Википедија

Алфа Длето

Алфа Длето (α Cae, α Caeli) е најсветлата ѕвезда во соѕвездието Длето . Тоа е всушност двојна ѕвезда, составена од ѕвезда од типот F со светлинска величина 4,46 и црвено џуџе со светлинска величина 12,5.[4][10] Тие се разделени за 6,6 инчи (198,12 цм) на небото. Со мерењата на паралаксата со вселенското летало Гаја било одредено растојанието од 20,4 парсеци (67 светлосни години) до Алфа Длето.[1] Откриен е диск со остатоци околу примарната компонента на системот.[11]

α Длето
Локација на α Длето во соѕвездието Длето (заокружено)
Положба на небото
Епоха J2000.0      Рамноденица J2000.0
Соѕвездие Длето
A
Рекстацензија 04ч 40м &1000000000033712500000033,7125с[1]
Деклинација −41° 51′ &1000000000049504500000049,5045″[1]
Привидна величина (V) 4.456[2] (4.44–4.47[3])
B
Рекстацензија 04ч 40м &1000000000000341700000034,17с[4]
Деклинација −41° 51′ &1000000000000054700000054,7″[4]
Привидна величина (V) 12.5[5]
Особености
{{{компонента}}}
Развојна фаза Ѕвезди од главна низа од спектрална класа F
Спектрален тип F2V[6]
Привидна ѕвездена величина (U) 4.79[1]
Привидна величина (B) 4.79[1]
Привидна величина (R) 4.11[1]
Привидна величина (G) 4.35[1]
Привидна величина (I) 3.9[1]
Привидна величина (J) 3,944 ± 0,354[1]
Привидна величина (H) 3,654 ± 0,292[1]
Привидна величина (K) 3,724 ± 0,324[1]
U−B Боен показател 0.01[7]
B−V Боен показател +0.34[2]
Променлив тип Delta Scuti[8]
B
Развојна фаза Црвено џуџе
Спектрален тип M0.5V[6]
Променлив тип Болскотна ѕвезда[9]
Астрометрија
A
Радијална брзина (Rv)0,65 ± 0,3[10] км/с
Сопствено движење (μ) Рект: –139.843[10] млс/г
Дек.: –75.677[10] млс/г
Паралакса (π)49.062 ± 0.00937[10] млс
Оддалеченост66,48 ± 0,01 сг
(20,382 ± 0,004 пс)
Апсолутна величина (MV)2,93 ± 0,01[11]
B
Радијална брзина (Rv)−0,6 ± 0,9[4] км/с
Сопствено движење (μ) РА: −147[4] млс/г
Дек.: −78[4] млс/г
Апсолутна величина (MV)9.8[12]
Орбита[5]
ГлавнаA
ПридружникB
Период (P)460,000 дена
(1,260 години)
Голема полуоска (a)133,1
Податоци
A
Маса1.54[13] M☉
Полупречник1.546[14] R☉
Површ. грав. (log g)4.12[10]
Сјајност5.156[14] L☉
Температура7,002[14] K
Вртење1.4[15] дена
Вртежна брзина (v sin i)47[16] км/с
Старост1.5[13] Гг.
B
Полупречник0.45[17][б 1] R☉
Температура3,355[17] K
Местоположба (во однос на A)
ДелB
Епоха на набљудување2008
Аголно растојание6.6″
Други ознаки
Gliese 174.1, GJ 9164, HD 29875, HIP 21770, HR 1502, PPM 308904, WDS J04406-4152A, TYC 7589-1693-1, GSC 07589-01693, IRAS 04389-4157, 2MASS J04403374-4151495, WISE J044033.59-415150.2
Наводи во бази
SIMBAD— A
— B

Физички својства

уреди

Примарни

уреди

Примарната компонента (α Длето A) има спектрална класификација од F2V, што значи дека е ѕвезда од главната низа, која моментално спојува водород во хелиум во своето јадро.[5] Се проценува дека е стара 1,5 милијарди години, има 50% поголема маса и 1,55 пати поголем радиус од Сонцето . Неговата фотоспера, која емитира 5 пати поголема од сончевата светлина, има делотворна температура од 7.000 К, затоа е потопла од Сонцето и има бела нијанса, типична за раните ѕвезди од типот F. [18] Алфа Длето А е брз ротатор, се врти околу сопствената оска со проектирана брзина на ротација од 47 km/s .[7]

За Алфа Длето постои сомнеж дека е променлива ѕвезда на Делта Скути . Варијацијата во осветленоста е од 0,03 величини. За првпат се појавило мислење дека е променлива ѕвезда од страна на М. Петит во 1979 година.[2]

Претставува значителен инфрацрвен вишок на 100 μm бранова должина, што покажува дека е опкружен со остаточен диск . Дискот се протега до радиус од 46 AU од ѕвездата и има температура од 60 Келвини (-213 °C). Неговата маса се проценува дека е околу 1/11000 пати поголема од масата на Земјата ( M🜨 ), и била еквивалентна на околу 1/7100 M🜨 кога α Длето била стара само 1 милион години .[17][19]

Придружник + Орбита

уреди

Придружникот (α Длето B) е црвена џуџеста ѕвезда, со спектрална класа од M0,5V и апсолутна светлинска величина 9,80.[20] Таа е блескава ѕвезда која е подложена на случајни зголемувања на сјајноста.[16] Оваа ѕвезда била одвоена од примарната со агол од 6,6 лачни секунди во 2008 година, но оваа поделба се менува со текот на времето.[8] Двете се физички разделени со 133 астрономски единици, а потребни се 1 300 години за целосно да орбитираат една околу друга.[12][15]

Поради малата аголна одвоеност и несвестица (12,5 m ) на придружникот, Алфа Длето Б е тешко да се види со мал телескоп .[14]

Движење

уреди

Алфа Длето е приближно 66,5 светлосни години од Земјата и се проценува дека е стара 1,5 милијарди години. Компонентите на просторната брзина на овој систем се U = 10, V = 6 и W = -10 km/s.[13] Орбитира околу галаксијата Млечен Пат на просечна оддалеченост од 8.006 парсеци од Галактичкото Средиште и со орбитална ексцентричност од 0,07.[6] Оваа орбита лежи блиску до галактичката рамнина, а системот патува не повеќе од 0,05 парсеци над или под оваа рамнина[21]. Алфа Длето е веројатно член на движечката група на ѕвезди Голема Мечка кои имаат слични кинематички својства и веројатно потекнуваат од истото ѕвездено јато .[9][22]

Најблиската ѕвезда до Алфа Каели е LHS 1678, ѕвезден систем формиран од црвено џуџеста ѕвезда, која орбитира од три вонсончеви планети помали од Земјата, и можна кафеава џуџеста ѕвезда .[3][23]

Белешки

уреди
  1. ↑ Labelled GJ 9164/Wo 9164 in the reference

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 „Alpha Caeli“. SIMBAD. Центар за астрономски податоци во Стразбур. (англиски)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Ducati, J. R. (2002-01-01). „VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system“. VizieR Online Data Catalog. 2237. Bibcode:2002yCat.2237....0D. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  3. ↑ 3,0 3,1 „VSX : Detail for NSV 16147“. AAVSO. Посетено на 2024-06-02.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 „alf Cae b“. SIMBAD. Центар за астрономски податоци во Стразбур. (англиски)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Rodriguez, David R.; Duchêne, Gaspard; Tom, Henry; Kennedy, Grant M.; Matthews, Brenda; Greaves, Jane; Butner, Harold (2015-05-01). „Stellar multiplicity and debris discs: an unbiased sample“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 449 (3): 3160–3170. arXiv:1503.01320. Bibcode:2015MNRAS.449.3160R. doi:10.1093/mnras/stv483. ISSN 0035-8711. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Tamazian, V. S.; Malkov, O. Yu. (2014-12-01). „Catalog of Binary UV Ceti Type Flare Stars“. Acta Astronomica. 64 (4): 359–369. Bibcode:2014AcA....64..359T. ISSN 0001-5237. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  7. ↑ 7,0 7,1 Renson, P.; Manfroid, J. (2009-05-01). „Catalogue of Ap, HgMn and Am stars“. Astronomy and Astrophysics. 498 (3): 961–966. Bibcode:2009A&A...498..961R. doi:10.1051/0004-6361/200810788. ISSN 0004-6361. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  8. ↑ 8,0 8,1 Hoffleit, D.; Warren Jr., W. H. (1995-11-01). „VizieR Online Data Catalog: Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)“. VizieR Online Data Catalog. 5050: V/50. Bibcode:1995yCat.5050....0H. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  9. ↑ 9,0 9,1 Gershberg, R. E.; и др. (November 1999). „Catalogue and bibliography of the UV Cet-type flare stars and related objects in the solar vicinity“. Astronomy and Astrophysics Supplement. 139 (3): 555–558. Bibcode:1999A&AS..139..555G. doi:10.1051/aas:1999407.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Vallenari, A.; и др. (Gaia collaboration) (2023). „Gaia Data Release 3. Summary of the content and survey properties“. Astronomy and Astrophysics. 674: A1. arXiv:2208.00211. Bibcode:2023A&A...674A...1G. doi:10.1051/0004-6361/202243940. S2CID 244398875 Проверете ја вредноста |s2cid= (help). Запис на Gaia DR3 за овој извор на VizieR.
  11. ↑ 11,0 11,1 Holmberg, J.; и др. (November 2007). „The Geneva-Copenhagen survey of the Solar neighbourhood II. New uvby calibrations and rediscussion of stellar ages, the G dwarf problem, age-metallicity diagram, and heating mechanisms of the disk“. Astronomy and Astrophysics. 475 (2): 519–537. arXiv:0707.1891. Bibcode:2007A&A...475..519H. doi:10.1051/0004-6361:20077221. S2CID 119054949. Alpha Caeli's database entry at the VizieR.
  12. ↑ 12,0 12,1 Hawley, Suzanne L.; Gizis, John E.; Reid, Neill I. (April 1997). „Erratum: The Palomar/MSU Nearby Star Spectroscopic Survey.II.The Southern M Dwarfs and Investigation of Magnetic Activity“. Astronomical Journal. 113: 1458. Bibcode:1997AJ....113.1458H. doi:10.1086/118363.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Gáspár, András; Rieke, George H.; Ballering, Nicholas (2016-08-01). „The Correlation between Metallicity and Debris Disk Mass“. The Astrophysical Journal. 826 (2): 171. arXiv:1604.07403. Bibcode:2016ApJ...826..171G. doi:10.3847/0004-637X/826/2/171. ISSN 0004-637X. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 Schofield, Mathew; Chaplin, William J.; Huber, Daniel; Campante, Tiago L.; Davies, Guy R.; Miglio, Andrea; Ball, Warrick H.; Appourchaux, Thierry; Basu, Sarbani; Bedding, Timothy R.; Christensen-Dalsgaard, Jørgen; Creevey, Orlagh; García, Rafael A.; Handberg, Rasmus; Kawaler, Steven D. (2019-03-01). „The Asteroseismic Target List for Solar-like Oscillators Observed in 2 minute Cadence with the Transiting Exoplanet Survey Satellite“. The Astrophysical Journal Supplement Series. 241 (1): 12. arXiv:1901.10148. Bibcode:2019ApJS..241...12S. doi:10.3847/1538-4365/ab04f5. ISSN 0067-0049. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  15. ↑ 15,0 15,1 Alpha Cae, Stars, Jim Kaler. Accessed on line June 2, 2024.
  16. ↑ 16,0 16,1 Mizusawa, Trisha F.; Rebull, Luisa M.; Stauffer, John R.; Bryden, Geoffrey; Meyer, Michael; Song, Inseok (2012-11-01). „Exploring the Effects of Stellar Rotation and Wind Clearing: Debris Disks around F Stars“. The Astronomical Journal. 144 (5): 135. arXiv:1208.6248. Bibcode:2012AJ....144..135M. doi:10.1088/0004-6256/144/5/135. ISSN 0004-6256. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Johnson, H. M.; Wright, C. D. (1983-11-01). „Predicted infrared brightness of stars within 25 parsecs of the sun“. The Astrophysical Journal Supplement Series. 53: 643–711. Bibcode:1983ApJS...53..643J. doi:10.1086/190905. ISSN 0067-0049.
  18. ↑ „The Colour of Stars“. Australia National Telescope Facility. 6 March 2024. Посетено на 2024-05-27.
  19. ↑ „★ LHS 1678“. Stellar Catalog (англиски). Посетено на 2024-04-25.
  20. ↑ „★ Alpha Caeli“. Stellar Catalog (англиски). Посетено на 2024-04-25.
  21. ↑ Petit, M. (November 1977). „Etoiles Proches Suspectees de Variabilite“. Information Bulletin on Variable Stars. 1362: 1–3. Bibcode:1977IBVS.1362....1P.
  22. ↑ Eggleton, P. P.; Tokovinin, A. A. (2008-09-01). „A catalogue of multiplicity among bright stellar systems“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 389 (2): 869–879. arXiv:0806.2878. Bibcode:2008MNRAS.389..869E. doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x. ISSN 0035-8711. Alpha Caeli's database entry at VizieR.
  23. ↑ King, Jeremy R.; и др. (April 2003). „Stellar Kinematic Groups. II. A Reexamination of the Membership, Activity, and Age of the Ursa Major Group“. The Astronomical Journal. 125 (4): 1980–2017. Bibcode:2003AJ....125.1980K. doi:10.1086/368241.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Алфа_Длето&oldid=5280816“