Односи помеѓу Грузија и Европската Унија

Европската Унија и Грузија одржуваат односи од 1992 година, по договорот меѓу поранешната Европска заедница и новата независна држава Грузија.[1] Во 2006 година, бил спроведен петгодишен „Акционен план“ за приближување во контекст на Европската политика за соседство (ЕНП). Во 2009 година, односите помеѓу двете страни биле дополнително надградени под покровителство на Источното партнерство. Во 2016 година, стапила на сила сеопфатната спогодба за асоцијација меѓу ЕУ и Грузија, која на грузиските граѓани им обезбедило безвизно патување во ЕУ, како и пристап до некои сектори на европскиот единствен пазар. По Брегзит, повеќето од постојните договори ЕУ-Грузија што се применуваат на Обединетото Кралство биле повторно преговарани и договорени во 2019 година билатерално со Обединетото Кралство.

Односи помеѓу Грузија и Европската Унија
Map indicating locations of Европска Унија and Грузија

[[{{{altlink}}} Европска Унија |Европска Унија]]

Грузија
Дипломатска мисија
Делегација на Европската Унија, ТбилисиМисија на Грузија, Брисел

Грузија е кандидат за членство во ЕУ. И владејачкиот Грузиски Сон и опозициското Обединето национално движење ја поддржуваат интеграцијата на Грузија во ЕУ, а речиси сите партии во грузискиот парламент се прозападни по ориентација. Набљудувачката мисија на Европската Унија во Грузија функционира од 2009 година. Во јануари 2021 година, Грузија се подготвувала официјално да аплицира за членство во ЕУ во 2024 година [2][3] Сепак, на 3 март 2022 година, Грузија ја поднела својата апликација за членство пред предвиденото, по руската инвазија на Украина.[4] Во декември 2023 година, ЕУ официјално и доделил кандидатски статус на Грузија.[5]

Во април 2023 година, националната анкета на Меѓународниот републикански институт покажала дека 89% од Грузијците поддржуваат пристапување во ЕУ, што е највисока бројка забележана со години.[6]

Аџарска криза (2004)

уреди

  Во Аџарија, водачот Аслан Абашидзе бил принуден да поднесе оставка во мај 2004 година по Револуцијата на розите. Шефот на ЗНБП на ЕУ, Хавиер Солана, во февруари 2007 година посочил дека ЕУ може да испрати војници во Грузија заедно со руските сили.[7]

Криза во Јужна Осетија (2006–08)

уреди
 
ЕУММ ја патролира граничната линија на администрацијата на Јужна Осетија со оклопни теренци во февруари 2012 година.

Во јули 2006 година, Европската Унија се повикала на тогашните неодамнешни случувања во зоната на Јужна Осетија и на Резолуцијата на Грузискиот Парламент за мировните сили стационирани во зоните на конфликтот, која била усвоена на 18 јули 2006 година како што следува:

Европската Унија е длабоко загрижена поради продолжувањето на тензиите меѓу Грузија и Русија и неодамнешните инциденти во Јужна Осетија, кои не придонесуваат за стабилноста и слободата на движење. Европската Унија е особено загрижена од неодамнешното затворање на единствениот признат граничен премин меѓу Грузија и Руската Федерација. Европската Унија ја нагласува важноста од обезбедување на слобода на движење на стоки и луѓе, особено со одржување на отворен граничниот премин Земо Ларси. —[8]

По војната во Јужна Осетија во 2008 година, мисија на ЕУ за набљудување на прекинот на огнот во Грузија (ЕУММ Грузија) била испратена за да го надгледува повлекувањето на руските трупи од „безбедносните зони“ воспоставени од Русија околу Јужна Осетија и Абхазија.[9] Мисијата започна на 1 октомври 2008 година [10] и беше пролонгирана од страна на ЕУ во јули 2009 година за една година, додека ЕУ изрази загриженост дека Русија ги блокира другите набљудувачи да работат таму [11] Резолуција на Советот за безбедност на Обединетите нации со цел продолжување на нејзината ОН. Набљудувачката мисија во Грузија беше ставена на вето од Русија на 15 јуни 2009 година [12]

Акционен план за европска соседска политика (2006–11)

уреди

На 2 октомври 2006 година, била објавена заедничка изјава за договорениот текст на Акциониот план Грузија-Европска Унија во рамките на Европската политика за соседство (ENP). Акциониот план бил формално одобрен на седницата на Советот за соработка ЕУ-Грузија на 14 ноември 2006 година во Брисел.[13]

Договор за асоцијација (2013–денес)

уреди
 
Претседателката на Грузија Саломе Зурабишвили, претседателката на Молдавија Маја Санду, претседателот на Украина Володимир Зеленски и претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел за време на меѓународната конференција во Батуми 2021 година. Во 2014 година, ЕУ потпишала договори за асоцијација со сите три држави.
 
Грузиското знаме пред Советот на Европа

За да ги подобрат своите односи, ЕУ и Грузија започнале да преговараат за Договорот за асоцијација (ДА) и за длабока и сеопфатна спогодба за слободна трговија.[14] Во ноември 2012 година, европскиот комесар за соседство и проширување Штефан Филе изјавил дека преговорите за ДА би можеле да бидат финализирани до ноември 2013 година [15] Во февруари 2013 година, Тамар Беручачвили, заменик државен министер за европска и евроатлантска интеграција на Грузија, изјавил дека Грузија нема планови да се приклучи на Евроазиската економска унија,[16] што Филе ја предупредил Украина дека ќе биде некомпатибилна со договорите со ЕУ.[17] На самитот на Источното партнерство на 29 ноември 2013 година се одржала церемонија на парафирање на ДА од страна на грузиската министерка за надворешни работи Маја Пањикидзе и високата претставничка на ЕУ за надворешна политика и безбедност Кетрин Ештон.[18][19] Тој бил официјално потпишан на 27 јуни 2014 година,[20] и морак да биде ратификуван од ЕУ, Евроатом, нивните земји-членки и Грузија. Бил потпишан и втор договор, кој го регулира вклучувањето на земјата во операциите за управување со кризи на ЕУ.[21]

Договорот за асоцијација, од кој голем дел привремено стапил на сила во септември, бил целосно ратификуван од Грузија и сите земји-членки на ЕУ.[22] На 18 декември 2014 година, Европскиот парламент ја одобрил Спогодбата за асоцијација. Членовите го поддржале договорот со 490 гласа „за“, 76 „против“, и 57 воздржани.[23] Договорот стапил во сила на 1 јули 2016 година.

 
Зградата на парламентот во Тбилиси
 
Постер на Договорот за асоцијација Грузија-Европска унија во Тбилиси
 
Земјите на ЕУ кои го ратификувале Договорот за асоцијација со Грузија

Ратификација

уреди

Договорот за асоцијација меѓу ЕУ и Грузија бил ратификуван од законодавните тела на секоја земја-членка на ЕУ. Деталната временска рамка за ратификација и броењето на гласовите се наведени во писокот подолу (кликнете на копчето „покажи“ за да го проширите списокот):

Целосна временска рамка за ратификација
Потписник Дата Институција     AB Потпишано[24] Навод
  Австрија 8 јули 2015 Национален совет Одобрено 28 август 2015 [25]
23 јули 2015 Федерален совет Одобрено [25]
Претседателска согласност Доделено
  Белгија
23 април 2015 Претставничка комора 101 17 20 1 февруари 2016 [26][27]
Кралска согласност (федерално)
1 јули 2015
Валонски

Парламент

(регион)

(заедница)

63 2 4 [28]
61 2 4 [28]
22 јуни 2015 Германска заедница 16 2 1 [29]
24 јуни 2015 Француска заедница 71 0 8 [30]
20 ноември 2015 Бриселски Регионален Парламент 69 3 3 [31][32]
20 ноември 2015
Бриселско Собрание[33] (француски)

(холандкси)

53 3 1 [34][35]
14 0 2 [34][35]
17 June 2015
Фламенски

Парламент

82 18 [36]
87 19 [36]
24 јуни 2015 COCOF 71 0 8 [37][38]
  Бугарија 24 јули 2014 Национално Собрание 91 0 0 9 септември 2014 [39]
28 јули 2014 Претседателска согласност Доделено [40]
  Хрватска 12 декември 2014 Парламент 116 0 1 24 март 2015 [41]
18 декември 2014 Претседателска согласност Доделено [42]
  Кипар 7 мај 2015 Комора на пратеници Одобрено 18 август 2015 [43]
22 мај 2015 Претседателска согласност Доделено [44]
  Чешка 18 март 2015 Сенат 56 0 6 12 June 2015 [45]
29 април 2015 Комора на пратеници 116 1 51 [45][46]
19 мај 2015 Претседателска согласност Доделено [47]
  Данска 18 декември 2014 Парламент 101 7 0 18 февруари 2015 [48]
  Естонија 4 ноември 2014 Ријгиког 66 0 0 12 јануари 2015 [49][50]
13 ноември 2014 Претседателска согласност Доделено [49]
  ЕУ 18 декември 2014 Европски Парламент 490 76 57 19 април 2016 (EAEC)

23 мај 2016 (EU)

Совет на Европската Унија
  Finland 10 март 2015 Парламент Одобрено 6 мај 2015 [51]
24 април 2015 Претседателска согласност Доделено [52]
  Франција 29 октомври 2015 Сенат Одобрено 15 декември 2015 [53]
25 јуни 2015 Национално Собрание Одобрено [53]
9 ноември 2015 Претседателска согласност Доделено [53]
  Германија 8 мај 2015 Бундесрат Одобрено 22 јули 2015 [54]
26 март 2015 Бундестаг Одобрено [55]
27 мај 2015 Претседателска согласност Доделено [56]
  Грузија 18 јули 2014 Парламент 123 0 0 25 јули 2014 [57]
Претседателска согласност Доделено
  Greece 18 ноември 2015 Парламент Одобрено 14 декември 2015 [58]
24 ноември 2015 Претседателска согласност Доделено [59]
  Унгарија 25 ноември 2014 Национално Собрание 127 6 0 7 април 2015 [60]
5 декември 2014 Претседателска согласност Доделено [60]
  Република Ирска 27 јануари 2015 Dáil Éireann 58 19 0 17 април 2015 [61]
  Италија 26 ноември 2015 Сенат 202 37 10 3 февруари 2016 [62]
29 јули 2015 Комора на пратеници 310 93 34 [62]
7 декември 2015 Претседателска согласност Доделено [63]
  Латвија 14 јули 2014 Парламент 81 0 0 2 октомври 2014 [64]
18 јули 2014 Претседателска согласност Доделено [65]
  Литванија 8 јули 2014 Парламент 84 0 1 29 јули 2014 [66]
11 јули 2014 Претседателска согласност Доделено [67]
  Луксембург 18 март 2015 Комора на пратеници 55 2 0 12 мај 2015 [68]
12 април 2015 Одобрено од Големиот војвода Доделено [69]
  Малта 21 август 2014 Претставнички дом Одобрено 29 август 2014 [70][71][72]
  Холандија 7 јули 2015 Сенат Усвоено 21 септември 2015 [73]
7 април 2015 Претставнички дом 119 31 0 [74]
28 јули 2015 Кралско прогласување Доделено [73]
  Полска 5 март 2015 Сенат 75 0 0 22 мај 2015 [75]
6 февруари 2015 Сејм 439 0 1 [76][77]
26 март 2015 Претседателска согласност Доделено [78]
  Португалија 2 април 2015 Национално Собрание Одобрено 8 октомври 2015 [79]
19 мај 2015 Претседателска согласност Доделено [80]
  Романија 2 јули 2014 Комора на пратеници 298 0 0 14 јули 2014 [81]
3 јули 2014 Сенат 111 0 2 [82]
9 јули 2014 Претседателска согласност Доделено [83]
  Словачка 23 септември 2014 Национален совет 117 0 1 21 октомври 2014 [84]
16 октомври 2014 Претседателска согласност Доделено [85]
  Словенија 13 мај 2015 Национално Собрание 69 3 0 27 јули 2015 [86][87]
21 мај 2015 Претседателска согласност Доделено [88]
  Шпанија 27 мај 2015 Сенат Одобрено 28 јули 2015 [89]
30 април 2015 Конгрес на пратеници 303 0 1 [90]
Кралска согласност Доделено
  Шведска 26 ноември 2014 Парламент 249 44 0 9 јануари 2015 [91]
  United Kingdom 23 февруари 2015 Комуна Одобрено 8 април 2015 [92]
9 март 2015 Дом на Лордовите Одобрено [93]
19 март 2015 Кралска согласност Доделено [94]

Пристапување на Грузија во Европската Унија

уреди
 
Претседателката на Грузија Саломе Зурабишвили, претседателката на Молдавија Маја Санду, претседателот на Украина Володимир Зеленски и претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел за време на меѓународната конференција во Батуми 2021 година. Во 2014 година, ЕУ потпишала договори за асоцијација со сите три држави.
 
Земји кои би можеле да влезат во Европската Унија

Европскиот парламент усвоил резолуција во 2014 година во која се вели дека „во согласност со член 49 од Договорот за Европската Унија, Грузија, Молдавија и Украина, како и која било друга европска земја, имаат европска перспектива и можат да аплицираат за членство во ЕУ во согласност со принципите на демократијата, почитувањето на основните слободи и човековите права, малцинските права и обезбедувањето владеење на правата“.[95] Членството станало добредојдено од Грузијците, при што 77% од населението според анкетите, ја одобруваат целта на владата за пристапување во ЕУ, а само 11% се против.[96]

Поранешниот грузиски претседател Михаил Саакашвили изразил желба Грузија да се приклучи кон ЕУ.[97] Овој став бил експлицитно изразен во неколку наврати, бидејќи врските со САД, ЕУ и НАТО биле зацврстени во обид да се оддалечат од руската сфера на влијание.[98] Прашањата за територијалниот интегритет во Аџарија биле решени по Револуцијата на розите, кога лидерот Аслан Абашидзе бил принуден да поднесе оставка во мај 2004 година. Сепак, нерешените прашања за територијалниот интегритет повторно се искачиле на прв план во Јужна Осетија и Абхазија како резултат на војната во Јужна Осетија во 2008 година. На 11 ноември 2010 година, грузискиот вицепремиер Ѓорѓи Барамидзе објавил дека Грузија сака да соработува со Украина во нивниот обид да се приклучат кон Европската Унија.[99]

Европскиот парламент забележува дека во согласност со член 49 од Договорот со Европската Унија, Грузија, Молдавија и Украина, како и секоја друга европска земја, имаат европска перспектива и можат да аплицираат за членство во Европската Унија во согласност со принципите на демократијата – според резолуција на Европскиот парламент во Брисел, усвоена на последната сесија пред изборите за Европскиот парламент, кои се одржале на 23-25 мај 2014 година [100]

Грузискиот премиер Иракли Гарибашвили на прес-конференција во Брисел на 27 јуни 2014 година изјавил дека Грузија би можела да биде полноправна членка на Европската Унија во рок од 5-10 години. Сепак, тој истакнал дека Грузија не одредила датум за кандидатура за членство во Европската Унија.[101]

Официјална апликација

уреди

vНа 17 јануари 2021 година, Иракли Кобахидзе бил избран за претседател на владејачката партија Грузиски сон. Тој ги објавил плановите Грузија официјално да аплицира за членство во Европската Унија во 2024 година. Среде руско-украинската војна од 2022 година, ова било забрзано до 3 март 2022 година.[102] На 7 март, ЕУ соопштила дека формално ќе ја процени апликацијата на Грузија.[103] На 11 април, Грузија го добил Прашалникот за членство во Европската Унија за да го пополни и да го испрати назад на преглед во мај.[104] Според Гарибашвили, одговорот на првиот дел бил доставен до 2 мај, забележувајќи на неговиот профил на Твитер, „Сигурен сум во успехот на Грузија во извршувањето на крајната цел на грузискиот народ“,[105] додека вториот и последен дел е поднесен на 10 мај 2022 година.[106]

На 17 јуни 2022 година, Европската комисија препорачала на Грузија да и се даде перспектива да стане членка на Европската Унија, но ја одложила препораката да добие статус на кандидат додека не се исполнат одредени услови.[107] На 23 јуни 2022 година, Европскиот парламент усвоил резолуција со која се повикува на итно доделување кандидатски статус за членство во Европската Унија на Украина и Молдавија, како и поддршка на европската перспектива за Грузија.[108][109] На 23 јуни 2022 година, Европскиот совет изразил подготвеност да и додели на Грузија статус на кандидат за пристапување во Европската Унија по сет препорачани реформи.[110]

Европската Унија побарала од Грузија да ги заврши економските реформи, вклучително и повеќе реформи во образованието, производството на обновлива енергија и транспортот. Бараните политички реформи вклучувале намалена политичка поларизација, изборни реформи, реформи во судството, посилни антикорупциски институции, спроведување на „деолигархизација“, намалување на организираниот криминал, заштита на новинарите од мешање на владата и криминални закани, заштита на ранливите групи од криминални прекршувања на човековите права, подобрување родова еднаквост, намалување на насилството врз жените, зголемување на влијанието на граѓанското општество при одлучувањето и да се направи Јавниот правобранител понезависен.[111]

Во март 2023 година, грузиската влада го повлекла нацрт-законот со кој се ставаат контроли на „странските агенти“, по осудата од претставници на Европската Унија.[112]

Во септември, шефот за надворешни работи на ЕУ, Жозеп Борел, советувал дека Грузија треба да стори повеќе за да ги унапреди своите цели за пристапување.[113] Во посетата на Борел на Грузија на 8 септември 2023 година, Борел изјавил дека девет од 12-те услови, пропишани од ЕУ во 2022 година, за доделување на Грузија статус кандидат за членство останале неисполнети.[114] Борел, исто така, ја осудил согласноста на Грузија од мај 2023 година за обновување на директните летови меѓу Грузија и Русија, и тој тврдел дека земјите кандидати за Европската Унија треба да дејствуваат во согласност со политиките на Европската Унија за „изолирање на Русија поради инвазијата на Украина минатата година“.[114] Тој, исто така, изјавил дека грузиските власти „мора да обезбедат“ „соодветна средина“ за деполаризација на постоечката „напната политичка сцена“ и истакнал дека најавата на владејачката партија Грузиски сон на почетокот на септември 2023 година за започнување процес на импичмент против претседателот на Грузија Саломе Зурабишвили за наводното неовластено патување во ЕУ може дополнително да ја зацврсти политичката поларизација.[114] Борел, исто така, истакнал дека компатибилноста на Грузија со напорите на ЕУ да има заеднички пристап за приоритетните прашања „не е многу висока“, туку насоката која треба да се подобри.[114]

На 15 септември 2023 година, грузискиот премиер Иракли Гарибашвили тврдел дека ЕУ „нема причини“ да ја отфрли кандидатурата на Грузија во декември 2023 година, Гарибашвили тврдел дека „сите преостанати прашања“ поврзани со реформската агенда наведена од ЕУ во 2022 година за доделување статус ќе се реши до крајот на тој месец (септември 2023 година).[115]

На 6 октомври 2023 година, хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ ја истакнал својата поддршка за доделување на Грузија кандидатски статус за ЕУ за време на Самитот на Европската политичка заедница во Гранада, Шпанија.[116]

На 12 октомври 2023 година, унгарскиот премиер Виктор Орбан го нарекол отфрлањето на статусот кандидат за членство во ЕУ од 2022 година за Грузија „многу разочарувачка“ и „неправедна одлука“ во светлината на доделувањето на кандидатурата на Молдавија и Украина. Орбан, исто така, изјавил дека одлуката е во спротивност со „европските интереси“.[117]

На 13 октомври 2023 година, Националното собрание на Бугарија донело резолуција за доделување на Грузија кандидатски статус за Европската Унија.[118]

Романскиот амбасадор во Грузија ја потврдил поддршката на Романија за доделување кандидатски статус на Грузија во декември 2023 година за Европската Унија [119]

На 8 ноември 2023 година, Европската комисија препорачала да и се даде кандидатски статус на Грузија.[120] Во декември 2023 година, Европскиот совет на министри се согласил да и даде кандидатски статус на Грузија.[5]

Дијалог за визна либерализација

уреди

Во јуни 2012 година, Европската Унија и Грузија започнале дијалог за визна либерализација за да се овозможи безвизно патување на грузиските граѓани во Европската Унија. Разговорите имале за цел да имаат акционен план за визна либерализација до крајот на годината. Акциониот план бил доставен до Грузија на 25 февруари 2013 година.[121] Новиот проект за „Зацврстување на капацитетот на грузиската влада во управувањето со границите и регулацијата на миграцијата“, кој бил започнат во Тбилиси од страна на Делегацијата на ЕУ во Грузија, треба да биде спроведен од Меѓународната организација за миграција (ИОМ) и Меѓународниот центар за развој на миграциска политика. (ICMPD), се вели во својата изјава на 24 јануари 2014 година, Делегацијата на ЕУ во Грузија. Така, Грузија треба да направи уште еден чекор кон безвизно патување во Шенген зоната преку проект финансиран од ЕУ кој ќе помогне да се зголеми капацитетот на грузиските власти во областа на интегрираното гранично управување и миграцијата.[122] Во декември 2015 година, Комисијата издала извештај за напредокот која утврдила дека Грузија ги исполнува сите услови за нејзините граѓани да добијат безвизно патување во Шенген зоната.[123] Европската комисија официјално предложила на Грузија да и се одобри безвизно патување во март 2016 година [124] Комитетот на постојаните претставници го дал своето одобрување во октомври 2016 година, а било одобрено од Европскиот парламент во февруари 2017 година [125][126] На 8 март 2017 година, Службениот весник на ЕУ објавил закон со кој им дозволува на Грузијците кои поседуваат биометриски пасоши да патуваат во Шенген зоната без визи.[127] Законодавството стапило во целосна сила на 28 март 2017 година, дозволувајќи им на грузиските граѓани да патуваат на кратки периоди во повеќето земји-членки на ЕУ без виза.[128]

Надворешни односи на Грузија со земјите-членки на ЕУ

уреди

Наводи

уреди
  1. Мислење на Комисијата за барањето на Грузија за членство во Европската унија, Европска комисија: 17 јуни 2022 година. Цитат: „Европската заедница воспостави односи со Грузија во 1992 година“.
  2. Makszimov, Vlagyiszlav (22 January 2021). „Грузискиот претседател го посети Брисел во обид за апликација за членство во ЕУ во 2024 година“. www.euractiv.com (англиски). Посетено на 24 January 2021.
  3. „Односите Грузија-ЕУ во рамките на целта на Грузија за 2024 година да аплицира за членство во ЕУ“. GeorgianJournal (грузиски). Посетено на 24 January 2021.
  4. „Грузија и Молдавија официјално аплицираат за членство во ЕУ поради руската инвазија на Украина“. Radiofreeeurope/Radioliberty.
  5. 5,0 5,1 European Council conclusions on Ukraine, enlargement and reforms, European Council, 14 December 2023
  6. Џејмс, Емилија (2023-04-25). „Анкетата на ИРИ во Грузија покажа дека поддршката за пристапот во ЕУ е висока, заморот од присуството на Русија, недостатокот на верба во политичките партии“. Меѓународен републикански институт (англиски). Посетено на 2023-07-30.
  7. Солана ја зголемува можноста за војници на ЕУ во Грузија EU Observer
  8. Предлошка:Citate web
  9. Q&A: Вооружен судир во Грузија , BBC News (11 November 2008)
  10. Tbilisi Must Build Closer Relationship With EU, Former Georgian Envoy Says, Radio Free Europe/Radio Liberty (5 October 2008)
  11. EU extends Georgia cease-fire monitor mission, Hürriyet Daily News and Economic Review (27 July 2009)
  12. Georgia Slams Russia For Shutting Down UN Mission, Radio Free Europe/Radio Liberty (16 June 2009 )
  13. ЕУ и Грузија потпишаа Акционен план за ENP, Архивирано на 13 август 2008 г., Civil Georgia, 2 October 2006.
  14. „ЕУ и Грузија постигнуваат „добар напредок" во Договорот за асоцијација, разговори за визна либерализација“. Civil Georgia. 3 September 2012. Посетено на 3 September 2012.
  15. „Еврокомесар: ЕУ и Украина може да потпишат договор за асоцијација следната година“. PR Newswire. 30 ноември 2012. Посетено на 31 јануари 2013.
  16. „Грузиски министер: ЕУ останува приоритет и покрај „руското приближување". EurActiv. 14 февруари 2013. Посетено на 18 февруари 2013.
  17. Auyezov, Olzhas (8 February 2013). „Брзо реформирајте или изгубите ги договорите, ѝ порача ЕУ на Украина“. The Star. Посетено на 9 February 2013.
  18. „Иницијализирање на Договорот за асоцијација ЕУ-Грузија“. Европска служба за надворешна акција. 29 ноември 2013. Посетено на 1 декември 2013.
  19. „Georgia-EU association agreement initialled“. 29 November 2013. Посетено на 3 February 2017.
  20. „ЕУ создава поблиски врски со Украина, Грузија и Молдавија“. European External Action Service. 27 јуни 2014. Посетено на 27 јуни 2014.
  21. „Претседателот: Грузија е подготвена да придонесе во операциите на ЕУ за управување со кризи“. 29 ноември 2013. Посетено на 3 февруари 2017.
  22. „Детали за договорот“. Совет на Европа. Посетено на 4 јули 2014.
  23. „Европскиот парламент го ратификуваше договорот за асоцијација меѓу ЕУ и Грузија“. Архивирано од изворникот на 2016-06-11. Посетено на 3 February 2017.
  24. „Agreement details“. Council of the European Union. Посетено на 4 јули 2014.
  25. 25,0 25,1 „579 d.B. (XXV. GP) - Assoziierungsabkommen zwischen der Europäischen Union und der Europäischen Atomgemeinschaft und ihren Mitgliedstaaten einerseits und Georgien andererseits“. Посетено на 3 февруари 2017.
  26. „La Chambre des représentants de Belgique“. Посетено на 3 февруари 2017.
  27. Votes seance Pleniere du 23 Avril 2015 (in French)
  28. 28,0 28,1 „COMPTE RENDU INTÉGRAL, Séance plénière*“ (PDF). Parlement.wallonie.be. 1 јули 2015.
  29. „Ausfuhrlichter Bericht“ (PDF). Парламент на the German-speaking Community. Архивирано од изворникот (PDF) на 25 септември 2015. Посетено на 23 септември 2015.
  30. „Archived copy“. Архивирано од изворникот на 4 октомври 2015. Посетено на 10 септември 2015.CS1-одржување: архивиран примерок како наслов (link)
  31. „Recherche Projets et propositions“. Посетено на 3 февруари 2017.
  32. „Séance plénière vendredi 20/11/2015“ (PDF). Irisnet. Посетено на 9 декември 2015.
  33. „Assemblée réunie“. Common Community Commission. Архивирано од изворникот на 10 ноември 2013. Посетено на 31 мај 2013.
  34. 34,0 34,1 „Recherche Projets et propositions“. Посетено на 3 февруари 2017.
  35. 35,0 35,1 Compte rendu intégral C.R.I. N° 10 – Session 2015-2016
  36. 36,0 36,1 „Verslag plenaire vergadering woensdag 17 juni 2015 19.29u - Vlaams Parlement“. Посетено на 3 февруари 2017.
  37. „Décret portant assentiment à l'Accord d'association entre l'Union européenne et la Communauté européenne de l'énergie atomique et leurs Etats membres, d'une part, et la Géorgie, d'autre part, fait à Bruxelles le 27 juin 2014 — Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles / Communauté française“. Посетено на 3 февруари 2017.
  38. „100000002018075“. Посетено на 3 февруари 2017.
  39. „Народно събрание на Република България - Стенограми от пленарни заседания“. Посетено на 3 февруари 2017.
  40. „Народно събрание на Република България - Закони“. Посетено на 3 февруари 2017.
  41. „Hrvatski sabor“. Посетено на 3 февруари 2017.
  42. „Zakon o potvrđivanju Sporazuma o pridruživanju između Europske unije i Europske zajednice za atomsku energiju i njihovih država članica, s jedne strane, i Gruzije, s druge strane“. Посетено на 3 февруари 2017.
  43. „Парламент Of Cyprus“. Посетено на 3 февруари 2017.
  44. „ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ - ΜΕΡΟΣ ΙII“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 5 март 2016.
  45. 45,0 45,1 „Sněmovní tisk 336“. psp.cz. Посетено на 6 април 2018.
  46. „Hlasování Poslanecké sněmovny - 27/62“. psp.cz. Посетено на 6 април 2018.
  47. „Aktuální tiskové zprávy“. Посетено на 3 февруари 2017.
  48. „Folketinget - 2014-15 (1. samling) - Svar på spørgsmål 1178842“. Посетено на 3 февруари 2017.
  49. 49,0 49,1 Ühelt poolt Euroopa Liidu, Euroopa Aatomienergiaühenduse ja nende liikmesriikide ning teiselt poolt Gruusia vahelise assotsieerimislepingu ratifitseerimise seadus 705 SE Riigikogu (in Estonian) Архивирано на 13 декември 2014.
  50. „Hääletustulemused / kohalolekukontroll“. Riigikogu.
  51. „Trip“. Посетено на 3 февруари 2017.
  52. „Finland ratifies EU association agreements with Ukraine, Moldova and Georgia - Ministry for Foreign Affairs of Finland: Current affairs“. Посетено на 3 февруари 2017.
  53. 53,0 53,1 53,2 „Accord avec la Géorgie“. Посетено на 3 февруари 2017.
  54. „Bundesrat - Suche - Entwurf eines Gesetzes zu dem Assoziierungsabkommen vom 27. Juni 2014 zwischen der Europäischen Union und der Europäischen Atomgemeinschaft und ihren Mitgliedstaaten einerseits und Georgien andererseits“. Посетено на 3 февруари 2017.
  55. „DIP21 Extrakt“. Посетено на 3 февруари 2017.
  56. „Bundesgesetzblatt“ (PDF). Посетено на 3 февруари 2017.
  57. „Georgia's Парламент ratifies EU-Georgia Association Agreement“. Архивирано од изворникот на 2017-02-04. Посетено на 3 февруари 2017.
  58. „Αναζήτηση“. Посетено на 3 февруари 2017.
  59. „Προβολή ΦΕΚ A 156/2015“.
  60. 60,0 60,1 „Iromány adatai“. Посетено на 3 февруари 2017.
  61. „Парламентary Debates“. Посетено на 3 февруари 2017.
  62. 62,0 62,1 „Parlamento Italiano - Disegno di legge C. 3131 - 17ª Legislatura“. Посетено на 3 февруари 2017.
  63. „Settimana degli atti firmati“. Архивирано од изворникот на 22 декември 2015. Посетено на 18 декември 2015.
  64. „Darba kārtība“. Посетено на 23 октомври 2014.
  65. „Par Asociācijas nolīgumu starp Eiropas Savienību un Eiropas Atomenerģijas kopienu un to dalībvalstīm, no vienas puses, un Gruziju, no otras puses“. vestnesis.lv. Посетено на 23 октомври 2014.
  66. „Lietuvos Respublikos Seimas - Svarstymo eiga“. Посетено на 23 октомври 2014.
  67. „Lietuvos Respublikos Seimas - Document Text“. Посетено на 23 октомври 2014.
  68. „6730 - Projet de loi portant approbation de l'accord d'association entre l'Union européenne et la communauté européenne de l'énergie atomique et leurs Etats membres, d'une part, et la Géorgie, d'autre part, signé à Bruxelles, le 27 juin 2014“. Комора на пратеници.
  69. „Mémorial A n° 69 de 2015 - Legilux“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 16 април 2015. Посетено на 3 февруари 2017.
  70. „Maltese Ministry for Foreign Affairs memo on the Signature of Association Agreements with the Republic of Moldova, Georgia and Ukraine“. Maltese Ministry for Foreign Affairs. Архивирано од изворникот (PDF) на 9 декември 2014. Посетено на 2 септември 2014.
  71. „Maltese European Union Act“ (PDF). justiceservices.gov.mt/. Maltese Ministry for Justice, Culture and Local Government. Посетено на 2 септември 2014.
  72. „Foreign and European Affairs Committee - Twelfth Legislature (2013 - ) Sitting Number: 22 - Monday, 21 јули 2014“. parlament.mt. Maltese House of Representatives. Архивирано од изворникот на 2014-12-09. Посетено на 2 септември 2014.
  73. 73,0 73,1 „Eerste Kamer der Staten-Generaal - Goedkeuring Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie met Georgië (34.115)“. Посетено на 3 февруари 2017.
  74. „Wijziging van de Wet op het primair onderwijs, de Wet op de expertisecentra, de Wet op het voortgezet onderwijs en de Wet educatie en beroepsonderwijs in verband met de invoering van het lerarenregister en het registervoorportaal“. Посетено на 3 февруари 2017.
  75. „Senat Rzeczyposoplitej Polskiej“. senat.gov.pl. Senat Rzeczyposoplitej Polskiej. Архивирано од изворникот на 2022-03-17. Посетено на 5 март 2015.
  76. „Druk nr 3059“. Посетено на 3 февруари 2017.
  77. „Głosowanie nr 9 - posiedzenie 86“. sejm.gov.pl. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Посетено на 7 февруари 2015.
  78. „Ustawy podpisane - Marzec 2015 r.“. prezydent.pl. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Архивирано од изворникот на 2015-05-12. Посетено на 26 март 2015.
  79. „Iniciativa“. Посетено на 3 февруари 2017.
  80. Decreto do Presidente da República n.º 32/2015 Diário da República, 1.ª série — N.º 99 — 22 de maio de 2015
  81. „Votul electronic 02.07.2014“. cdep.ro. ROMANIA Комора на пратеници. 2 јули 2014. Архивирано од изворникот на 2019-12-07. Посетено на 15 јули 2014.
  82. „Stenograma şedinţei Senatului din 3 iulie 2014“ (PDF). senat.ro. ROMANIA Senat. 3 јули 2014. Посетено на 15 јули 2014.
  83. „Decrete semnate de președintele României, domnul Traian Băsescu, miercuri, 9 iulie a.c.“. presidency.ro. ROMANIA President. 9 јули 2014. Посетено на 15 јули 2014.
  84. „Národná rada Slovenskej republiky - hlasovanie poslancov“.
  85. „Prezident Slovenskej republiky“. Посетено на 3 февруари 2017.
  86. „Portal DZ - Izbran zakon / akt“. dz-rs.si. Посетено на 5 септември 2017.
  87. „Portal DZ - Izbrano glasovanje“. dz-rs.si. Посетено на 5 септември 2017.
  88. Zakon o ratifikaciji Pridružitvenega sporazuma med Evropsko unijo in Evropsko skupnostjo za atomsko energijo in njunimi državami članicami na eni strani ter Republiko Moldavijo na drugi strani (MPSAEMD) (Uradni list
  89. „Iniciativas parlamentarias - Senado de España“. Посетено на 3 февруари 2017.
  90. „Búsqueda de iniciativas - Congreso de los Diputados“. www.congreso.es.
  91. Riksdagsförvaltningen. „Ärende“. Посетено на 3 февруари 2017.
  92. „House of Commons Hansard Debates for 23 Feb 2015 (pt 0004)“. Department of the Official Report (Hansard), House of Commons, Westminster. Посетено на 3 февруари 2017.
  93. „Lords Hansard text for 09 Mar 2015 (pt 0001)“. Department of the Official Report (Hansard), House of Lords, Westminster. Посетено на 3 февруари 2017.
  94. „The European Union (Definition of Treaties)(Association Agreement)(Georgia) Order 2015“. Посетено на 3 февруари 2017.
  95. „Georgia can apply for EU membership if it complies with democratic principles“. Trend.Az. 18 April 2014.
  96. „Public attitudes in Georgia: Results of a April 2014 survey carried out for NDI by CRRC-Georgia“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 24 December 2017. Посетено на 30 June 2014.
  97. „Georgia proposes Ukraine cooperate in bidding to join EU“. Interfax. 11 November 2010. Архивирано од изворникот на 31 May 2012. Посетено на 29 August 2013.
  98. „Saakashvili: Georgia 'should never leave path' of EU integration“. EurActiv. 8 November 2011. Посетено на 10 June 2013.
  99. „Georgia proposes Ukraine cooperate in bidding to join EU“. Interfax. Архивирано од изворникот на 31 May 2012. Посетено на 12 October 2011.
  100. „Грузия может подать заявку о членстве в ЕС при условии соблюдения принципов демократии - Европарламент“. 18 April 2014.
  101. „Georgia can be full EU member in 5-10 years“. Trend.Az. 28 June 2014.
  102. „Georgia, Moldova Formally Apply For EU Membership Amid Russia's Invasion Of Ukraine“. Radio Free Europe/Radio Liberty. 3 March 2022. Посетено на 11 April 2022.
  103. Barigazzi, Jacopo (7 March 2022). „EU to officially examine Ukraine, Moldova and Georgia's bids to join the bloc“. Politico. Посетено на 10 April 2022.
  104. „Georgia Receives EU Membership Questionnaire“. Civil.ge. 11 April 2022. Посетено на 11 April 2022.
  105. „Irakli Garibashvili submits EU questionnaire's part one to Carl Hartzell“. Посетено на 2 May 2022.
  106. „Irakli Garibashvili submits EU questionnaire's 2nd part to Carl Hartzell“. Посетено на 10 May 2022.
  107. Свобода, Радіо (17 June 2022). „Єврокомісія: Молдові рекомендуємо статус кандидата в ЄС, Грузії – поки що відмовляємо“. Радіо Свобода (украински). Посетено на 17 June 2022.
  108. „The European Parliament has supported candidate status for Ukraine and Moldova“. www.eurointegration.com.ua. Посетено на 23 June 2022.
  109. „Grant EU candidate status to Ukraine and Moldova without delay, MEPs demand | News | European Parliament“. www.europarl.europa.eu. 23 June 2022. Посетено на 23 June 2022.
  110. „European Council conclusions on Ukraine, the membership applications of Ukraine, the Republic of Moldova and Georgia, Western Balkans and external relations, 23 June 2022“ (украински). Посетено на 23 June 2022.
  111. „Press corner“. European Commission - European Commission.
  112. „Georgia drops 'foreign agents' law after protests“. 9 March 2023.
  113. „Georgia must do more to earn EU membership, Brussels warns“. 8 September 2023.
  114. 114,0 114,1 114,2 114,3 „Borrell stresses "no shortcut" to accomplish EU candidacy reforms, slams anti-Western propaganda in Tbilisi visit“. Front News Georgia (англиски). September 8, 2023. Архивирано од изворникот на 2023-11-19. Посетено на September 18, 2023.
  115. „PM claims EU will have "no reasons" ro reject Georgia's candidacy“. Front News Georgia (англиски). September 15, 2023. Архивирано од изворникот на 2023-10-14. Посетено на September 18, 2023.
  116. „Croatian PM vows support for Georgia's EU candidacy, points to "key importance" of European Commission report“. Agenda.ge (англиски). October 6, 2023. Посетено на October 14, 2023.
  117. „Hungarian PM says EU's 2022 rejection of membership candidate status for Georgia "very disappointing". Agenda.ge (англиски). October 12, 2023. Посетено на October 14, 2023.
  118. „Bulgaria Adopts Declaration in Support of EU Candidate Status for Georgia as FM Visits Sofia“. Civil Georgia (англиски). October 14, 2023. Посетено на October 14, 2023.
  119. „Romanian Ambassador reaffirms support for Georgia's candidate status“. Civil Georgia (англиски). January 25, 2023. Архивирано од изворникот на 2023-11-20. Посетено на October 14, 2023.
  120. „European Commission Recommends EU Candidacy for Georgia“ (англиски). Посетено на 8 November 2023.
  121. „Commissioner Malmström presents Action Plan on Visa Liberalisation with Georgia“. Europa (web portal). 25 February 2013. Посетено на 17 March 2013.
  122. „EU to assist Georgia in migration and border management“. trend.az. 24 January 2014. Посетено на 24 January 2014.
  123. „Commission Progress Report: Georgia meets criteria for visa liberalisation“. European Commission. 18 December 2015. Посетено на 20 April 2016.
  124. „European Commission proposes to lift visa obligations for citizens of Georgia“. European Commission. 9 March 2016. Посетено на 20 April 2016.
  125. „Visas: Council agrees its negotiating position on visa liberalisation for Georgia“. Council of the European Union. 5 October 2016. Посетено на 21 November 2016.
  126. „European Parliament Approves Visa-Free Schengen Travel For Georgia“. Radio Free Europe/Radio Liberty. 3 February 2017. Посетено на 24 February 2017.
  127. Legislation Official Journal of the European Union
  128. „Jubilant Georgians Ring In Visa-Free Travel To EU“. Radio Free Europe/Radio Liberty. 28 March 2017. Посетено на 28 March 2017.

Надворешни врски

уреди