Чаморски јазик
Чаморскиот (самонар. Fino' Chamoru или само Chamoru) е малајско-полинезиски јазик, дел од групата на сундско-сулавески јазици. Јазикот се зборува во Северни Маријански Острови и во Гуам. Јазикот го зборуваат околу 47.000 луѓе во двете зависни територии на САД.[1]
Чаморски јазик | ||
---|---|---|
Fino' Chamoru | ||
Застапен во | Северни Маријански Острови | |
Народ | Чаморци | |
Говорници | мајчин јазик на над 60.000 луѓе | |
Јазично семејство | австронезиско
| |
Статус | ||
Службен во | ![]() ![]() | |
Јазични кодови | ||
ISO 639-1 | ch | |
ISO 639-2 | cha | |
ISO 639-3 | cha | |
|
Класификација Уреди
За разлика од останатите соседни јазици, чаморскиот не е микронезиски ниту полинезиски јазик. Јазикот, како и палауанскиот, тој сочинува, најверојатно, засебна гранка од малајско-полинезиските јазици. Според анализите на Базата на основен австронезиски зборовен фонд,[2] со сигурност од 85% јазикот е близок со централн-источните малајско-полинезиски јазици.
Кај чаморскиот се забележува силно шпанско влијание, поради тривековната шпанска колонијална власт. Голем број именки, придавки, броеви и глаголи се од шпанско потекло. Од историска гледна точка, јазикот може да се смета за мешан јазик.[3]
Азбука Уреди
букви | глас | македонски еквиваленти |
---|---|---|
’ | [ʔ] (грлен глас) | |
A | [æ] | е |
Å | [ɑ] | а |
B | [b] | б |
Ch | [ts] | ц |
D | [d] | д |
E | [e] | е |
F | [f] | ф |
G | [ɡ] | г |
Gu | [ɡʷ] | гв/ гу |
H | [h] | Х |
I | [i] | и |
K | [k] | к |
L | [l] | л |
M | [m] | м |
N | [n] | н |
Ñ | [ ɲ] | њ |
Ng | [ŋ] | нг |
O | [o] | о |
P | [p] | п |
R | [ɾ] ~ [ɻ ] | р |
S | [s] | с |
T | [t] | т |
U | [u] | у |
Y | [dz] | ѕ |
Примери Уреди
|
|
|
Броеви Уреди
македонски | современ чаморски | старочаморски: основни броеви | старочаморски: живи нешта | старочаморски: неживи нешта | старочаморски: долги предмети |
---|---|---|---|---|---|
еден | unu/una (time) | hacha | maisa | hachiyai | takhachun |
два | dos | hugua | hugua | hugiyai | takhuguan |
три | tres | tulu | tato | to'giyai | taktulun |
четири | kuåttro' | fatfat | fatfat | fatfatai | takfatun |
пет | singko' | lima | lalima | limiyai | takliman |
шест | sais | gunum | guagunum | gonmiyai | ta'gunum |
седум | sietti | fiti | fafiti | fitgiyai | takfitun |
осум | ocho' | gualu | guagualu | guatgiyai | ta'gualun |
девет | nuebi | sigua | sasigua | sigiyai | taksiguan |
десет | dies | manot | maonot | manutai | takmaonton |
сто | siento | gatus | gatus | gatus | gatus/manapo |
Месеци Уреди
Пред да се воведе шпанскиот календар, Чаморците користеле месечев календар со 13 месеци.
|
|
Наводи Уреди
- ↑ Chung, Sandra. 1998. The design of agreement: Evidence from Chamorro. University of Chicago Press: Chicago.
- ↑ Austronesian Basic Vocabulary Database
- ↑ Rafael Rodriguez-Ponga y Salamanca, Del español al chamorro: Lenguas en contacto en el Pacífico. Madrid, Ediciones Gondo, 2009, www.edicionesgondo.com
- ↑ Cunningham, Lawrence J. (1992). Ancient Chamorro Society. Honolulu, Hawaii: The Bess Press. стр. 144. ISBN 1-880188-05-8. Укажано повеќе од еден
|author=
и|last=
(help)
Поврзано Уреди
Надворешни врски Уреди
- Чаморски јазик на Ethnologue (англиски)
- Чаморско-англиски речник Архивирано на 21 јули 2011 г.
- Чаморско-англиски речник
- A Чаморска граматика
- Список на чаморски зборови Архивирано на 12 декември 2007 г.