерејски наместник Никола Шкутов бил уапсен и испратен во Берскиот затвор[15].

Со Букурешкиот договор во 1913 г. С’ботско било припоено кон грчката држава, кога имало 1.561 жител.[4] Во 1920 г. се евидентирани 1.636 жители.[4] Со стапувањето на сила на Лозанскиот договор во 1924 г. муслиманското население е иселено во Турција и на негово место се донесени Грци-бегалци, но и извесен број влашки семејства дојдени од Голема и Мала Ливада.[4] Во 1928 г. С’ботско се води како мешано население од 1.044 жители, од кои дури 840 доселеници (204 семејства).[16]

Население

уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 2.644 3.036 3.222 3.555 4.205 4.455 5.600 6.561 6.639
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Самоуправа и политика

уреди

Селото припаѓа на општинската единица С’ботско со седиште во истоимениот град, која припаѓа на поголемата општина Меглен, во округот Постол. Воедно, градот е дел од општинскиот оддел С’ботско, каде спаѓа и селото Волчишта.

Стопанство

уреди

Населението се занимава претежно со земјоделство, одгледувајќи големи количества на овошје, индустриски пиперки, десертно грозје и други производи. Во гратчето има фабрика за преработување на пиперките во црвен пипер. Дел од мештаните работат во подрачните и општинските служби.[4]

Личности

уреди
 
Никодим Царкњас на средба со деца-бегалци во С’ботско
  • Никодим Царкњас (р. 1942) — македонски духовник, поборник за правата на Македонците во Егејска Македонија

Наводи

уреди
  1. ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Σούμποσκον -- Αρδέα
  3. ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Αρδέα -- Αριδαία
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. I дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 99-100.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  6. ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 156-157.
  7. ↑ Райчевски, Стоян (2004) [1998]. „ГЕОГРАФСКИ ПРЕДЕЛИ - Македония“. Българите мохамедани (второ издание. изд.). София: Национален музей на българската книга и полиграфия. стр. 123. ISBN 954-9308-51-0.
  8. ↑ Кънчов, Васил. „Воденска Каза“. Македония. Етнография и статистика. София: Българско книжовно дружество в София. стр. 150.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Илюстрация Илинден, година 9, книга 9 (89), ноември 1937, стр. 2.
  10. ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 190-191.
  11. ↑ Любенова, Лизбет. Последните български владици в Македония, Изток Запад, София, 2012, стр. 429.
  12. ↑ Симеон Михајлов, Иван Попантонов, претседател на бугарската општина и други мештани
  13. ↑ Илюстрация Илинден, година 9, книга 9 (89), ноември 1937, стр. 3.
  14. ↑ Генов, Георги. Беломорска Македония 1908 - 1916, Торонто, 2006, стр. 161-162
  15. ↑ Генов, Георги. Беломорска Македония 1908 - 1916, Торонто, 2006, стр. 185
  16. ↑ „Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=С’ботско&oldid=5189108“