Пехчево

Пехчево — град во областа Малешевија и административен центар на Општина Пехчево. Познат е по зимскиот туризам.

Пехчево
Град
Центарот на Пехчево
Знаме Грб
Пехчево Местоположба на Пехчево во Македонија
Координати: 41°45′00″N 22°53′00″E
Држава	Република Македонија
Регион	Источен Регион
Општина	Општина Пехчево
Управа
• Градоначалник	Александар Китански (ВМРО-ДПМНЕ)
Надм. вис.	&10000000000000998000000998 м
Население (2021)
• Вкупно	2,471
Демоним	Пехчевци (мн.)
Часовен појас	UTC+1
• Лете (ЛСВ)	UTC+2 (UTC)
Повик. бр.	+389 033
Рег. таб.	PE
Мреж. место	www.pehcevo.gov.mk

Потекло на поимот

Според преданијата, се вели дека Пехчево го добил името по некои печки кои биле сместени под падините на планината Буковик. Овие печки биле поставени заради рудниците коишто се наоѓаат на падините на Буковиќ, а кои биле од потреба за обработка на рудата. Според тоа, Пехчево било нарекувано Печково. Но со текот на времето со доаѓањето на Отоманците, градот го променил името во Пехчево.

Географија

Пехчево се наоѓа во крајниот источен дел на Македонија, во областа Малешевија, оддалечено 10 километри северно од Берово и 27 километри јужно од Делчево. Околу 20% од територијата на општината Пехчево се обработливи површини, а останатиот дел се пасишта, шуми и необработливо земјиште. Пехчево се наоѓа на 1.000 метри надморска височина и по Крушево, претставува вториот највисок град во Македонија.

Историја

Посета на Герасим Струмички во Пехчево, 1912 г.

Пехчево во почетокот на XX век

Пред стапнувањето на Турците во Малешевијата, кон крајот на 14 век (1394-1395 г.), дел од месното население на Пехчево, се занимава со експлоатација на железна руда од Буковиќ. Според пишаните документи од 1580 година, овој рудник почнале да го експлоатираат турските власти. Поради добрата местоположба, во Пехчево се населиле нови жители, претежно муслимани, по потекло од ридско-планинските предели од Мала Азија. Со новите сожители, Пехчево во втората половина на 18 и почетокот на 19 век добива ориентален лик. Поради ваквата физиономија на гратчето, Турците го нарекле Османли Касаба (турско гратче), како и поради погодната географска положба и отвореноста кон сите муслимани. Веќе кон крајот на 19 век, гратчето пораснало во голем административен центар на турската управа за поширокиот регион на целата Малешевска област. Токму во тоа време била формирана и Пехчевската каза со седиште во Пехчево. Во последните години од 19 век, во Пехчево имало девет ана сместени во центарот на гратчето, саат-кула со специфично ѕвоно кое се слушало надалеку, управна зграда на каза (уќумат), аптека и други објекти. За време на Првата светска војна, повеќето од објектите кои имале ориентални форми, меѓу кои и обновената саат-кула, биле разурнати. Во оваа војна, Пехчево губи и голем број од своите жители, како резултат на иселувањето, претежно од муслиманското население.

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во гратчето Пехчево имало 4.070 жители, од кои 3.300 Македонци муслимани, 700 Македонци христијани и 70 Роми.

Клима

Климата во општината и градот е континентална, со умерено топли лета и долги студени зими. Просечната годишна температура е 9 °C, а просечната релативна влажност изнесува 72% со врнежи од 544,3 mm годишно.

Население

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Пехчево живееле 4.070 жители, од кои 700 Македонци православни, 3.300 Македонци муслимани и 70 Роми.

Етнички групи

Според пописот на населението од 2002 година, во градот имало 3.237 жители и спаѓал во групата на мали градови. Етнички гледано, населението е составено од:

Етнички групи
Македонци			94,75 %
Роми			3,80 %
Турци			0,96 %
други			0,25 %
Срби			0,19 %
Власи			0,06 %

Народ	Вкупно	Удел (%)
Македонци	3.067	94,75
Турци	31	0,96
Роми	123	3,80
Власи	2	0,06
Срби	6	0,19
други	8	0,25

Јазик

Во градот се зборуваат следниве јазици:

Јазици
македонски			96,51 %
ромски			2,72 %
турски			0,46 %
српски			0,15 %
други			0,15 %

Јазик	Вкупно	Удел (%)
македонски	3.124	96,51
турски	15	0,46
ромски	88	2,72
српски	15	0,15
други	15	0,15

Вероисповед

Во Пехчево се застапени следните религиски групи:

Религија
Православие			95,09 %
Ислам			4,29 %
други			0,62 %

Вероисповед	Вкупно	Удел (%)
Православни	3.078	95,09
Муслимани	139	4,29
други	20	0,62

Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во градот Пехчево:

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 1.687 —     1953 1.750 +3.7% 1961 1.827 +4.4% 1971 1.878 +2.8% 1981 2.440 +29.9%	Година Нас. ±% 1991 3.007 +23.2% 1994 3.032 +0.8% 2002 3.237 +6.8% 2021 2.471 −23.7%

Години	Македонци	Албанци	Турци	Роми	Власи	Срби	Бошњаци	Ост.	Лица без под.	Вкупно
1948	—	—	—	—	—	—	—	—	—	1.687
1953	1.410	0	140	8	0	123	—	69	—	1.750
1961	1.696	3	60	—	—	50	—	18	—	1.827
1971	1.788	3	40	22	—	15	—	10	—	1.878
1981	2.315	5	17	69	0	11	—	23	—	2.440
1991	2.880	1	23	88	1	9	—	5	—	3.007
1994	2.892	0	23	99	1	8	—	9	—	3.032
2002	3.067	0	31	123	2	6	0	8	—	3.237
2021	2.284	1	32	32	1	3	1	27	90	2.471

* Извор: Државен завод за статистика на Република Македонија (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години

Самоуправа и политика

Избирачко место

Во градот постојат избирачките места бр. 19, 20 и 21 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.

На претседателските избори во 2019 година, на овије изборни место биле запишани вкупно 2.549 гласачи.

Религија

Црквата „Св. Петар и Павле“ во Пехчево

Во Пехчево мнозинството од населението е со православна христијанска веросисповест, а има и муслиманска вероисповед.

Пехчевски водопади

Стопанство

Главните стопански и индустриски гранки во Пехчево се лесната индустрија, земјоделството и сточарството. Лесната индустрија е застапена со дрвопреработувачкиот, огноотпорниот и конфекцискиот сектор. Исто така ЈП „Македонски шуми“ има подрачна единица во Пехчево. Како најзначајна фабрика во Пехчево од областа на лесната индустрија е фабриката ,,БОМЕКС Рефрактори,,. Од дрвната индустрија позната фабрика е,,ФАГУС,,.

Општината важи за еколошки чист регион и има потенцијали за развој на туризмот и производство на здрава храна. Сите села во околината се поврзани со Пехчево со асфалтирани патишта, и имаат развиена електрична и телефонска мрежа.

Туризам

На само 10км од Пехчево се наоѓа познатото туристичко место Равна Река. Тука се наоѓаат познатите Пехчевски водопади, изворот на Брегалница, убави летниковци и спортски терени. Местото изобилува со прекрасни викендици и два рибника.

Чодосова колиба, Равна Река

Археолошки наоѓалишта

• Буковиќ — населба од доцноантичко време;
• Во Реката — рудник од доцноантичко време;
• Градиште (или Манастириште) — градиште од римско време;
• Манастир — старохристијанска црква;
• Рудиште (или Раковец) — доцноантичка и средновековна рударска населба; и
• Селиште — населба од доцноантичко време.

Образование

• Детска градинка „7 Септември“
• ОУ „Ванчо Китанов“
• Гимназија „Ацо Русковски“

Култура

Од областа на културата, се организираат разни манифестации како:

• Распеано Малешевче - Фестивал на детски песни и ора
• Кинопроекции
• Народни ора - КУД „Јане Сандански“

Спорт и рекреација

За спорт и рекреација е изградена спортска сала „Јане Сандански“ каде што младите го поминуваат своето слободно време.

Личности

• Владимир Бочваров (1896 - 1955), лекар во Бугарија
• Георги Ќосев (? - 1915), македонски револуционер
• Димитар Попгеоргиев, македонски правник
• Стојан Вардарски (1900 - ?), македонски револуционер
• Стојан Кантуров (1884 - 1959), македонски револуционер
• Атанас Раздолов (1872-1931), македонски поет
• Ванчо Китанов (1925-1943), макeдонски револуционер
• Атанас Костовски (1 август 1938), легенда на македонското спортско новинарство
• Кирил Андоновски (15 јули 1942), македонски театарски и филмски глумец

Галерија

• 

  Поштата во Пехчево

• 

  Споменик на Крсте Петков Мисирков

• 

  Општинската зграда

• 

  Општински центар за услуги

• 

  Основното училиште во Пехчево

• 

  Центарот на Пехчево

Поврзано

• Општина Пехчево

Надворешни врски

• Општина Пехчево
• Општина Пехчево на МЛС
• Чодосова колиба