Википедија

Елк

Елк (полски: Ełk, германски: Lyck, пруски јазик: Luks, Łek) — град во Варминско-мазурското Војводство, Полска. Има население од 61.523 жители според податоци од 2017 година[1]. Елк е седиште на истоимениот округ.

Елк
Знаме на Елк
Знаме
Грб на Елк
Грб
Елк is located in Полска
Елк
Елк
Координати: 53°49′17″N 22°21′44″E / 53.82139° СГШ; 22.36222° ИГД / 53.82139; 22.36222
Земја Полска
ВојводствоВарминско-мазурско
ОкругЕлчки
ОпштинаЕлк
Основање1237
Како град од1445
Управа
 • ГрадоначалникТомаш Андрукиевич
Површина
 • Вкупна22,07 км2 (852 ми2)
Население (2017)
 • Вкупно61.523
 • Густина28/км2 (72/ми2)
Час. појасCET (UTC+1)
 • Лето (ЛСВ)CEST (UTC+2)
Поштенски код19-300
Повик. бр.+48 87
Регистарски  табличкиNEL
Мреж. местоhttp://www.elk.pl

Историја

уреди

До 1283 година, последниот судовијански водач Скоманд бил поразен од страна на Тевтонскиот ред во оваа област. По 1323 година, северниот дел на округот бил вклучен кон територијата на Бранденбург. За првпат градот бил документиран во 1398 година кога бил изграден замок од страна на Тевтонските витези. Во 1445 година населбата добила статус на град.

Во 1537 година, прускиот војвода Албрехт донирал имот на Јан Малецки печатар од Краков за да биде изградена печатница[2][3].[4]. Во 1709 година од чума починале 1.300 луѓе од Елк.[5] . Во 1831 година, 300 лица или околу 10% од населението починале од колера, во 1837 година уште 80 и 333 во 1852 година.[6]

Во 1825 година, во градот живееле 1.748 Германци и 1.394 Полјаци.[7]. На почетокот на 19 век започнало да работи училиште на полски јазик, со кое започнала одбраната на полските жители од германизација на подрачјето воспоставена од страна на пруската влада[8].

Во 1840 година бил основан весникот на германски јазик „Lycker gemeinnütziges Unterhaltungsblatt“, подоцна наречен „Lycker Zeitung“. Помеѓу 1842 и 1845 година, започнал да излегува од печат весникот „Przyjaciel Ludu Łecki“, чија цел била да се спротивстави на германизацијата и да се посвети внимание на полските народни традиции, како и едукација на населението.

Во мај 1845 година, полско движење на отпорот во градот било организирано, чија цел била да се подготви населението за востание.

Во 1910 година, Елк имал повеќе од 13.000 жители[9]. Според некои податоци, Полјаците во 1900 година биле 35,7%[10]. Многу граѓани избегале за време на Првата светска војна, кога руските војници го нападнале подрачјето, но се вратиле по крајот на војната. Англиски и италијански војници биле распоредени во градот по Версајскиот договор. Во времето кога започнало антиеврејското движење на подрачјето, еврејското население се соочило со големи прогони и убиства. За време на Кристалната ноќ еврејските продавници и синагогата биле ограбени и уништени во градот. Соочувајќи се со овие настани, неколку Евреи се одлучиле да побегнат, некои во странство, некои во Берлин[11], други избегале од Германија. Од оние Евреи кои останале, 80 биле убиени во различни германски логори на смртта[12]. Градот исто така бил и место на логорите за норвешките и советските воени заробеници за време на Втората светска војна[13][14].

 
Плоштадот Папа Јован Павле II

Во 1999 година, градот бил посетен од страна на папа Јован Павле II. Околу 300.000 луѓе присуствувале на миса на папата.

 
The water tower, built in 1895
 
Улица Войска Польского

Население

уреди
Година Број
1499 600
1600 800
1782 2,000
1831 2,945
1875 5,912
1880 6,846
1890 9,981
1925 15,159
1933 15,512
1939 16,243
2011 59,274[11][15][16][17][18][19]
2017 61,523[1]

Географска застапеност 1910–2011

уреди

Личности

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 GUS. „Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2017 r. Stan w dniu 31 XII“. stat.gov.pl (полски). Посетено на 2019-03-26.
  2. ↑ Kossert, Andreas (2005). Ostpreussen – Geschichte und Mythos (германски). Siedler. стр. 60. ISBN 3-88680-808-4. Seit 1537 entfaltete der aus Polen geflüchtete protestantische Pfarrer Jan Maletius eine rege Übersetzungstätigkeit in Lyck
  3. ↑ Frick, David (1989). Polish Sacred Philology in the Reformation and the Counter-Reformation: Chapters in the History of the Controversies (1551-1632). University of California Press. стр. 13. ISBN 0520097408.
  4. ↑ *Popp, Dietmar; Suckale, Robert (2002). Die Jagiellonen: Kunst und Kultur einer europäischen Dynastie an der Wende zur Neuzeit (германски). Germanisches Nationalmuseum. стр. 205. Посетено на 30 January 2012.
    *Hołd pruski Maria Bogucka, Wydawnictwo Interpress,page 137 1982
    *Archiwa, biblioteki i muzea kościelne, Tomy 69-70 Katolicki Uniwersytet Lubelski. Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych, page 131 1998
  5. ↑ Kossert, Andreas (2006). Masuren. Ostpreußens vergessener Süden (германски). Pantheon. ISBN 3-570-55006-0.
    Kossert, Andreas (2004). Mazury, Zapomniane południe Prus Wschodnich (полски). ISBN 83-7383-067-7.
  6. ↑ Kossert, Andreas (2001). Masuren - Ostpreussens vergessener Süden. стр. 132. ISBN 3-570-55006-0.
  7. ↑ Historia Pomorza:(1815-1850),Gerard Labuda, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk,page 157, 1993
  8. ↑ Tadeusz Oracki,page 173, Instytut Wydawniczy Pax, 1983
  9. ↑ Andreas Kossert: Masuren - Ostpreußens vergessener Süden, page 33
  10. ↑ Miasta polskie w tysiącleciu: Tom 1 Mateusz Siuchniński - Zakład Narodowy im. Ossolińskich,page 275 1965
  11. ↑ 11,0 11,1 Historical Jewish Press Web Site, retrieved May 21, 2014.
  12. ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Ełk History.
  13. ↑ Teczka specjalna J.W. Stalina:raporty NKWD z Polski 1944-1946, page 159 Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 199
  14. ↑ Cudzoziemcy w polskim ruchu oporu: 1939-1945, Stanisław Okęcki, page 136 "Interpress,"
  15. ↑ [1] (полски)
  16. ↑ [2] (полски)
  17. ↑ August Eduard Preuß: Preußische Landes- und Volkskunde. Königsberg 1835, pp. 454–455, no. 65.
  18. ↑ wspolczesna.pl (полски)
  19. ↑ Johann Friedrich Goldbeck: Volständige Topographie des Königreichs Preussen. Part I: Topographie von Ost-Preussen, Marienwerder 1785, p. 39, no. 2.

Надворешни врски

уреди

53°50′N 22°21′E / 53.833° СГШ; 22.350° ИГД / 53.833; 22.350

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Елк&oldid=5062541“