Дервешани
Дервешани, Дервешен или Дервештани (грчки: Οινούσσα, Инуса; до 1930 г. Δερβέσιανη, Дервесјани[2]) — село во Серско, Егејска Македонија, денес во општината Сер на Серскиот округ, Грција. Населението брои 497 жители (2021). Сè до 1920-тите било населено исклучиво со Македонци.[3]
| Дервешани Οινούσσα | |
|---|---|
 Поглед на селото | |
  Дервешани | |
|
Местоположба во областа   Дервешани | |
| Координати: 41°6′N 23°37′E / 41.100° СГШ; 23.617° ИГД | |
| Земја | Грција |
| Област | Централна Македонија |
| Округ | Серски |
| Општина | Сер |
| Општ. единица | Сер |
| Надм. вис. | 130 м |
| Население (2021)[1] | |
| • Вкупно | 497 |
| Час. појас | EET (UTC+2) |
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
Географија и местоположба
уредиСелото се наоѓа во јужното подножје на планината Сминица, во Серското Поле, околу 7 км источно од градот Сер, на надморска височина од 130 м.[3]
Историја
уредиАнтика
уредиВо јужната падина на рид на околу 2-3 км северно од селото е откриена мала римска населба.[4] На половина километар северно од Дервешани, ридот Власелник има рановизантиска крепост, додека на соседниот рид Бегово е откриена праисториска населба.[5]
Среден век
уредиНа 1,5 км северно од Дервешани и североисточно од Геди Дермен, на јужната вертикална страна на ридот Власелник во дворот на црквата „Успение на Пресвета Богородица“ има средновековна фреска насликана на висина од 5,5 м на карпата. На неа е претставена Богородица со Младенецот. Јужно од селото се наоѓа средновековната црква „Св. Никола“, изградена во XIV век.[6][7]
Селото се спомнува како Пресвена (Πρεβέσαινα) во 1346 година, Древесена (Δρεβέσαινα) во 1351 г. и Тревисина (Τρεβίσηνα) во 1357 г.[5]
Во Отоманското Царство
уредиВо XIX век Дервешани било македонско село во Серската каза на Серскиот санџак. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. во Дервешан (Dérvechan) имало 12 домаќинства и 33 жители Роми и Черкези.[8]
Според Стефан Верковиќ во 1889 г. во селото имало 8 македонски домаќинства.[9][10]
Во 1891 година Георги Стрезов за селото напишал:
| „ | Дервештане, чифлик на манастирот „Св. Иван“, 3⁄4 час источно од Сер во подножјето на Боздаг. Плодна земја, наводена со рекичката Та Јани. Пред неколку години жителите биле постојани; сега се собираат само лете од околните села. 25 куќи, 125 жители, Македонци. Има и грчка црква.[11] | “ |
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г., во селото Дервешани имало 180 жители, сите Македонци.[9][12]
Во Грција
уредиЗа време на Првата балканска војна селото е окупирано од бугарска војска, а по Втората балканска војна во 1913 г. е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Таа година Дервешани броело 80 жители, но во 1920 г. тие се намалиле на 44 лица.[3] Во 1930 г. селото е преименувано во Инуса (Οινούσσα).[2] Никогаш не биле сместени бегалци, меѓутоа почнале да се доселуваат грчки семејства од Субашќој и Везник, така што станало мешана населба. Во 1960-тите се доселиле и семејства од планинското село Лески.[3]
Стопанство
уредиНаселението произведува тутун, компир, жито и други земјоделски производи. Поради поволните услови за сточарење, внимание му се посветува и на сточарството.[3]
Население
уредиЕве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:
| Година | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 332 | 370 | 395 | 467 | 536 | 487 | 524 | 517 | 497 |
- Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија
Самоуправа и полтиика
уредиВо 1970 година, селото станало седиште на општина поради намалувањето на жители на соседното Лески.[3] Општината Дервешани била приклучена во општината Сер во 1997 година, која била укината во 2011 година и станала дел од поголемата општина Сер.
Селото припаѓа на општинската единица Сер со седиште во истоимениот град, која припаѓа на поголемата општина Сер, во округот Сер. Воедно, селото е дел од општинскиот оддел Дервешани, во кој влегува и селото Лески.
Културни и природни знаменитости
уредиАрхеолошки наоѓалишта
- Власелник — крепост од античко и средновековно време
Цркви
- Црква „Успение на Пресвета Богородица“
- Црква „Св. Никола“ — изградена во XIV век
Други
- Дервешанско училиште — прогласено за споменик на културата
Наводи
уреди- ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
- ↑ 2,0 2,1 „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 23 март 2024.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 251.
- ↑ Σαμσάρης, Δημήτρης Κ (1999). Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή (грчки). Θεσσαλονίκη. стр. 163–164. Занемарен непознатиот параметар
|lang-hide=(help) - ↑ 5,0 5,1 „Κάστρο Οινούσσας“. Ελληνικά Κάστρα. Посетено на 23 март 2024.
- ↑ „060 – ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΟΙΝΟΥΣΑΣ – ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ“ (грчки). 2021-08-03. Посетено на 2024-03-23.
- ↑ Σαμσάρης, Πέτρος Κ. „Βυζαντινά μνημεία των περιχώρων των Σερρών“. Βιβλιοθήκη Σερρών. Архивирано од изворникот на 12 мај 2014. Посетено на 23 март 2024.
- ↑ Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 124–125. ISBN 954-8187-21-3.
- ↑ 9,0 9,1 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Верковичъ, Стефанъ (1889). Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи (PDF). С. Петербургъ: Военная Типографія (въ зданіи Главнаго Штаба). стр. 228–229.
- ↑ Стрезов, Г. Два санджака от Източна Македония. Периодично списание на Българското книжовно дружество в Средец, кн.XXXVII-XXXVIII, 1891, стр. 837.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 177. ISBN 954430424X.