Вазна

отворен сад, често користен за држење на пресечено цвеќе

Вазна[1] или ваза[2] ― отворен сад. Може да се направи од повеќе материјали, како што се керамика, стакло, метали што не ’рѓосуваат, како што се алуминиум, месинг, бронза или нерѓосувачки челик. Дури и дрвото е користено за правење вазни, или со користење на видови дрвја кои природно се спротивставуваат на гниењето, како што е тиковото, или со нанесување заштитна обвивка на обично дрво или пластика. Често се украсуваат вазни и често се користат за држење на сечено цвеќе. Вазните доаѓаат во различни големини за да го држат во место кој било цвет што е внатре во неа.

Неокласична вазна; околу 1790 година; јаспис; висина: 25,4 см, ширина: 18,7 см; Музеј на Викторија и Алберт, Лондон.
Давидови вазни; 1351 година (династија Јуан); порцелан, син украс од кобалт под глазура; висина: 63,8 см; Британски музеј, Лондон.

Вазните обично имаат сличен облик. Газиштето или основата може да бидат луковични, рамни, каринирани,[3] или друг облик. Телото го образува главниот дел од парчето. Некои вазни имаат рамо, каде што телото се криви навнатре, врат, кој дава висина и усна, каде што вазната се разгорува назад на врвот. На некои вазни им се додавани и рачки.

Различни стилови и видови на вазни се развиени низ светот во различни временски периоди, како што се кинеската керамика и домородната американска керамика . Во грнчарството на Стара Грција „вазното сликарство“ е традиционалниот поим што ја опфаќа познатата фино насликана керамика, често со многу фигури во сцени од грчката митологија. Таквите парчиња може да бидат нарекувани вазни без оглед на нивниот облик; повеќето всушност биле користени за држење или послужување течности, а многу поприродно би биле нарекувани чаши, бокали и така натаму. Во 2003 година, Грејсон Пери ја добил Тарнеровата награда за неговата керамика, обично во облик на вазна.

Историја

уреди

Постои долга историја на обликот и функцијата на вазна во скоро сите развиени култури, а често керамичките предмети се единствениот уметнички доказ што останал од исчезнатите култури. Во почетните фази на грнчарството, најкористената техника за изработка на керамика бил методот на намотување при изработката. Методот на намотување е чин на обработка на глината во долги цилиндрични ленти кои подоцна стануваат мазни ѕидови.

Грнчарско тркало

уреди

Грнчарското тркало веројатно било измислено во Месопотамија до 4-от милениум п.н.е., но било проширено низ речиси цела Евроазија и поголемиот дел од Африка, иако останало непознато во Новиот Свет до доаѓањето на Европејците.[4] Најраното откритие за потеклото на грнчарското тркало било во денешен јужен Ирак. Откривањето на оваа техника било корисно за луѓето од денешен јужен Ирак бидејќи служело како замена за нивните претходни неефикасни традиции. Со оваа нова техника, таа ќе расте постепено, па дури и ќе се примени за употреба на украсување керамика.[5]

Градинарска вазна

уреди

Градинарските вазни обично имаат облик на буквата V, но можат да бидат и цилиндрични или во облик на чинија. Тие обично се направени од керамика или, денес, од пластика. Примери се Торлониевата вазна[6] и Медичиевата вазна во галеријата Уфици во Фиренца.[7]

Облици

уреди
Стара Грција

Кина:

Современи:

Галерија

уреди

Видови материјали

уреди

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. „Вазна“. Дигитален речник на македонскиот јазик. Посетено на 14 декември 2023.
  2. „Ваза“. Дигитален речник на македонскиот јазик. Посетено на 14 декември 2023.
  3. Emmanuel Cooper. 2000. Ten Thousand Years of Pottery, fourth edition, University of Pennsylvania Press, ISBN 0-8122-3554-1, ISBN 978-0-8122-3554-8, 352 страници
  4. „Moorey, Peter Roger Stuart (1994)“. Ancient Mesopotamian Material's and Industries: The Archaeological Evidence. P. 146.
  5. Bryant, Victor. „The Origins of the Potter's Wheel“. Ceramics Today. Архивирано од изворникот на 2004-11-21. Посетено на 14 декември 2023.
  6. „Museo Torlonia“. Inv. 174. Luca Leoncini, "The Torlonia Vase: History and Visual Records from the Fifteenth to the Nineteenth Centuries", Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, 54 (1991:99–116).
  7. „Several 17th and 18th-century variants are illustrated in John Goldsmith Phillips“. "The Choisy-Ménars Vases" The Metropolitan Museum of Art Bulletin, New Series, 25.6 (февруари 1967:242–250).

Надворешни врски

уреди