Љубомир Вуловиќ

Љубомир Вуловиќ (Вукосавци, 6 јануари 1876-Солун, 26 јуни 1917) бил артилериски мајор, заговорник во мајскиот пуч и член на револуционерната организација „Соединување или смрт“.

Љубомир Вуловиќ

Биографија

Младите и школувањето

Роден бил на 6 јануари 1876 година во село Вукосавци, округ Јасенице во Крагуевац. По завршувањето на основното училиште, гимназијата и артилериско техничкото воено училиште во Крагуева, се запишал на Воената академија во Белград, артилериски отсек, основана околу 1898 година дипломирал и бил унапреден во поручник.

Завршил и виш курс на Воената академија и Училиште за Генералштаб. Докажувајќи дека е многу решителен и педантен офицер, тој брзо станал миленик на Генералштабот и ја добил довербата на своите претпоставени.

Мајски државен удар

Некаде пред мајскиот пуч, околу 1901 година, станал добар пријател со Драгутин Димитријевиќ, тогашен капетан. Како истомисленик и човек кој не ја сакал династијата Обреновиќ и нејзината политика, тој се приклучил на групата луѓе кои го подготвиле и извршиле Мајскиот пуч во 1903 година. Тој активно учествувал во неа.

Во Дунавската дивизија, каде што Вуловиќ служел како поручник, отишол да го спречи командантот на дунавската дивизија, полковник Димитриј Николиќ, поддржувач на династијата Обреновиќ, да ја извади единицата од гарнизонот и да го задуши пучот. Вуловиќ имал задача да го разоружа и уапси полковникот. Полковникот Николиќ некако успеал да побегне, но Вуловиќ за тоа успеал да ги извести водачите на пучот. Полковникот Николиќ дал отпор при апсењето и бил убиен.

По државниот удар Вуловиќ бил унапреден во капетан втора класа.

Четничка акција

Како човек со немирен дух, во душата револуционер и патриот, станал познат народски работник и како четнички војвода Љубодраг „муабет“ во Македонија и во Стара Србија во 1904 и 1905 година заедно со офицерите Воислав Танкосиќ и Војин Поповиќ. Во текот на 1906 година станал член на четничката акциска команда со седиште во Врање.

Работа на границата 1909-1912 година.

Околу 1907 година станал командант на одредот на полициската жандармерија во Врање, кој бил под командна одговорност на Моравската дивизиска област. Во 1909 година станал аѓутант на командантот на граничната војска, потполковник Антонио Милошевиќ, со седиште во Прокупље. Во 1911 година станал командант на втората чета на Граничната војска со седиште во Куршумлија.

Таму се спријателил со Вељко Рамадановиќ, кој тогаш бил началник на околијата Косаница и познат народен работник, кој и помагал на четничката акција и го задушувал шверцот, грабежите и убиствата на српско- турската граница. Вуловиќ се сретнал со Рамадановиќ во Врање додека Вељко бил началник на тамошната област Пчиња.

Поради конфликт со друг, капетанот Павле Блажариќ, околу методите за сузбивање на шверцот на границата, Вуловиќ преминал на почетокот на 1912 година за командант на првата чета на граничната војска со седиште во Луковска бања. Капетан Павле Блажариќ станал командант на втората чета во Куршумлија, со која дотогаш командувал капетанот Вуловиќ. Тие двајца, во соработка со окружниот началник Рамадановиќ, значително ќе го задушат шверцот и убиствата на границата и ќе соберат многу важни разузнавачки податоци кои значително ќе придонесат за успехот на српската војска во балканските војни.

Балкански војни

Вуловиќ активно учествувал во балканските војни.

Вуловиќ соработувал со Павле Блажариќ, на крајот на октомври 1912 година со својата единица значително придонел за заземање на Призрен без поголеми загуби и обезбедување на нова српско-албанска граница. По ослободувањето на Призрен, Вуловиќ бил назначен за командант на градот. На почетокот на 1913 година по наредба на Врховната команда, Вуловиќ бил назначен за началник на округот на областа Пастрица во Призрен.

По завршувањето на балканските војни, Љубомир Вуловиќ бил унапреден во мајор. Во летото 1913 година бил префрлен на работа во Генералштабот на Министерството за војна. Во предвечерието на атентатот во Сараево, тој бил командант на целиот пограничен сектор кон Австроунгарија, поради што е поврзан со работата на револуционерната организација „Млада Босна“ заедно со неговиот пријател, потполковник Драгутин Димитријевиќ Апис.

Првата светска војна

На почетокот на Првата светска војна учествувал во сите важни битки на Србија против Австроунгарија, било како разузнавач или како борец. Во 1915 година ја преминал Албанија и стигнал до Македонски фронт преку Крф во почетокот на 1916 година. Таа година, поради се што преживеал во претходните војни, станал сериозен срцев пациент.

Апсење, судење во Солун и смрт

На Македонскиот фронт организирал разузнавачка служба во позадината на фронтот со цел да ја разбие бугарската и германската шпионска мрежа. На крајот на 1916 година тој бил повлечен од Македонскиот фронт и уапсен по наредба на регентот Александар Караѓорѓевиќ како пријател на Апис во врска со „солунската афера“.

Бил интерниран во Бизерте во командата на резервните трупи, каде и бил ставен на располагање на таа команда. Поради истата афера, таму бил интерниран неговиот пријател Вељко Рамадановиќ, кој подоцна ќе ја основа првата српска школа за слепи и глуви српски воини.

По наредба на командантот на Врховниот штаб на српската војска, мајор Љубомир Вуловиќ, на 21 јануари 1917 година, повторно бил уапсен и придружуван со чамец од Бизерте до Солун.

На познатото „Солунско судење“ како еден од водачите на револуционерната организација „Црна рака“, која наводно го подготвила и извршила атентатот на регентот Александар, бил осуден на смрт заедно со неговите пријатели, полковникот Драгутин Димитријевиќ Апис и поручникот Раде Малобабиќ. И покрај неговата невиност, на монтираниот судски процес и жалбите од највисоките позиции на владата и војската на Кралството Србија, регентот Александар Караѓорѓевиќ не сакал да ги помилува.

Мајорот Љубомир Вуловиќ, полковникот Драгутин Димитријевиќ Апис и Раде Малобабиќ биле застрелани во Солунско поле на 13/26. јуни 1917 година.

Епилог

Во се останато финансиски и помагал на сопругата на покојниот мајор Љубомир Вуловиќ, по Првата светска војна до неговата смрт во 1943 година. Вељко Рамадановиќ, српски и југословенски филантроп, педагог, национален и социјален работник. Така тој чесно и поштено го исполни заветот кон пријателот Рамадановиќ.

Мајорот Љубомир Вуловиќ еден ден пред извршувањето на пресудата напишал писмо во кое изјавил дека за атентатот првпат слушнал на судењето, дека сведоците биле лажни, наведувајќи ги сите негови сомнежи и претпоставки, како и барање за утврдување на вистинската вистина во ослободената татковина. Писмото му го напишал на својот пријател Тодор Михаиловиќ, а му го оставил на воениот свештеник Здравко Пауновиќ. Ова писмо било во рацете на Александар Ранковиќ, министерот за внатрешни работи на ФНРЈ, кој потоа му наредил на Одделот за истраги при Министерството да преземе претрес за да се утврди вистината.

На повтореното судење во 1953 година во Белград, Вуловиќ и неговите другари биле прогласени за невини и постхумно рехабилитирани.

Лично

Тој бил пријател на полковникот Драгутин Димитријевиќ Апис, водач на организацијата „Обединување или смрт“ и Вељко Рамадановиќ, познат педагог, филантроп и социјален работник во областа на образованието и заштитата на децата со посебни потреби од сите категории во Кралството на Србија и Југославија.

Литература

• Станоје Станојевиќ, Енциклопедија Краљевине СХС, 1924 г.
• Деса Мијушковиќ, Спомени 1997 г.
• Шематизми на Кралството Србија од 1908 до 1914 година.
• Предраг Пејчиќ, српска војска во Африка, од 1916 до 1918 година.
• Архив на Србија, МУД - ПП 1912 г