Хавиер Солана

Франциско Хавиер Солана де Мадариага е шпански физичар и Социалист. Бил член на владата на Шпанија предводена од Фелипе Гонсалес (1982-1985) и Генерален Секретар на НАТО (1995-1999), тој бил именуван за Висок претставник за заедничка надворешна политика и безбедност, Генерален секретар на Советот на Европска Унија и Генерален секретар на Западната Европска Унија и ги вршел овие функции од октомври 1999 до декември 2009.

Хавиер Солана во 2007 година

Биографија и кариерата како физичар

Солана е роден во Мадрид, Шпанија. Доаѓа од една позната шпанска фамилија, и е големиот внук на Шпанскиот шеф на Друштвото на Народи за Разоружување, дипломат, писател и Европски интегрионист Салвадор де Мадариага (дедото на Хавиер Рогелио де Мадариага и Цастро и Салвадор де Мариага биле братучеди)Неговиот татко бил професор по хемија Луис Солана Сан Мартин, кој умрел кога Хавиер немал полни 20 години. Неговата мајка Обдулиа Мадариага Перес умрела во 2005. Јавиер е третиот по ред од петте деца. Неговиот поголем брат Луис бил затворен поради неговите политички активности спротивставувајќи се на диктатурата на Франциско Франко, подоцна станал истакнат водач во шпанската телекомуникациска индустрија и бил еден од првите социјалистички членови на Трилатералната Комисија.

Солана студирал во Нуестра Сењора дел Пилар, каде што го завршил средното образование, пред да отиде во Комплутенсе Универзити. Таму како студент во 1963 добил санкција за организирање на опозициски форум наречен Недела на Универзитетска Реновација. Во 1964 скришно им се приклучува на Шпанската социалистичка работничка партија, која била илегална во времето на Франко од завршетокот на Шпанската граѓанска војна во 1939. Во истата година тој дипломирал и продолжил уште една година со образување во Шпанскиот висок ломитет за научно истражување и во Велика Британија.

Во 1965 тој отиде за САД каде што поминал 6 години студирајќи на неколку универзитети под стипендијата од Фулбригхт. Тој ги посетувал универзитетите на Чикаго, Калифорнија, Сан Диего и потоа се зачленил во постдипломските студии на уметноста и науките при универзитетот на Вирџиниа во Чарлотесвил. Таму предавал физика како асистент и продолжил со самостојно истражување, исто така им се придружил и на протестите против војната во Виетнам и станал претседател на Асоцијацијата на Странски Студенти. Тој ја одбранил докторатурата по физика со тема: Теорија на основниот возбуден спектар на Суперфлуид Хелиум: вечноста на Ротон продолжувајќи го престојот во САД на уште една година со цел да продолжи со истражувањето. Кога се вратил во Шпанија реботел како лектор за цврстата состојба во физиката во Аутономоус Универзитетот на Мадрид и во 1975 станал професор на Универзитетот Цомплутенсе. Во текот на овие години издал повеќе од 30 артикли. Одредено време работел и како асистент на Николас Кабрера кого го запозна кога Кабрера бил професор на универзитетот на Вирџинија.

Шпанската политика

Кога се вратил во Шпанија, Солана се придружил на Демократската Координација на Мадрид како претставник на социалистичката партија.

Во 1976 за време на првиот национален конгрес на неговата партија во Шпанија од време на граѓанската војна бил избран за секретар на федералната извршна комисија исто така и секретар за информации за јавноста, вршејќи ја оваа работа 5 години. Тој бил многу близок пријател на водачот на партијата Фелипе Гонсалес, и е еден од водачите на социалистичката партија одговорен за трансормациите на партијата после владеењето на Франко. Во 1976 тој ја претставувал неговата партија на меѓународниот социјалистички конгрес одржан во Суреснес, Франција, и исто така една година подоцна кога бил одржан во Шпанија во 1977. На 20 мај 1977 му бил друштво на Гонсалес во посетата на кралот Хуан Карлос во дворецот Сарсуела.

Станал член на Синдикатот на професорите во универзитетот Цомплутенсе, и во ова улога доби пратеничко место за социлистичката партија на 15 јуни 1977 и го застапувал Мадридскиот регион до Декември 1995. На 23 февруари бил внатре во парламентот кога парламентот бил преземан 18 часа од вооружена група предводена од Антонио Тејеро.

На 28 октомври 1982 социалистите направила историска победа со добиени 202 од 350 пратенички места во долниот дом. На 3 ти Декември заедно со другите членови на кабинетот на Гонсалес, Солана бил именуван за Министер за Култрура сè додека не се трансферирал во Министерството за Образование во 1988. На 5 ти Јули 1985 бил избран за официјален говорник на владата за 3 години. На 22 јули 1992 бил прогласен за Министер за Надворешни Работи, еден ден пред да се отвора Иберо-Американсата конференција на челиците на земјите во Мадрид,заменувајќи го болниот Франциско Фернандес Ордоњез. На 27-28 Новембри 1995 додека Шпанија престојуваше на претседателството за Советот на ЕУ,Солана престојуваше и беше дел на Барцелонската Конференција.Беше постигнат договор помеѓу 27–те земји заедно со присуството на Солана кој доби пофалби за тоа што тој го нарекува :"процес за зајакнување на културното и економското единство во Средоземниот регион."

За овие 13 години поминати како министер на кабинетот,репутацијата на Солана како дискретен и дипломатски политичар порасна.Со отидењето на Солана во Министерството за Надворшни Работи во последните години на владеењето на администрацијата на Гонсалес,тој им одбегнува на политичките скандали со корупција и прлавата војна што се водеше со припадниците на ЕТА-кои ги карактеризираа последните години на таа власт.Кон крајот на 1995,Солана единствениот преживеан член од оригиналниот кабинет на Гонсалес-се појави пред јавноста како мозен кандидат кој го заменува Гонсалес и кој ќе ја боди социјалистичката партија на следните избори во март.Место тоа тој прави чекор кон интернационалната политика.

Додека беше генерален секретар на НАТО но и после тоа,Солана продолжи да игра активна улога во социалистичката партија и во шпанската политика.Во Јуни 1997,на 34-иот социјалистички конгрес,Солана премина од екзекутивнатга комисија и им се приклучи нафедералниот комитет, беше ри-избран на второто место три години подоцна.Солана го поддржуваше говорот на Колин Павел одржан на 5 февруари 2003 во Советот за Безбедност при Обединетите Нации потврдувајќи едка Ирак има оружје за масовно уништување.Солана му се спротивстави на неговиот партиски водач Јосе Луис Родригуез Запатеро кој беше против партијата на Јозе Марија Азнар кој ја поддржуваше идејата за инвазија на Ирак.Солана заедно со Гонсалес се претставници на постарата гранка на партијата.На 15 февруари 2005 Солана го критикуваше планот на Ибаретче за неговата позиција за независноста на Баскијците,истакнувајќи дека неговиот повик за поделба на Баскиското претставување во рамките на ЕУ нема место во рамките на предложениот устав на ЕУ.

НАТО

На 5 ти Декември 1995 Солана стана новиот Генерален Секретар на НАТО,заменувај¸и го Њиллѕ Цлаес кој беше приморан да даде отказ поради вмешување во скандал со корупција.Неговото назна£ување создаде контраверзии затоа што во минатото тој беше противник на НАТО. Тој имаше напишано брошѕра наре£ена 50 при£ини да и се каже НЕ на НАТО,и беше на црната список на САД. На 30 мај 1982 ©панија им се придружи на НАТО. Кога социалисти£ката партија дојде на власт кон крајот на таа година,Солана и неговата партија го сменија претходниот анти НАТО став во еден атлантски про НАТО став. На 12 март 1986 ©панија одржа референдум за тоа дали да останат во НАТО,во кој владата и Солана успешно спроведоа кампања за останување во НАТО. Кога беше критикуван за неговиот став против НАТО во минатото, Солана истакна дека е сре¸ен што беше нивен претставник од како се повле£е од неговите корени на Студената Војна.

Солана веднаш се нафати со работа на операцијата Заедни£ки Напор на НАТО мисијата на Балканот, составена од мултинационални воени трупи за одржување на мирот (ИФОР)од 60 илјади војници кои ја преземаа мисијата од Обединетите Нации на 20 декември.Овој договор се реализираше откако беше постигнат Дејтонскиот договор,откако НАТО бомбардираше неколку одбрани цели во Босна И Херцеговина минатиот Август и Септември.Тој го направи тоа со ангажирањето на здружените сили за брзо интервенирање(АРРЦ).Во 1996 АРРЦ беше повторно активирана со заменувањето на ИФОР од страна на 32 илјада силни трупи за стабилиазција функсионирај¸и под код имињата Јоинт Гуард и Јоинт Форге.

Во бремето на Солана НАТОја реорганизираше својата воена структура И ги смени основните стратегии.Тој се здоби со репутација на многу успешен,дипломатски Генерелен Секретар на НАТО кој беше умешен да преговара со разли£ни £ленови на НАТО,И со земјите £ленки на НАТО но и со оние земји кои не беа дел од НАТО.Во Декември 1995 Франција делумно и се врати на воената структура на НАТО, во ноември 1996 и Шпанија им се придружи.На 27-миМај 1997 после 5 месеци преговарање со рускиот министер за надворешни работи Јевгени Примаков беше постигнат договор произлегувај¸И од Париз на цредбата НАТО-Русија за градење на односи.Наи истиот ден Солана присуствуваше Евроатлантскиот Совет за Соработка за да се подобрат врските поме÷у евро-НАТО земјите £ленки И земјите кои не се дел од НАТО.

Војната во Косово

Одржувањето на мирот во Југославија продолжи да биде тешко и контраверзно. ИФОР и СФОР добиа многу критики за нивната неспособност за да ги фатат српските водачи Радован Караџиќ¸ и Ратко Младиќ.На крајот на 1998 г.конфликтот на Косово поме÷у Српскитевласти и албанците од Косово(Ослободителската Војска на Косово)се влошувашесе повеќе а кулминација беше масакрот во Ре£ак на 15 јануари 1999 каде што 45 албанци беа убиени.НАТО одлу£и дека конфликтот ќебиде отстранет само со појавувањето на правата армија за одржување на мирот под нивна контрола за да ги подале£и двете страин.На 30 јануари 1999, НАТО извести дека дека е подготвена за воздушен напад врз српските цели. На 6 февруари Солана имаше средба со двете страин во Рамбује, но тие преговори беа не успешни.

На 24 март,НАТО силите запо£аа воздушен напад врз армиските и цивилните цели во Србија.Солана ги оправди нападите врз населените места исто како и одговорноста на НАТО да го за£ува мирот во Европа и да ја спре£и етни£кото лишување и геноцидот сли£ни на тие што се слу£иа во војната во Босна(1992-1995) Солана и НАТО беа критикувани за убиените цивили од бомбардирањата.На 23-24 април, Североноатлантскоит Совет се стретнаа во Вашингтон каде што главните лу÷е на земјите £ленки се согласија со нов стратешки цонцепт кои ја смени основната одбранбена филозофија на организацијата и даде дозвола за интервенција на НАТО во поголеми ситуации од оние претходните.

На 10 јуни, српските сили се повлекоа од Косово И НАТО ги прекина нападите,со што доведе до крајот на војната во Косово.Истиот ден Советот за Безбедност при Обединетите Нации со резолуцијата 1244 ја овласти НАТО да ги активира АРРЦ и заедно со косовските сили да ја запо£нат операцијата Јоинт Гуардиан ставеј¸и ја провинцијата под контрола на 12 јуни.Солана го напушти НАТО на 6 октомври 1999,2 месеци пред предвиденото И беше заменет од Џорџ Робертсон.

Шеф на надворешната политика на Европската Унија

По напуπтањето на НАТО,Солана прифати улога во Европската Унија.Во по£етокот на годината,на 4 јули 1999 од страна на Келн Европскиот Совет беше назна£ен за Генерален Секретар на Советот на Европската Унија.Една административна позиција но беше решено дека Генералниот Секретар иастотака ќе биде назна£ен за Висок Претставник за Заедни£ка Надворешна Политика за Безбедност(ЦФСП).Во ова позиција тој ја претставуваше ЕУ(надвор)во странство каде што имаше договор за заедни£ка политика.Тој ја прифати ова позиција на 18-ти Октмомври 1999,по краток период од напушањето на НАТО.Позицијата имаше буџет од 40 милиони евра,повеќето од кои беа наменети за Балканските операции.Од 25 ноември 1999 тој исто така беше назна£ен за Генерален Секретар на Западниот Европски Унион(ВЕУ)контролувај¸и го трансферот на одговорностите од таа организација до ЦФСП.Во 2004 неговиот мандат му беше продолжен. Тој исто така стана претседател наЕвропската Агенција за Одбрана.

Администрацијата на Клинтон потврди во мај 2000 г.дека Солана бил исполнуваењто на фамозната желба на Кисинџер да има тел.број да зборува со Европа.Во Декември 2003 Солана ја издадестратегијата за Европската Безбедност,во која се главните приоритети И ги идентификува главните закани за безбедноста на ЕУ,вклу£увајки го тероризмот.На 25 март 2004 Солана го назна£И Гијс де Вриес за анти-терорист координатор заЦФСП,и посо£и дека неговите зада£и се ефикасни,организирани и дека ја координира борбатана ЕЅ против тероризмот.

На 29 јуни 2004 тој беше именуван да стане првиот ЕЅ Министер на Унијата за Н адворешни Работи-позиција созададена од страна на Европскиот Уставен Трактат,комбинирајки го шефот на ЦФСП со тој на Европскиот Комисионер за Странски Врски.Со што би му дале заедни£ки глас на надворешната политика и би ги здружиле силите и влијанието на две позиции со поголем буџет,поголем број на вработени и соединет дипломатск служба.Позицијата (секојдневно познат како Мр.Јуроп)делумно е застапен во Реформскиот Трактат како Висок Претставник на Ѕнијата за Надворешна Политика и Безбедност,но Солана нема да ја прифати позицијата затоа што изјави дека ќе се повле£е на крајот од мандатот.

Надворешни Работи

Тој има постигнато голем број на договори на асоцијација помеѓу Европската Унија и разни земји наБлискиот Исток и Латинска Америка,меѓу кои и Боливија и Колумбија. Солана одигра клучна обединувачка улога во преостанатиот дел од поранешната југословенска федерација. Тој предложи Црна Гора да формира сојуз со Србија, наместо да се има целосна независност, се наведува дека ова е направено за да се избегне домино-ефект од независноста на Косово и барањето наВојводина за назависност. Локалните медиуми саркастично ја нарекоа новата држава "Соланиа." На 21 јануари 2002 Солана изјави дека затворениците во Гвантанамо треба да се третираат како воени заробеници според Женевската конвенција. ШСе бара изворЌ на ЕУ изјави дека се надева на избегнување нова војна како на ирачката инвазија во текот на оваа и идните преговори, и Солана изјави дека најтешките моменти во неговата работа биле, кога Велика Британија и Франција, двете постојани членки на Советот за Безбедност на ЕУ, беа во несогласување.

На таканаречената Вилнус писмо, декларација за поддршка на источноевропските земји за САД кои имаат за цел промена на режимот во Ирак, и на писмото на осумте, слично писмо од Велика Британија, Италија, и шесте земји од втор ред, генерално се смета Шод кого?Ќ како ниско марка на вода на ЗНБП

Солана одигра важна улога во работата кон решавање на израелско-палестинскиот конфликт, и продолжува да биде примарен архитект на "мировната мапа за мир", заедно со ОН, Русија и САД во Квартетот за Блискиот Исток. На 22 јули 2004 година тој се сретна соАриел Шарон во Израел. Шарон првично одби да се сретне со Солана, но на крајот прифати без разлика дали му се допадна или не,ЕУ беπе вклучена воМировната Мапа. Тој го критикуваше Израел за попречување на палестинските претседателски избори на 9 јануари 2005 година, но потоа се сретна повторно со Шарон на 13 јануари.

Во ноември 2004 тој им помогна на Велика Британија, Франција и Германија во преговорите за јадрен материјал за збогатување на замрзнувањето со Иран. Во истиот месец тој бил вмешан во посредувањето меѓу двајцата претседателски кандидати во пост-изборните случувања во Украина, а на 21 јануари 2005 година тој го покани новиот претседател на Украина Виктор Јушченко за да разговараат за идно членство во ЕУ

Останато

Солана е моментално е во брак со Консепсион Хименес, и тие имаат две возрасни деца, Диего и Вега. Тој живее во Брисел, каде што неговиот стан има углед на фокусна точка за шпанските политичари внатре или во посетата на овој град. Покрај родниот шпански, тој, исто така течно говори француски, како и англиски јазик.

Генералот Весли Кларк еднаш го прашал Солана за тајната на неговиот дипломатски успех. Тој одговори: Не создавајте непријатели, и никогаш не поставувајте прашање на кое што не го знаете или не ви се допаѓа одговорот "Ш13Ќ Тој е опишан како " Реπава£ на проблеми "

Американскиот амбасадор во НАТО, Александар Вершбоу, рече за него: "Тој е извонреден консензус-билдер кој работи зад сцената со водачите на двете страни на Атлантикот за да се осигура дека НАТО е обединет кога треба ШСе бара изворЌ Тој е чест говорникот во престижниот САД врз основа на Советот за надворешни односи (ЦФР). Тој е исто така активен во надворешната политичка асоцијација (ФПА), како и на Њујорк Сити засновани на Ист Вест Институтот. Во март 2010 година, д-р Солана стана почесен претседател на Центарот за хуманитарен дијалог. Тој е почесен витез командант на Орденот на Свети Михаил и Свети Георгиј, член на шпанскиот дел од Римскиот клуб. Добитник е на Големиот крст на Изабел Католичката во Шпанија и Манфред Вернер Медал од германското Министерството за одбрана. Тој е претседател на Мадариага - Колеџот на Фондацијата.на Европа од 1998 година. Тој ја доби наградата Визија за Европа во2003 година. Исто така во 2003 година, тој ја доби наградата "Државник на годината" од ЕастЊест институтот, трансатлантските организации кои ја организираат годишната безбедносна конференција во Брисел. Во 2006 година Солана ја доби Карнеги-Њателер Нобеловата награда за мир. Тој исто така беше награден со Наградата Карло Велики за 2007 година за неговите истакнати услуги во име на европската унификација. Ш14Ќ Во декември 2009, Хавиер Солана, и се приклучи на бизнис πколата како претседател на својот нов центар за глобалната економија и геополитика. Во јануари 2010 година, кралот Хуан Карлос го назначи Хавиер Солана, за 1.194-иот витез на Орден на златното руно за неговата кариера во дипломатијата.