Кастор (ѕвезда)
Кастор — вториот најсветол објект во зодијачкото соѕвездие Близнаци. Ја има Бајеровата ознака α Geminorum, која е латинизирана во Alpha Geminorum и скратено Alpha Gem или α Gem. Со привидна ѕвездена величина од 1,58, таа е една од најсјајните ѕвезди на ноќното небо. Кастор изгледа единствена со голо око, но всушност е шесткратен ѕвезден систем организиран во три двојни парови. Иако е „α“ (алфа) член на соѕвездието, таа е половина светлинска величина послаба од „β“ (бета) Geminorum, Полукс.
  | |
| Податоци од набљудување Епоха J2000 Рамноденица J2000 | |
|---|---|
| Соѕвездие | Близнаци |
| A | |
| Ректасцензија | 07ч 34м 35,863с[1] |
| Деклинација | +31° 53′ 17,79″[1] |
| Привидна величина (V) | 1.93[1] |
| B | |
| Ректасцензија | 07ч 34м 36,100с[1] |
| Деклинација | +31° 53′ 18,57″[1] |
| Привидна величина (V) | 2.97[1] |
| C | |
| Ректасцензија | 07ч 34м 37,584с[1] |
| Деклинација | +31° 53′ 17,8160″[1] |
| Привидна величина (V) | 9.83[1] |
| Особености | |
| {{{компонента}}} | |
| Спектрален тип | A1V + dM1e[2] |
| B−V Боен показател | +0.03[3] |
| B | |
| Спектрален тип | Am + dM1e[2] |
| B−V Боен показател | +0.04[3] |
| {{{компонента}}} | |
| Спектрален тип | dM1e + dM1e[2] |
| U−B Боен показател | +1.04[4] |
| B−V Боен показател | +1.49[4] |
| Променлив тип | BY Змеј[5] |
| Астрометрија | |
| AB | |
| Радијална брзина (Rv) | 5.40[6] км/с |
| Сопствено движење (μ) | Рект: –191.45[7] млс/г Дек.: –145.19[7] млс/г |
| Паралакса (π) | 64.12 ± 3.75[7] млс |
| Оддалеченост | 51 ± 3 сг (15,6 ± 0,9 пс) |
| Апсолутна величина (MV) | +0.986 / +1.886[3] |
| C | |
| Радијална брзина (Rv) | +2.5[8] км/с |
| Сопствено движење (μ) | Рект: –201.490[9] млс/г Дек.: –97.104[9] млс/г |
| Паралакса (π) | 66.2323 ± 0.0511[9] млс |
| Оддалеченост | 49,24 ± 0,04 сг (15,10 ± 0,01 пс) |
| Апсолутна величина (MV) | +8.950[10] |
| Податоци | |
| α Geminorum Aa | |
| Маса | 2.37[11] M☉ |
| Полупречник | 2.089[11] R☉ |
| Површ. грав. (log g) | 4.2[12] |
| Температура | 10,286[13] K |
| Вртежна брзина (v sin i) | 18[14] км/с |
| α Geminorum Ba | |
| Маса | 1.79[11] M☉ |
| Полупречник | 1.648[11] R☉ |
| Површинска гравитација (log g) | 4.0[12] |
| Температура | 8,842[13] K |
| Вртежна брзина (v sin i) | 33[14] км/с |
| Податоци | |
| α Geminorum Ca/Cb (компонентите се идентични) | |
| Маса | 0.5992[10] M☉ |
| Полупречник | 0.6191[10] R☉ |
| Површ. грав. (log g) | 4.6317[10] |
| Сјајност | 0.0733[10] L☉ |
| Температура | 3,820[10] K |
| Вртежна брзина (v sin i) | 37[10] км/с |
| Орбита[11] | |
| Главна | α Geminorum A |
| Придружник | α Geminorum B |
| Период (P) | 459 г. |
| Голема полуоска (a) | 6.722" |
| Занесеност (e) | 0.338 |
| Наклон (i) | 115.1° |
| Должина (Ω) | 41.3° |
| Перицентарска епоха (T) | 2436785 |
| Аргумент на перицентарот (ω) (споредна) | 251.84° |
| Орбита[15] | |
| Главна | α Geminorum Aa |
| Придружник | α Geminorum Ab |
| Период (P) | 9.2128 days |
| Занесеност (e) | 0.5 |
| Перицентарска епоха (T) | 2427543.938 |
| Аргумент на перицентарот (ω) (главна) | 266.4° |
| Полузамав (K1) (главна) | 12.9 км/с |
| Орбита[15] | |
| Главна | α Geminorum Ba |
| Придружник | α Geminorum Bb |
| Период (P) | 2.9283 days |
| Перицентарска епоха (T) | 2427501.703 |
| Аргумент на перицентарот (ω) (главна) | 94.7° |
| Полузамав (K1) (главна) | 31.9 км/с |
| Орбита[15] | |
| Главна | α Geminorum AB |
| Придружник | α Geminorum C |
| Период (P) | 14,000 г. |
| Орбита[10] | |
| Главна | α Geminorum Ca |
| Придружник | α Geminorum Cb |
| Период (P) | 0.814 days |
| Занесеност (e) | 0 |
| Наклон (i) | 86.29 ± 0.10° |
| Должина (Ω) | 7.315° |
| Полузамав (K1) (главна) | 121.0 км/с |
| Полузамав (K2) (споредна) | 119.0 км/с |
| Други ознаки | |
| Наводи во бази | |
| SIMBAD | — податоци |
| — Castor A | |
| — Castor B | |
| — Castor C (YY Gem) | |
Ѕвезден систем
уреди| Aa | |||||||||||||||||||
| Период = 9.2128 d | |||||||||||||||||||
| Ab | |||||||||||||||||||
| Одделување = 3,9 arcsec | |||||||||||||||||||
| Ba | |||||||||||||||||||
| Период = 2.9283 d | |||||||||||||||||||
| Bb | |||||||||||||||||||
| Одделување = 71 arcsec | |||||||||||||||||||
| Ca | |||||||||||||||||||
| Период = 0.814 d | |||||||||||||||||||
| Cb | |||||||||||||||||||
Кастор Аа и Bа имаат орбити од неколку дена со многу послаб придружник.
Било откриено е дека Кастор C, или YY Близнаци, се разликува по осветленост со редовен период. Таа е двојна ѕвезда со дополнителни варијации поради области со различна осветленост на површината на едната или двете ѕвезди, како и неправилни блесоци. Компонентите Кастор C орбитираат за помалку од еден ден. Се верува дека Кастор C е во орбитата околу Кастор AB, но со исклучително долг период од неколку илјади години. Таа е оддалечена 73“ од светлите компоненти.
Комбинираната привидна величина на сите шест ѕвезди е +1,58.
Физички својства
уредиКастор е оддалечена 51 светлосни години од Земјата, утврдено од нејзината голема годишна паралакса.
Двете најсјајни ѕвезди се и двете ѕвезди од главната низа од типот А, помасивни и посветли од Сонцето. Тешко е да се одредат својствата на нивните придружници со црвено џуџе, но се смета дека и двете имаат помалку од половина од Сончевата маса.
Кастор B е Ам ѕвезда, со особено силни спектрални линии на одредени метали.
Кастор C е променлива ѕвезда, класифицирана како променлива ѕвезда од типот на BY Змеј. Тие се ладни џуџести ѕвезди кои се разликуваат додека ротираат поради ѕвездените точки или други варијации во нивните фотосфери. Двете црвени џуџиња на Кастор C се речиси идентични, со маси околу половина M☉ и осветленост помало од 10% од Сонцето.
Сите црвени џуџиња во системот Кастор имаат линии на емисии во нивните спектри и сите се болскотни ѕвезди.
Етимологија и култура
уредиα Geminorum (латинизирано во Alpha Geminorum) е Бајерова ознака на ѕвездениот систем.
Кастор и Полукс се двете ѕвезди „небесни близнаци“ што му го даваат името на соѕвездието Gemini (што значи Близнаци на латински). Името Кастор се однесува конкретно на Кастор, еден од синовите близнаци на Зевс и Леда во грчката и римската митологија.
Ѕвездата била означена со арапскиот опис Ал Рас ал Таум ел Мукадим, што во превод значи глава на најистакнат близнак. Во каталогот на ѕвезди во Календарот на ел Ачсаси елМукет, оваа ѕвезда била означена како Aoul al Dzira, кое на латински било преведено како Prima Brachii, што значи првиот во шепата.
На кинески, 北河</link>(Běi Hé), што значи Северна река, се однесува на астеризам кој се состои од Кастор, Ро Близнаци и Полукс. [16] Следствено, самиот Кастор е познат како 北河二 (Běi Hé èr, на македонски: втората ѕвезда на Северна Река) [17]
Во 2016 година, Меѓународниот астрономски сојуз организирал Работна група за имиња на ѕвезди (РГИЅ) за да ги каталогизира и стандардизира соодветните имиња за ѕвездите. Првиот билтен на РГИЅод јули 2016 година вклучи табела со првите две серии на имиња одобрени од РГИЅ; кој го вклучувал Кастор за ѕвездата α Близнаци Aa.
Кастор C исто така има ознака со променлива ѕвезда YYБлизнаци.
-
Кастор АВ -
Компоненти -
Кастор е една од двете најсјајни ѕвезди во созвезвието Близнаци
Наводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Fabricius, C.; Høg, E.; Makarov, V.V.; Mason, B.D.; Wycoff, G.L.; Urban, S.E. (March 2002). „The Tycho double star catalogue“. Astronomy and Astrophysics. 384: 180–189. Bibcode:2002A&A...384..180F. doi:10.1051/0004-6361:20011822.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Pourbaix, D.; Tokovinin, A.A.; Batten, A.H.; Fekel, F.C.; Hartkopf, W.I.; Levato, H.; и др. (2004). „SB9: The ninth catalogue of spectroscopic binary orbits“. Astronomy and Astrophysics. 424 (2): 727–732. arXiv:astro-ph/0406573. Bibcode:2004A&A...424..727P. doi:10.1051/0004-6361:20041213. ISSN 0004-6361. S2CID 119387088.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Barrado y Navascues, D. (1998). „The Castor moving group. The age of Fomalhaut and Vega“. Astronomy and Astrophysics. 339: 831–839. arXiv:astro-ph/9905243. Bibcode:1998A&A...339..831B.
- ↑ 4,0 4,1 Ducati, J. R. (2002). Ducati, J.R. (уред.). „VizieR Online Data Catalog: Catalogue of stellar photometry in Johnson's 11 color system“. Vizier Online Data Catalog. CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. 2237. Bibcode:2002yCat.2237....0D.
- ↑
Samus, N.N.; Durlevich, O.V.; и др. (2009). „VizieR Online Data Catalog: General catalogue of variable stars (Samus+ 2007–2013)“. Vizier Online Data Catalog. VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. 1: 02025. Bibcode:2009yCat....102025S.
Originally published in: 2009yCat....102025S
- ↑ Gontcharov, G.A. (November 2006). „Pulkovo compilation of radial velocities for 35,495 Hipparcos stars in a common system“. Astronomy Letters. 32 (11): 759–771. arXiv:1606.08053. Bibcode:2006AstL...32..759G. doi:10.1134/S1063773706110065. S2CID 119231169.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 van Leeuwen, F. (November 2007). „Validation of the new Hipparcos reduction“. Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. S2CID 18759600.
- ↑ Wilson, Ralph Elmer (1953). „General Catalogue of Stellar Radial Velocities“. Carnegie Institute Washington D.C. Publication. Washington, DC: Carnegie Institution of Washington. Bibcode:1953GCRV..C......0W.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Brown, A. G. A.; и др. (Gaia collaboration) (август 2018). „Gaia Data Release 2: Summary of the contents and survey properties“. Astronomy & Astrophysics. 616. A1. arXiv:1804.09365. Bibcode:2018A&A...616A...1G. doi:10.1051/0004-6361/201833051. Запис на DR2 од „Гаја“ за овој извор на VizieR.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 Torres, Guillermo; Ribas, Ignasi (2002). „Absolute dimensions of the M-type eclipsing binary YY Geminorum (Castor C): A challenge to evolutionary models in the lower Main Sequence“. The Astrophysical Journal. 567 (2): 1140–1165. arXiv:astro-ph/0111167. Bibcode:2002ApJ...567.1140T. doi:10.1086/338587. ISSN 0004-637X. S2CID 16780943.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Torres, Guillermo; и др. (2022). „The Orbits and Dynamical Masses of the Castor System“. The Astrophysical Journal. 941 (8): 8. arXiv:2210.16322. Bibcode:2022ApJ...941....8T. doi:10.3847/1538-4357/ac9d8d. hdl:10871/132423.
- ↑ 12,0 12,1 Stelzer, B.; Burwitz, V. (May 2003). „Castor A and Castor B resolved in a simultaneous Chandra and XMM-Newton observation“. Astronomy and Astrophysics. 402 (2): 719–728. arXiv:astro-ph/0302570. Bibcode:2003A&A...402..719S. doi:10.1051/0004-6361:20030286. S2CID 15268418.
- ↑ 13,0 13,1 Smith, M.A. (April 1974). „Metallicism in border regions of the Am domain. III. Analysis of the hot stars Alpha Geminorum A and B and Theta Leonis“. Astrophysical Journal. 189: 101–111. Bibcode:1974ApJ...189..101S. doi:10.1086/152776.
- ↑ 14,0 14,1 Royer, F.; Zorec, J.; Gómez, A.E. (February 2007). „Rotational velocities of A-type stars. III. Velocity distributions“. Astronomy and Astrophysics. 463 (2): 671–682. arXiv:astro-ph/0610785. Bibcode:2007A&A...463..671R. doi:10.1051/0004-6361:20065224. S2CID 18475298.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Tokovinin, A.A. (1997). „MSC: A catalogue of physical multiple stars“. Astronomy and Astrophysics Supplement Series. 124 (1): 75–84. Bibcode:1997A&AS..124...75T. doi:10.1051/aas:1997181. ISSN 0365-0138.
- ↑ (на кинески) 中國星座神話, written by 陳久金.
- ↑ „亮星中英對照表“ [Chinese-English Comparison Table of Bright Stars]. 研究資源 [Research Resources] (кинески). 香港太空館 [Hong Kong Space Museum]. Архивирано од изворникот на 29 September 2009. Посетено на 23 November 2010.
Надворешни врски
уреди- „Castor 6“. SolStation. Посетено на December 5, 2005.