Паликура
Паликура — село во Општина Росоман, во областа Тиквеш, во околината на градот Кавадарци.
| Паликура | |
  Паликура Местоположба на Паликура во Македонија
Паликура на карта
| |
| Координати 41°32′13″N 21°58′32″E / 41.53694° СГШ; 21.97556° ИГД | |
| Регион |  Вардарски
|
| Општина | Росоман |
| Население | 145 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Шифра на КО | 11031 |
| Надм. вис. | 267 м |
|
Паликура на општинската карта  Атарот на Паликура во рамките на општината | |
 Паликура на Ризницата
| |
Географија и местоположба
уредиСелото се наоѓа во северниот дел на областа Тиквеш, оддалечено 12 километри северозападно од Неготино, 13 километри северно од Кавадарци и 5 километри североисточно од општинскиот центар Росоман.
Потекло на името
уредиЗа потеклото на името на ова село, кое се наоѓа на височинка, има две приказни.
Според жителите на Паликура, името е од пред неколку века, уште од турско време. Кога доаѓал аскерот да ги гаѓа комитите на височинката со топови, се слушале команди: "Пали!" Бидејќи Турците промашувале, овие одозгора им покажувале среден прст или цела рака и ги провоцирале на цел глас.
Д-р Јачева - Улчар, пак, објаснува дека името Паликура има грчко потекло. "Палаиос" е грчка придавка, со значење стар, вели таа. И именката "хорион" е грчка, а значи село, па, според тоа, Паликура е Старо Село.
Историја
уредиСтопанство
уредиНаселение
уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Паликура живееле 130 жители, сите Македонци.[2] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Паликура имало 128 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[3]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 300 Македонци.[4]
Според пописот од 2002 година селото имало 183 жители, од кои 176 Македонци и 8 Срби.[5]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 145 жители, од кои 103 Македонци, 14 Роми, 9 Срби, 1 останат и 18 лица без податоци.[6]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 130 | 128 | 464 | 381 | 387 | 325 | 309 | 216 | 209 | 183 | 145 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[7]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[8]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[9]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]
Родови
уредиСпоред податоците помеѓу 1914-1924 година, родови во селото
Македонски
- Доселеници: Атанасковци (1 к.) доселени се на почетокот од XIX век од селото Сопот; Петрушевци (1 к.) доселени се во 1894 година од селото Горно Чичево; Јановци (1 к.) доселени се во 1899 година од селото Крајници кај Велес; Лазорковци (2 к.) доселени се во 1904 година од селото Долно Чичево; Шоповци-Драгожели (2 к.) доселени се во 1905 година од селото Драгожел. А таму се доселени од околината на Штип; Јовановци (2 к.) доселени се во 1906 година од селото Росоман; Аврамовци (1 к.) доселени се во 1906 година од селото Горна Бошава; Димовци (1 к.) доселени се во 1906 година од селото Глишиќ; Лазорковци (1 к.) доселени се во 1907 година од селото Горна Бошава; Ѓоргијовци (1 к.) доселени се во 1908 година од селото Долно Чичево; Петровци (1 к.) доселени се во 1910 година од Горно Чичево; Димовци (1 к.) доселени се од селото Крстец кај Прилеп.
Српски
- Доселеници: Перовиќи (2 к.) доселени се од Селишта, срез Косанички, округ Топлички; Иванчевиќи (1 к.) доселени се од Добри Дол, срез Косанички, округ Топлички; Филиповиќи (1 к.) доселени се од Матевац, срез Нишки, округ Нишки; Ристиќи (1 к.) и Анѓелковиќи (1 к.) доселени се од Бабушница, срез Лужнички, округ Пиротски; Ѓоргевиќи (2 к.), Пејчиќи (1 к.) и Ќириќи (1 к.) доселени се од Крупца, срез Нишавски, округ Пиротски; Јовановиќи (1 к.) и Панчиќи (1 к.) доселени се од Велики Јовановац, срез Нишавски, округ Пиротски; Јовановиќи (1 к.) доселени се од Трнава, срез Нишавски, округ Пиротски; Панајотовиќи (1 к.) доселени се од Басаре, срез Нишавски, округ Пиротски; Пасулски (1 к.) доселени се од Кралево, округ Пиротски; Павловиќи (1 к.) доселени се од Влахово, срез Сврљишки, округ Нишки; Нсапуски (1 к.), Следски (1 к.), Поп (1 к.), Даруд (1 к.) доселени се од Требља, во романскиот дел од Банат. Може се од романско потекло; Лаибиќи (1 к.) доселени се од Љугоша, во Банат; Скврге (1 к.) доселени се од Капеље, срез Коренички, округ Огулински; Миковиќи (1 к.) доселени се од Чело-Брда кај Бока Которска во Црна Гора; Кашанејери (1 к.) доселени се од Пржнова кај Бока Которска во Црна Гора; Зеновиќи (1 к.) доселени се од Крстач кај Бока Которска во Црна Гора; Андровиќи (1 к.) доселени се од Ќутовиќа кај Бока Которска во Црна Гора; Гвозденовиќи (1 к.) доселени се од Црмница кај Вирпазар во Црна Гора.[11]
Општествени установи
уредиСамоуправа и политика
уредиИзбирачко место
уредиВо селото постои избирачкото место бр. 713 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[12]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 134 гласачи.[13]
Културни и природни знаменитости
уреди- Цркви
- Археолошки наоѓалишта[14]
- Гробот — гробница од римското време;
- Црквиште (Манастир) - Паликурска Базилика - ксенодохион, старохристијанска базилика и некропола од Среден век.
Редовни настани
уредиЛичности
уредиКултура и спорт
уредиИселеништво
уредиНаводи
уреди- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900. стр.154
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 104 - 105.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ Радовановиќ, Воислав. Тиквеш и Раец.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. стр. 155, Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
