Википедија

Илузија (филм)

Илузија е македонски филм во австриска копродукција[5] од 2004 година со Мустафа Надаревиќ, Владо Јовановски, Никола Ѓуричко, Дејан Аќимовиќ и Марко Ковачевиќ во главните улоги. Филмот е режиран од Светозар Ристовски кој е и автор на сценариото во соработка со Грејс Леа Троје. Дејствието на филмот се одвива во Велес и е приказна за едно талентирано, но злоупотребувано момче кое е предадено од своите илузорни надежи за подобра иднина и, по склоп околници, претворено во криминалец. Филмот дава една мрачна претстава на пост-југословенска Македонија, портретирајќи ја како место подложно на насилство и корупција.

„Илузија (Mirage)“
американски филмски постер
РежисерСветозар Ристовски
ПродуцентСветозар Ристовски
СценаристСветозар Ристовски
Грејс Леа Троје
Главни улогиМустафа Надаревиќ
Владо Јовановски
Никола Ѓуричко
Дејан Аќимовиќ
Марко Ковачевиќ
Александар Ѓорѓиев
Данчо Чевревски
Салаетин Билал
Кирил Гравчев
Бајруш Мјаку
МузикаКлаус Хундбихлер[1]
Bei the Fish[2]
КинематографијаВладимир Самоиловски
МонтажаАтанас Георгиев
ДистрибутерCrescent Releasing
Picture This! (САД)
ПремиераКанада Канада:
11 септември 2004
Македонија Македонија:
11 март 2005
 САД:
13 март 2005
Времетраење103 [2] 107 мин[3]
ЗемјаМакедонија Македонија
ЈазикМакедонски
Албански
Буџет€ 600,000 [4]

Илузија е дебитантскиот филм на Ристовски. По неговата премиера во Канада и САД, добро е прифатен од тамошните критичари кои го фалат неговиот бескомпромисен реализам и изведбата на Марко Ковачевиќ во главната улога.[6] Споредуван со Ивановото детство на Андреј Тарковски,[6][7] филмот добива награда за Најдобар филм на Меѓународниот Филмски Фестивал „Anchorage“ во 2005 година[2][8][9], а номиниран е и за Гран при на Меѓународниот Филмски Фестивал во Токио една година претходно[8][10].

Содржина

уреди
Разоткривачко предупредување: Следат подробности што го разоткриваат дејството и/или заплетот.

Дејството на филмот се случува во Велес за време на првите години од независноста на Република Македонија. Приказната се врзува за 13-годишното момче Марко Трифуновски (Марко Ковачевиќ), талентирано момче што расте во семејство на татко пијаница - Лазо (Владо Јовановски), преплашена мајка од која нема никаква поддршка - Анѓа (Елена Мосевска) и промискуитетна, надмена сестра Фани (Славица Манаскова). На училиште, Марко е постојано малтретиран од Леви (Мартин Јовчевски), син на албанскиот шеф на полицијата Блашко (Дејан Ачимовиќ). За да избега од проблемите, Марко често игра шах на локалните гробишта сместени крај железничката. Два ментори му ветуваат подобра иднина на Марко - босанскиот професор по македонски јазик (Мустафа Надаревиќ) и исплашениот војник Парис (Никола Ѓуричко) - но потоа и двајцата го изневеруваат, што на крајот предизвикува катастрофална промена кај него - станува криминалец и го убива својот професор. Илузорната природа на овие надежи најдобро е конципирана во епиграфот на филмот, еден афоризам од Човечко, премногу човечко на Фридрих Ниче :"Надежта е најлоша од сите зла, зашто ги продолжува човековите измачувања."[11]

Крај на информациите поврзани со дејствието и/или расплетот.

Заработка, реакции и награди

уреди

Заработка

уреди

Во САД, филмот има премиера само во едно кино на 17 март 2006 година и таму заработува $1,511 во текот на еднонеделното прикажување.[12] Севкупно, филмот има заработено $2,241 во Соединетите Држави.[12]

Реакции

уреди

Филмот е добро прифатен од критичарите. На Rotten Tomatoes држи "свеж" рејтинг 82% врз основа на 11 рецензии, со 86% одобрување од страна на најдобрите критичари и нивните 7 огледи.[13] На Metacritic, филмот има исто така позитивен метаскор од 61% од 8 рецензии.[14]

Воопштено, критичарите даваат многу позитивен осврт на бескомпромисниот реализам. По својата премиера во Торонто, списанието Variety го пофалува филмот како "скромен триумф на бестрашна глума и остар социјален коментар".[6] И во САД е пропратен со истата пофалба: "Ристовски бара од нас да ги почувствуваме страдањата на неговата нација и, на крајот, успева,"[15] пишува New York Daily News. The Hollywood Reporter го оценува начинот на кој е обработена приказната за Марко како "непрекинато тмурен и моќен",[16] а TV Guide го смета филмот за "напнат [и] неизвесен", а истовремено и за "особено убав".[17] New York Times ѝ забележува на приказната која ја оценува за "слабо развиена", но сепак заклучува дека филмот е "застрашувачки прозорец кон балканската земја".[18] Village Voice, пак, го окарактеризира филмскиот приказ на младешките страдања како "извештачена евокација на безнадежноста".[19]

Како и да е, филмот, исто така, наидува и на неколку негативни критики. New York Post, на пример, вели дека филмот е "здодевен, очаен и бесмислен",[20] а списанието Slant смета дека Марковата приказна е "очајничка" и "нереална" живописно заклучува дека филмот "го влече трупот на Били Елиот низ вода од одводен канал".[21] По неговата европска премиера, дневниот Утрински весник го пофалува реализмот и визуелната истанченост на филмот, но, сепак, рецензијата ја завршува со критика на нагласувањето на страдањето што резултира филмот да е едностран.[22]

Единствената константа што се провлекува низ сите критики е истакнувањето на Марко Ковачевиќ кој ја игра главната улога во филмот. Неговата изведба е оценета како "извонредна" од списанието Variety[6] и "супериорна" од The Hollywood Reporter,[16]. Village Voice, пак, му честита за можноста да го "каналира нежното и дивото со подеднаква леснотија"[19] при неговото портретирање на протагонистот.

Награди

уреди
Настан Награда Номиниран Резултат
Меѓународен Филмски Фестивал во Токио 2004 [8][10] Токио Гран При Светозар Ристовски Номинација
Меѓународен Филмски Фестивал „Anchorage“ 2005 [2][8][9] Најдобар филм Светозар Ристовски Награден
Меѓународен Филмски Фестивал за деца и младинци во Злин 2005[8][23] Најдобар европски дебитантски филм Светозар Ристовски Награден
Филмски Фестивал Аванса 2006[8][24] Долгометражен филм Светозар Ристовски Награден
Најдобар глумец (почесна награда) Марко Ковачевиќ Награден
Најдобра фотографија Владимир Самоиловски Награден

Белешки

уреди
  1. ↑ „Клаус Хундбихлер“. Семрежна филмска база на податоци. Посетено на 2008-09-16.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Илузија“. Македонски Информациски Филмски Центар. Посетено на 2008-09-16.[мртва врска]
  3. ↑ „Илузија“. Семрежна филмска база на податоци. Посетено на 2008-09-17.
  4. ↑ На 14 април 2003 година, Утрински весник објавува дека буџетот на филмот е 550,000 евра ("Пред почетокот на снимањето на првиот долгометражен филм за 2003 година - Години на надеж ќе почне да се снима на 6 мај." Архивирано на 13 февруари 2012 г..) На 6 мај истата година, Дневник објавува дека буџетот на филмот е 600,000 евра ("Филм - снимањето на Години на надеж на Светозар Ристовски отпочнува" Архивирано на 19 мај 2011 г..) Истата бројка ја соопштува и Вест на 13 јули 2004 ("Три македонски кандидати на Мостра – филмот на Светозар Ристовски аплицира за Венеција" Архивирано на 19 мај 2011 г..) Во сите три случаи, буџетот е приближно (Утрински весник) или точно (Дневник, Вест) 600,000 €; затоа и оваа бројка е земена за точна.
  5. ↑ Александра Бубевска. „Премиера на филмот "Илузија"“. А1 телевизија. Посетено на 2008-09-16.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Еди Кокрел. „Mirage (Илузија)“. Списание Variety. Посетено на 2008-09-16. Не се допушта закосување или задебелување во: |publisher= (help)
  7. ↑ „Проекции на македонската "Илузија"“. Вест. Архивирано од изворникот на 2005-09-10. Посетено на 2008-09-16.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 „IMDB: Награди за Илузија (2004)“. Семрежна филмска база на податоци. Посетено на 2008-09-16.
  9. ↑ 9,0 9,1 „Меѓународен Филмски Фестивал "Anchorage" [[2005]]“. Архивирано од изворникот на 2011-05-29. Посетено на 2008-09-16. URL–wikilink conflict (help) Повеќе информации на „Илузија (Mirage)“. Архивирано од изворникот на 2011-05-29. Посетено на 2008-09-16.
  10. ↑ 10,0 10,1 „Историја: 17ти Меѓународен филмски фестивал во Токио“. Посетено на 2008-09-16.
  11. ↑ Малку поразлична верзија на истиот афоризам може да се најде на Викицитат сместено под број 71.
  12. ↑ 12,0 12,1 „Box Office Mojo: Илузија“. Посетено на 2008-09-16.
  13. ↑ „Rotten Tomatoes: Илузија“. Rotten Tomatoes. Посетено на 2008-09-16.
  14. ↑ „Metacritic: Илузија“. Metacritic. Посетено на 2008-09-16.[мртва врска]
  15. ↑ Елизабет Вајцман (17 март 2006). „"Movie Digest: Илузија"“. New York Daily News. Архивирано од изворникот на 2011-06-04. Посетено на 2008-09-16. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  16. ↑ 16,0 16,1 Френк Шек (19 мај 2006). „Рецензија за Илузија“. The Hollywood Reporter. Посетено на 2008-09-16. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  17. ↑ Кен ФоксF (17 март 2006). „"Илузија (2006, филм)"“. TV Guide. Посетено на 2008-09-16. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  18. ↑ Нил Генцлингер (17 март 2006). „"Тешки времиња за македонските тинејџери"“. New York Times. Посетено на 2008-09-16. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  19. ↑ 19,0 19,1 Питер Л’Офишл (7 март 2006). „"Следејќи го филмот: Илузија"“. The Village Voice. Архивирано од изворникот на 2007-08-06. Посетено на 2008-09-16. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  20. ↑ Кајл Смит (17 март 2006). "Болката во Шпанија создава познати солзи". New York Post: New York Pulse, стр. 58.
  21. ↑ Ед Гонсалес (8 март 2006). „Рецензија на Илузија“. Slant Magazine. Посетено на 2008-09-16. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help)
  22. ↑ „45ти Филмски фестивал во [[Солун]] – Илузија со три проекции во Солун“. Утрински весник. 23 ноември 2004. Архивирано од изворникот на 2011-05-19. Проверете ги датумските вредности во: |date= (help); URL–wikilink conflict (help)
  23. ↑ „Филмски Фестивал Злин: Меѓународен Филмски Фестивал за деца и младинци - 45то издание“. Архивирано од изворникот на 2012-02-08. Посетено на 2008-09-16.
  24. ↑ „Фестивал Аванса [[2006]]: Меѓународно кино и видео натпреварување“. Архивирано од изворникот на 2008-05-09. Посетено на 2008-09-16. URL–wikilink conflict (help)

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Илузија_(филм)&oldid=5298938“