Википедија

Раб (остров)

Раб (латински: Arba, италијански: Arbe, германски: Arbey) — остров во Хрватска и истоимениот град кој се наоѓа веднаш зад северното хрватско крајбрежје во Јадранското Море.

Раб
Карта од Раб
Географија
МестоЈадранско Море
Координати44°46′59.88″N 14°45′6.84″E / 44.7833000° СГШ; 14.7519000° ИГД / 44.7833000; 14.7519000
Површина93,6 км2
Највисоко издигнување408 м
Највисока точкаКамењак
Управување
ЖупанијаПриморско-горска
Најголема населбаРаб (pop. 9,328)
Демографија
Население9,328 (2011)
Густина101 /km2 (262 /sq mi)

Островот е долг 22 километри, има површина од 93.6 км2[1] и 9,328 жители (2011)[2]. Највисокиот врв е Камењак со 408 метри. Североисточната страна на островот е главно неплодна, карстна, додека југозападната страна е покриена со една од последните дабови шуми на Средоземното Море.

Траекти го поврзуваат островот Раб со копното, односно со пристаништето Стиница и со соседните острови Крк и Паг. European Coastal Airlines нуди повеќе дневни врски со хидроплан од Раб до Загреб и до Риека преку аеродромот Риека во Омишал на соседниот остров Крк, додека не престанал со работа во 2016 година[3].

Име уреди

Островот Раб првпат се споменува во еден грчки извор од Псевдо-Скилак (360 п.н.е.), а потоа и од други грчки и римски географи со името Арба. Тоа име му припаѓало на Либурниците, досега најстарите познати жители на островот. Арба исто така било и името на населбата Либурн во современиот град Раб. Денеска не е сосема сигурно колку е старо ова име, бидејќи би можело да биде исто толку старо колку и населбата, што значи од почетокот на Железното време, бидејќи Либурниците не ги изграделе ѕидовите на островот. Илирско-либурскиот збор Арб значи „темно, нејасно, зелено, пошумено“. Затоа, името Арба треба да се сфати како топоним што значи „Црн остров“, поради богатата борова шума која некогаш пораснала на островот.

По 1 век од н.е., островот бил споменет од многу други грчки и римски автори со имиња Арба и Арва.

Средновековното далматинско население ги користело следните имиња: Арбе, Арбија, Арбијана, Арбитана и најчесто Арбум во документите напишани на латински јазик.

Арбе, исто така, било користено име од страна на Венеција во 15 век.

На хрватски јазик името на островот е Раб, форма која најверојатно потекнува од VII век кога Словените започнале да се населуваат на островот. Сепак, првиот запис за името Раб е зачуван само во средината на 15 век (во латински документ).

Историја уреди

 
Поглед кон островот
 
Градот Раб

Островот најпрво бил споменет од страна на Илирите во 360 п.н.е. Потоа бил дел од Либурнија, и од Римското Царство. Царот Октавијан Август ги изградил градските ѕидини и на градот му ја дал титулата Муниципиум.

Свети Марин, основач на мини-државата Сан Марино, потекнува од Раб, од каде побегнал за време на верските прогони на царот Диоклецијан.

Најраниот архијереј на Арба чие име е зачувано во постоечки документ е Тицијан, учесник во советот одржан во 532 година во Салона, митрополитот на кој Арба бил суфраган. На 17 октомври 1154 година Арба бил припоен кон Задарската архиепископија. Според папската була од 30 јуни 1828 година, неговата територија била обединета со онаа на Крк[4][5]. Денеска овој статут сè уште е задржан, и од страна на Католичката црква е наведена како титуларна епископија[6].

За време на средниот век, Раб останал дел од Римското Царство (или Византија), иако, за кратко време, островот бил дел од Кралството Хрватска. Во 1000 година, островот заедно со многу други острови и градови на Далмација, припаднале на Република Венеција. Во 1358 година островот паднал под власта на кралот на Унгарија, Лајош I Анжујски.

За време на ренесансата островот бил управуван од Венеција од 1409 до крајот на XVIII век, проследено со кратко владеење на Наполеон. На крајот, островот бил анектиран од Хабсбуршката династија во 1815 година и останал под австриска власт до 1918 година.

Бидејќи мнозинството жители биле Италијанци, месните жители се обидувале да бидат припоени кон Кралството Италија, но Италија на крајот одлучила да го отстапи островот на Југославија во 1921 година, а голем дел од жителите Италијанци, заминале за Истра и остатокот од Италија.

За време на Втората светска војна, силите на Фашистичка Италија го основале концентрациониот логор на островот. Меморијален комплекс изграден во 1953 година ја одбележува местоположбата на поранешниот камп, кој се наоѓа во селото Кампор.

По Втората светска војна, островот бил дел од Социјалистичка Федерална Република Југославија до референдумот за независност во 1991 година во Хрватска.

Островот Раб е богат со културно наследство и културно-историски споменици кои го прават популарно одредиште за одмор. Островот денес е многу популарен кај туристите и семејствата поради неговата прекрасна природа, плажи, наследство и многу други настани.

Збратимени градови уреди

Наводи уреди

  1. ↑ Duplančić Leder, Tea; Ujević, Tin; Čala, Mendi (June 2004). „Coastline lengths and areas of islands in the Croatian part of the Adriatic Sea determined from the topographic maps at the scale of 1 : 25 000“ (PDF). Geoadria. Zadar. 9 (1): 5–32. Посетено на 2011-01-21.
  2. ↑ Острошки, Лилјана, уред. (декември 2015). Статистички годишник на Република Хрватска 2015 (PDF). Државен завод за статистика. стр. 47. ISSN 1333-3305. Посетено на 27 декември 2015.
  3. ↑ „European Coastal Airlines ceases operations“. www.exyuaviation.com. Посетено на 2018-11-15.
  4. ↑ Pius Bonifacius Gams, Series episcoporum Ecclesiae Catholicae, Leipzig 1931, pp. 394-395
  5. ↑ Konrad Eubel, Hierarchia Catholica Medii Aevi, vol. 1 Архивирано на 9 јули 2019 г., p. 101; vol. 2 Архивирано на 4 октомври 2018 г., p. 92; vol. 3 Архивирано на 21 март 2019 г., p. 115; vol. 4 Архивирано на 4 октомври 2018 г., p. 91; vol. 5, p. 95; vol. 6, p. 95
  6. ↑ Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 ISBN 978-88-209-9070-1), p. 836

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Раб_(остров)&oldid=5000362“