Википедија

Радово (Струмичко)

село во Општина Босилово

За други истоимени места, погледајте Радово.

Радово
Радово во рамките на Македонија
Радово
Местоположба на Радово во Македонија
Радово на карта

Карта

Координати 41°27′59″N 22°45′56″E / 41.46639° СГШ; 22.76556° ИГД / 41.46639; 22.76556
Општина Босилово
Население 804 жит.
(поп. 2021)[1]

Шифра на КО 27053
Надм. вис. 208 м
Радово на општинската карта

Атарот на Радово во рамките на општината
Радово на Ризницата

Радово — село во Општина Босилово, во околината на градот Струмица.

Географија и местоположба уреди

 
Католичка црква „Св. Илија“
 
Дом на културата
 
Подрачно училиште „Св. Кирил и Методиј“
 
Некогашната џамија во селото, денес во рушевини

Радово се наоѓа во југоисточниот дел на Република Македонија, во централниот дел на Општина Босилово, лево од патот кој води од Струмица кон Ново Село, во средишниот дел на Струмичка Котлина. Од најблискиот град Струмица е оддалечен 14 километри, додека селото граничи со Старо Балдовци, Иловица, Турново и Босилово.

Надморската височина во селото е 208 метри додека селото зафаќа површина од 4,2 км2. Од нив, 339 хектари се обработливо земјиште[2]

Историја уреди

Ран период уреди

Местото каде денеска се наоѓа Радово постоело и пред освојувањето на овие простори од страна на Османлиите. Населбата егзистирала уште во средниот век, чие име е изведено од личното име Рада или Раде (Радослав) и од наставката „ово“.

Отоманско Царство уреди

Во времето кога Османлиите го освоиле регионот, започнала колонизација на селото од страна на муслимански семејства. Тие основале ново маало во селото. Тогаш населбата била поделена на две маала: Големо кое на турски било познато како Бузург Радова (Големо Радово) во кое живееле муслимани и Мало кое на турски било познато како Ќучук Радова (Мало Радово) во кое живееле христијани[3].

Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Радово било село со 35 семејства, од кои 93 Македонци и 40 муслимани[4][5]. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 440 жители Турци[6].

Царство Бугарија уреди

По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Царство Бугарија. Еноријатата „Св. Илија“ е продолжение на еноријата Св. Илија во село Алексово, денешна Грција, од каде се доселиле најголемиот број на унијатски верници во Радово, иако имало и од други села од кукушката околина како Мотилово, Рошлово, Морарци, Грамадна итн. Радовската енорија била основана веднаш со пристигнувањето на бегалците од Егејска Македонија. Заедно со нив во селото како бегалци пристигнале и свештениците Ѓорѓи Стојанов и Стојан Пецев. Стојанов со поголемиот дел од верниците заминал во селото Секирник каде ја основал црквата „Св. Никола“, додека во Радово должноста парох ја извршувал до 1916 година Стојан Пецев, кога истата била преземена од свештеникот Неделко Стојчев. Стојчев на таа позиција се задржал до 1918 година кога целиот Струмички крај паднал под српска власт, а самиот свештеник бил протеран.

Југославија уреди

По крајот на Првата светска војна, според Нејскиот мировен договор, селото било вклучено во составот на Кралство СХС, заедно со Струмичкиот регион, додека по крајот на Втората светска војна, Радово било вклучено во НР Македонија, во составот на СФРЈ.

Македонија уреди

По распаѓањето на СФРЈ, селото формално било вклучено во составот на Република Македонија. Според територијалната организација на Република Македонија, селото припаѓа на Општина Босилово.

Стопанство уреди

Радово се наоѓа во средишниот дел на Струмичка Котлина. Бидејќи климата е подогна, населението главно се занимава со земјоделство. Во селото се наоѓа седиштето на млекарата „Здравје“, која со работа започнала во почетокот на 2002 година. Денес производството на млекарата е проширено и со нов производствен капацитет во Куманово[7].

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948516—    
1953606+17.4%
1961593−2.1%
1971679+14.5%
1981762+12.2%
ГодинаНас.±%
1991882+15.7%
1994884+0.2%
2002851−3.7%
2021804−5.5%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 250 Македонци и 100 Турци.[8]

Во 1961 година селото Радово имало 593 жители, од кои 567 Македонци и 25 Турци. Во 1994 година во селото живееле 884 луѓе, од кои 865 биле Македонци и 19 Турци[2].

Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, селото има 851 жител, од кои 834 Македонци, 16 Турци, 2 Срби и 1 останат.[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 804 жители, од кои 761 Македонец, 1 Албанец, 19 Турци и 23 лица без податоци.[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 440 — 516 606 593 679 762 882 884 851 804
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Религија уреди

Радово е едно од двете единствени села во Македонија со мнозинство население, кое верски припаѓа на католичката црква. На табелата е прикажана верската определба во селото од 2002 година:[9]

Вера Жители Проценти ( %)
Католици 823 96,70 %
Муслимани 16 1,88 %
Правславни 9 1,05 %
останати 3 0,35 %

Општествени установи уреди

Самоуправа и политика уреди

Во селото постои избирачкото место бр. 1822 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 714 гласачи.[16]

На Македонски парламентарни избори во 2020 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 700 гласачи.[17]

Културни и природни знаменитости уреди

Личности уреди

 
Киро Стојанов

Наводи уреди

  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 Панов Митко, Енциклопедија на селата во Република Македонија, Патрија, Скопје, 1998. стр.241.
  3. ↑ Колективната меморија зачувана во типичните обичаи и традиции на Општина Босилово
  4. ↑ Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  5. ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 188-189.
  6. ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900.
  7. ↑ „mlekarazdravje.com.mk“. Архивирано од изворникот на 2018-03-23. Посетено на 2017-04-18.
  8. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  9. ↑ 9,0 9,1 Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
  10. ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  11. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  16. ↑ „Претседателски избори 2019“. Посетено на 3 ноември 2019.
  17. ↑ „Парламентарни избори 2020“. Посетено на 3 ноември 2020. line feed character во |title= во положба 21 (help)
  18. ↑ „Пратенички состав“. Собрание на Македонија. Посетено на 2010-12-04.

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Радово_(Струмичко)&oldid=5165387“