Рондонија (Rondônia (изговор [xõˈdõnia])[1]) е држава во Бразил, сместена во северозападниот дел. на запад се граничи со Акре, на север со Амазони, на исток со Мато Гросо и на југ со Боливија. Престолнина е Порто Вељо. Крстена е по Кандидо Рондон.

Рондонија
Знаме на Грб на
Знаме Грб


Положба на
Положба на
Главен град Порто Вељо
Најголем град порто Вељо
Службен јазик Португалски
 - Гувернатор Иво Касшол
 - Вице Гувернатор Жоао Каула
Површина  
 - Вкупно 237,576.16 км² ({{{површина поредок}}}.)
 - Вода (%) {{{вода}}}%
Население  
 - 2006 1,562,417 ({{{население поредок}}}.)
 - Густина 6.6/km² ({{{густина поредок}}}.)
БДП (ПКС) 2006 приб.
 - Вкупно 13,110,000,000 ({{{БДП поредок}}}.)
 - По глава на жител 8,391 ({{{БДП поредок по глава на жител}}}.)
ИЧР (2006) 0.776 ({{{ИЧР поредок}}}.) – висок
Валута
Часовен појас UTC {{{часовен појас}}}
НДД [[]]
Повикувачки број +

Географија

уреди
 
Мадејра (река).

Територијата на државата воглавно е покриена со Амазонска дождовна шума, но околу три петини од земјата е обесшумена и налесивање на територијава започнало дури после 1970-та. Повеќето од населението живее во урбани подрачја. Рондонија главно извезува дрвја, кафе, кокос и др.

Клима

уреди

Екваторска клима владее до државава, нема сува сезона – преку сите месеци има силна врнежливост, околу 60 милиметри. Тропска дождовна шума е основната вегетативност.

 
Јагуар во Амазонска дождовна шума.

Демографија

уреди
 
Мадејра (река) и Порто Вељо.

Според БИГС во 2007, населението брои 1,597,000 . со густина 6.6 ж./км2.

Урбанизација: 66.8% (2004); прираст: 2.2% (1991-2000); Домаќинства: 430,747 (2005).[2]

Структура: 934,000 Пардо (53.8%), 590,000 Бели (37.0%), 114,000 Афро-Бразилси (7.2%), 35,000 Азијати или Домородци (2.2%).[3]

Тривија

уреди

Возила: 337,089 (март/2007); Мобилни телефони: 730.000 (април/2007); Телефони: 247.000 (април/2007); градови: 52 (2007).[4]

Стопанство

уреди

секторот за услуги зафаќа најголем дел од БДП со 54.1%, следен од индустрискиот сектор со 30.6%. Земјоделство 15.3% од БДП (2004). Државата извезува: дрво 83.6%, кафе 8.7%, гранит 3.2%, месо 3.1% (2002).

Удел во Бразилската економија: 0.7% (2005).

Образование

уреди
 
Федерален Универзитет на Рондонија во Порто Вељо.

Португалскиот е службен. Но Англиски и Шпански се дел од официјалниот образовен систем.

Образовни институции

уреди
  • Федерален Универзитет на Рондонија (Unir);
  • факултет за Научна Администрација и Технологија (Fatec-RO);
  • факултет за Хумани науки (Faro);
  • Факултет Порто Вељо (FIP);

Инфраструктура

уреди

Меѓународен аеродром

уреди
 
Аеродром Порто Вељо/Гувернатор Жорже Теиксеира де Оливеира

Аеродром Порто Вељо/Гувернатор Жорже Теиксеира де Оливеира е сместен седум километри од градот, на секој час има автобуси од градот до аеродромот. Аеродромот има 98 летови неделно, повеќето кон останатите бразилски држави.

Автопати

уреди

BR-174, BR-317, BR-319, BR-364, BR-421, BR-425, BR-429.

Пристаниште

уреди

Cai n'Água пристаништето е сврзано со Порто Вељо до Хумаита, Маникоре и Манауш.

Племиња

уреди
 
Домородци во Амазон.

Племињата во Рондонија се едни од најизолираните. Првиот контакт со нив е остварен дури 1995, кога броеле само седум души. Во 2006-та се веќе шестмина.Сместени се во југозападниот регион на Рондонија. Друго изолирано племе познато како Каное од Омере живее покрај нивното село.[5]

Малцински јазици

уреди
 
Куќа покрај Амазон.

Џеоромиткси (Јабути), Макро-Ге јазик, Гивиао, Н‘енгату, Тењарим, Амундава, Суруи итн. Некои од изумрените доммородски јазици зборувани во рондонија се: Тукуманфед, Карипунаа, Вирафед, итн. После 1960-тите, се зборува Померански (Германски јазици).

Знаме

уреди

Знамето е дизајнирано од страна на Карваљо Фејтоза и адоптирано со закон No. 41 на 22 декември 1981-ва. Знамето ги има истите бои како и националното Знаме на Бразил, со ѕвезда во средината која ја симболизира новата држава.

Наводи

уреди
  1. In Brazilian Portuguese. The European Portuguese pronunciation is [ʁõˈðoniɐ].
  2. Source: PNAD.
  3. Síntese de Indicadores Sociais 2007 (PDF) (португалски). Rondônia, Brazil: IBGE. 2007. ISBN 85-240-3919-1. Посетено на 2007-07-18.
  4. Source: IBGE.
  5. Akuntsu and Kanoê, Survival. Посетено на 1st December 2006.

Рондонија е спомната во поемата "Плач за Рондонија" од Британскиот по потекло автор Ел Гогелехеад.

Поврзано

уреди

24°00′S 51°00′W / 24.000° ЈГШ; 51.000° ЗГД / -24.000; -51.000