Куритиба
Куритиба, Curitiba (pron. МФА: [kuɾi'tibɐ] или МФА: [kuɾi'tʃibɐ]) е престолнина на сојузната држава Парана, Бразил. Градот е најголем и најразвиен во јужен Бразил. Градот брои приближно 1,8 милиони (7-ми по големина во Бразил) и со четврт БДП во Бразил според БИГС.[2]
„Фонтаната на спомените“ во Куритиба | |||
|
|||
Mестоположба | |||
---|---|---|---|
Местоположба на Куритиба | |||
Координати |
| ||
Општи податоци | |||
Име - изворно |
Куритиба Curitiba | ||
Прекар | Ктба Ctba | ||
Мото - изворно |
Насмеаниот град A cidade sorriso | ||
Основан | 29 март, 1693 | ||
Портал | curitiba.pr.gov.br | ||
Управа | |||
Земја | Бразил | ||
Регион | Јужен | ||
Држава | Парана | ||
Градоначалник | Карлос Алберто Рича (ПСДБ) | ||
Географија | |||
Површина | 430,9 km² | ||
Надморска височина | 934,6 m | ||
Население | |||
Население | 1 788 559[1] жители година: | ||
Густина | 4 159,4 ж./km² |
неговата агломерација се состои од 26 општини[3] со население од 3,5 милиони (БИГС проценка од 2006).[4] Куритуба е важен културен, политички и економски центар. Градот лежи во котлина на 932 метри нмв..
Бран европски емигранти почнале да доаѓаат по 1850, во главно Германци, Италијанци, Пољаци и Украици придонесувајки на културниот и економски развој на градот.[5]
Моментално, само мал број странци емигрираат во Куритиба, претежно се од Блискиот Исток[6] и Јужна Америка, но е значаен прирастот ос самиот Бразил.[7]
Во куритуба се наоѓа Федерален Универзитет на Парана , прв во Бразил, основан 1913.
Име
уредиСпоред една теорија "Curitiba" доаѓа од Тупи зборовите kurí tyba, „многу борје“ поради големиот број на Парана борја (Araucaria angustifolia), присутни во областа пред основањето на градот.[8] Португалците кои основале село во 1693 му дале име "Vila da Nossa Senhora da Luz dos Pinhais". Името било сменето во "Curitiba" (Куритиба) во 1721-ва. Официјално станал град во 1812, со изговор на името Curityba (Куритиба на Бразилски португалски).[8]
Географија
уредиКлима
уредиСместен во Јужен Бразил, Куритиба е влажен град во суптропски појас.[9] Водните области придонесуваат за неговите благи зими, со просечни температури од 13 °C во најстудениот месец, паѓајки малку под нулата во најстудените денови . Преку летô, просечната температура се движи околу 21 °C, но надвишува 32 °C во најтоплите денови. Имало врнежи на снег во 1928,1942 и 1975. Највисоката температура измерена досега во градот изнесувала 35.6 °C, најниската -8 °C.
Топли бранови преку зима и студени бранови преку лето се вообичаени,и преку ден може да има големи разлики во температурата, тоа е типична одлика на суптропикот.
Климата на Куритиба е повлијаена исто така и од сувите воздушни маси којшто доминираат во овој дел на Бразил.[10]
Растителност
уредиКуритиба е сместена во вегетациската област наречена Araucaria moist, составена од степи, Araucaria шуми и други формации. Во локалната растителност сè уште има примероци на паранскиот бор (Araucaria angustifolia), којшто опстоил и покрај дејствијата на модерната цивилизација. Го има во приватни и јавни места, сега е заштитен со закон. Општинскиот секретаријат за околина одржува ботаничка градина и три зелени куќи за производство на 150,000 примероци на домородни и екзотични дрвови врсти.[11]
Зелената област на градот е една од најголемите во Бразил. Растителноста на Куритиба се одликува со опстојувањето на виолетови и жолти ipês (Табебуја), правејќи го пејзажот спектакуларен за време на цутењето на крајот на зимата.[12]
Релјеф
уредиГрадот зафаќа површина од 432.17 км2 во првата рамнина од Парана. Релјефот на градот е малку ридест. Просечното извисување е 934.6 m над морското ниво, варирајки поемѓу максимални и минимални вредности од 900m, апроксимирано.
Куритиба има топографија од слабо заобрени ридови, давајки и релативно регуларна физиогномија. Општината има просечно извисување од 934.6m над морското ниво, највисоката северна точка е 1021m, јужната 864m. Има Планиснки вериги и карпести образувања скоро насекаде околу градот, најмаркантни и најимпресивни се Serra do Mar (португалски за "Планиинска верига на Морето"), сместена источно делејки ја рамнината од брегот на Парана.
Историја
уредиПрвите години од 16 век биле обележани со почетокот на војната за освојувања на Европејците против домородците во околината. Бран европски имигранти започнал по 1850. Во 1853 југот и југоистокот на Провинцијата Саун Пауло биле отцепени за формирање нанова провинција именувана како , Куритиба станала седиште на провинцијата.
Во XX век, посебно по 1950, населението на градот значајно се зголемило, Куритиба станал најбогат град во Бразил и пионер во урбанизација..[13]
Култура
уредиУметност и разонода
уредиКуритуба е прв град во Бразил со IMAX кино. Паладиом шопинг центрот[14] е еден од најголемите во јужен Бразил.
Куритуба има доста театри. НАјголем и најважен е Гуаира.[15]
Музеи
уреди- Museu Paranaense ("Парански музеј") - уметности историја;
- Музеј Оскар Ниемејер - најголем музеј во Латинска Америка,[16] посветен на пластична уметност;
- Museu de Arte Sacra ("RМузеј за религиска уметност") ;
- Museu de Arte Contemporânea ("Музеј на современа уметност");
- Museu da Imagem e do Som ("Музеј за слика и звук") - кино и фотографија;
- Museu Metropolitano de Arte de Curitiba ("Мертополиски музеј за уметност во Куритиба") - модерна уметност;
- Museu de História Natural ("Природно историски музеј") - биологија и ботаника.
Сообраќај
уредиГрадски транспорт
уредиКуритуба има уникален транспортен систем, развиен локално и предизвикувајки локален и надворешен интерес.[17] овој брз транспортен систем, е многу лесен и практичен. Градскиот транспорт се состои само од автобуси. Има неколку типови автобуси, секој со различна функција. Сите постојки се лесно достапни.[18]
Градскиот транспорт на куритуба создаде модел од автомобил кон патување со автобус. Засновано на патничка анкета од 1991-ва, било проценето дека така така ќе битат намалени доста меѓуврски и ќе се намали портошувачката на гориво за 27 милиони литри годишно. Околу 28 проценти од сегашните патници тогаш патувале со коли. Спореден со други 8 бразилски градови со блиска големина, Куритиба употребува третина помалки гориво, намалувајки ја така и загаденоста. Денес околу 1,100 Автобуси прават околу 12,500 патувања секојдневно, услужувајки повеќе од 1,3 милиони патници, 50 пати повеќе отколку пред 20 години. 80% проценти од патниците денес го користат експресниот или директниот автобуски систем..[19]
Други полиси исто така придонесле за успехот на транзитниот систем.
Патишта
уредиПридвижувањето со кола низ градот и околу него е отежнето поради бројните улици и сообракајните метежи. Ова го прави транспортнииот систем поатрактивен ако некој сака да стигне до негде.[20] Денес градот има околу 140 трафичи радари (камери), создавајки поголем ред.[21]
Меѓународниот аеродром
уредиМеѓународен аеродром Алфонсо Пенаt е главен аеродром на Куритиба. Сместен е близу до градот Сао Жозе до Пињаис и сите комерцијални летови се оперираат од тука. На површина од 45 илјади квадратни метри, Аеродромот обслужува 3,5 милиони патници годишно..[22] (Small aircraft may also use the Bacacheri airport.) Интегриран е во транспортниот систем на Куритиба, со брзи автобуси.
Спорт
уредиКуритуба овозможува на посетителите и жителите разни спортски активности. Има доста спортски клубови во градот. Поважни се:
- Campeonato Brasileiro Série A шампион во 1985.
- Campeonato Brasileiro Série A шампион во 2001.
- Campeonato Brasileiro Série B шампион во 1992 и 2000.
Стадиони:
- Coritiba Foot Ball Club: Стадион Мајор Антонио Куто Переира, Капацитет: 37,182
- Clube Atlético Paranaense: Стадион Жоаким Америсио Гуимареш, Капацитет: 25,272
- Paraná Clube: Стадион Дуривал Брито е Силва, Капацитет: 24,303.
Предградија
уредиBairros (предградија) на Куритиба се географски дивизии на градот. Куритиба е поделена на 9 округа покривајки ги 75-те предградија на градот. Сите окрузи се услужувани од градскиот транспортен систем. Повеќето окрузи се создадени од на основа на колонијалните групи коишто емигрирале во Куритиба во втората половина на 19-от век.
Список на предградија:
- Матриз: Центро, Центро Сивико, Бател, Бигориљо, Мерсес, Сао Франциско, Бом Речиро, Ау, Жувеве, Кабрал, Хуго Ланже, Жардим Сосиал, Алто да XV, Алто да Глориа, Кристо Реи, Жардим Ботанико, Прадо Вељо и Ребоусас;
- Санта Фелисидаде: Санта Фелисидаде, Ламења Пакена, Бутиатувиња, Сао Жоао, Вишта Алегре, Цискантина, Сао Браш, Санто Инасио, Орлеанс, Мосунге, Кампина до Сикуеира, Семинарио, CIC (северен регион) и дел од Кампо Компридо;
- Боа Вишта: Боа Вишта, Бакачери, Баиро Алто, Тарума, Тингуи, Атуба, Санта Кандида, Качоеира, Бареириња, Абранчес, Табоао, Пиларзињо и Сао Лоренцо;
- Кужару: Кужару, убераба, Жардим дас Америкас, Гуабиротуба и Капао де Имбуја;
- Фазендиња/Портао: Портао, Фазендиња, Санта Квитерија, Вила Исабел, Агуа верде, Паролин, Гуаира, Линдоја, фани, Ново Мундо и дел од Кампо Компридо;
- Бокејрао: Бокејрао, Ксаксим, Хауер и Алто Бокејрао;
- Пињеирињо: Пињеирињо, Капао Рашо, Татукуара, Кампо де Сантана и Каксимба;
- Баиро Ново: Место Церкадо, Ганчињо и Умбара;
- Индустриски град, Куритуба: CIC (централен и јужен регион), Ривиера, Аугушта и Сао Мигел.
Збратимени градови
уредиЗнаменитости
уредиПознати личности
уредиУметност
уреди- Исабели Фончана - Супер модел
- Пауло Лемински - Поет и Писател
- Жаиме лернер - Архитект и Урбанист
- Лари Грехан - Ирски Писател
- Џуилерме Вебер - Глумец
- Изадора Робеиро - Глумица
- Маржори Ештиано - Глумица
- Виланова Артигаш - Архитект
Авиација
уреди- Пјер Клостерман - Втора светска војна (француски пилот и инженер)
Науки
уредиПолитика
уреди- Бето Рича (Градоначалник на Куритиба)
- Роберто реквајо (Гувернер на Парана])
Спорт
уредиНаводи
уреди{{|2}}
Надворешни препратки
уредиПовеќе за Curitiba на збратимените проекти на Википедија | |
Дефиниции и преводи на Викиречник ? | |
Податотеки на Ризницата ? | |
Образовни ресурси на Викиуниверзитет ? | |
Новинарски известувања на Викивести ? | |
Мисли на Викицитат ? | |
Изворни текстови на Викиизвор ? | |
Прирачници на Викикниги ? | |
? | Информации за патување во Википатување ? ? |
Официјално
уреди- (португалски) Официјална страница Архивирано на 26 јуни 2014 г.
Новости
уреди- (португалски) Bem Paraná Весник
Туризам
уредиВикипатување има туристички водич за Curitiba. - (португалски) Maplink - Куритиба патен водич и мапи Архивирано на 28 мај 2014 г.
- (португалски) Туризмот во Куритиба Архивирано на 29 август 2007 г.
- ↑ Prefeitura Municipal de Curitiba
- ↑ IBGE, Produto Interno Bruto dos Municípios 2005. Retrieved in 07/April/2008.
- ↑ „Mapa da Região Metropolitana de Curitiba - Paraná“. Архивирано од изворникот на 2007-04-10. Посетено на 2009-02-01.
- ↑ „Região Metropolitana“ (португалски). Prefeitura Municipal de Curitiba. Посетено на 2007-01-08.
- ↑ European Immigration to Curitiba
- ↑ „A imigração árabe muçulmana em Curitiba“ (португалски). Etni-cidade. Архивирано од изворникот на 2008-12-05. Посетено на 2008-10-03.
- ↑ „Quase metade de Curitiba é dos "estrangeiros"“ (португалски). Bem Paraná. Посетено на 2008-08-06.
- ↑ 8,0 8,1 Fenianos, E. (2003) Almanaque Kur'yt'yba, Curitiba: Univer Cidade, p.6
- ↑ Climate of Curitiba[мртва врска]
- ↑ „Winter of Curitiba is dry and cold“. Архивирано од изворникот на 2012-07-31. Посетено на 2009-02-02.
- ↑ „City of Curitiba, Brazil“ (англиски). Convention on Biological Diversity. Архивирано од изворникот на 2008-05-12. Посетено на 2008-05-23.
- ↑ „Livro mostra roteiros das árvores de Curitiba/Pr“ (португалски). Ambiente Brasil. Архивирано од изворникот на 2015-10-19. Посетено на 2005-05-25.
- ↑ „The Agache Plan“ (англиски). Prefeitura Municipal de Curitiba. Посетено на 2008-08-12.
- ↑ Palladium Shopping Center
- ↑ Teatro Guaíra
- ↑ „Museu Oscar Niemeyer“ (португалски). Descubra Curitiba. Посетено на 2008-01-17.[мртва врска]
- ↑ „CNN Transcript - Special Event: The People's Planet - 24 декември 2000“. Архивирано од изворникот на 2008-12-02. Посетено на 2009-02-01.
- ↑ EPA-International Best Practices & Innovations-Urban Management, Sustainable Transport and Mobility Management
- ↑ „Urban transport of Curitiba“. Архивирано од изворникот на 2009-02-15. Посетено на 2009-02-01.
- ↑ „Roads in Curitiba“. Архивирано од изворникот на 2007-12-18. Посетено на 2009-02-01.
- ↑ „Traffic radars in Curitiba“. Архивирано од изворникот на 2011-07-06. Посетено на 2009-02-01.
- ↑ „Afonso Pena International Airport“. Архивирано од изворникот на 2008-10-20. Посетено на 2009-02-01.
- ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 23,6 „Cidades-irmãs“ (португалски). Câmara Municipal de Curitiba. Архивирано од изворникот на 2015-09-23. Посетено на 2007-05-22.
- ↑ „Acordos de Geminação“ (португалски). Câmara Municipal de Coimbra. Архивирано од изворникот на 2008-01-23. Посетено на 2008-02-17.
- ↑ 25,0 25,1 „Asuntos Federales y Electorales - Ciudades y Provincias argentinas hermanadas con contrapartes extranjeras“ (шпански). Secretaría de Relaciones Exteriores. Посетено на 2008-07-02.
- ↑ „Honorowe Miasta Bliźniacze - Kurytyba (Brazylia)“ (полски). Krakow.pl. Архивирано од изворникот на 2007-12-21. Посетено на 2006-01-13.
- ↑ „Curitiba, une ville modèle du développement durable“ (француски). Veille Technologique. Архивирано од изворникот на 2006-07-13. Посетено на 2005-11-30.
- ↑ „Online Directory: Florida, USA“. Sister Cities International. Посетено на 2008-04-17.
- ↑ „Cenni storici ed informazioni generali su Treviso“ (италијански). BelPaese.it. Архивирано од изворникот на 2007-10-20. Посетено на 2008-04-28.