Чекре
Чекре или Киркалово (грчки: Παραλίμνη, Паралимни; до 1926 г. Τσέκρι, Цекри[2]) — село во Ениџевардарско, Егејска Македонија, денес во општината Постол на истоимениот округ во областа Централна Македонија, Грција. Населението брои 860 жители (2011). Сè до 1920-тите било населено исклучиво со Македонци.[3]
| Чекре Παραλίμνη | |
|---|---|
  Чекре | |
|
Местоположба во областа   Чекре | |
| Координати: 40°45.4′N 22°27.15′E / 40.7567° СГШ; 22.45250° ИГД | |
| Земја | Грција |
| Област | Централна Македонија |
| Округ | Постолски |
| Општина | Постол |
| Општ. единица | Пазар |
| Надм. вис. | 10 м |
| Население (2011)[1] | |
| • Вкупно | 860 |
| Час. појас | EET (UTC+2) |
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
Географија
уредиСелото е сместено во северозападниот крај на Солунското Поле, 7 км југоисточно од Пазар (Ениџе Вардар) по патот за Гуменџе. Во минатото селото лежело на брегот на Енидџвардарското Езеро, пресушено во 1930-тите.
Историја
уредиВо Отоманското Царство
уредиСпоред османлиските дефтери, во периодот од 1527 до 1532 г. Чекре, наречено и и Киркалова, било вакуф на Евренос-бег во Ениџевардарската каза и броело 21 даночни домаќинства и 7 неженети.[4]
Според Николаос Схинас, во средината на 1880-тите Киркалово или Чекри (Κιρκάλοβο ή Τσέκρι) било село со 30 христијански семејства.[5]
Кон крајот на XIX век Чекре е заведено како чисто македонско село во Ениџевардарската каза. Црквата „Св. Атанасиј“ е од XVIII – XIX век. Во 1889 г. хрватскиот етнограф Стефан Верковиќ („Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи“) напишал за Чекре:
| „ | Селото Чекри е сместено во рамницата крај езерото, на исток од градот. Жителите се Македонци и се занимаваат претежно со земјоделство, риболов и одгледување на пијавици. Земјоделците работат како наемници на муслиманскиот сопственик на селото, кој добива приходи и од ливадите. Крај селото минува река, која зимно време е непребродива бидејќи значајно се накачува во тој дел од годината.[6][7] | “ |
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. селото броело 198 жители, сите Македонци христијани.[8][9]
Жителите на Чекре зеле учество во борбите на ВМРО. Било база за четите кои делувале околу Ениџевардарското Езеро, поради што било предмет на репресии од отоманската власт и грчките андарти. Поради тоа, голем дел од жителите биле принудени да се иселат во Пазар и Солун. Некои од нив се вратиле во селото по хуриетот од 1908 г.[10]
Во селото работела бугарската пропаганда и потпаднало под врховенството на Бугарската егзархија. По податоци за егзархискиот скеретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Киркалово (Kirkalovo) имало 160 Македонци под егзархијата и работело бугарско училиште.[8][11]
Во 1910 г. Халкиопулос напишал дека во селото Чекре (Τσέκρε) има 13 егзархисти.[5][12]
Според српскиот географ Боривое Милоевиќ, пред Балканските војни Киркалово се состоело од 12 македонски куќи.[3][5]
Во Грција
уредиВо Првата балканска војна во 1912 г. селото е окупирано од грчка војска. Истата 1912 г. е заведено како село со христијанска вероисповед и македонски јазик. По Втората балканска војна во 1913 г. е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. На пописот од таа година е заведен 51 жител, од кои 26 мажи и 25 жени,[5] а во 1920 г. селото имало 68 лица.[3] Изгледа дека во 1924 г. жителите се принудно иселени во Вугарија, што може да се заклучи од следните пописи, кои не покажуваат нормално население. На пописот од 1928 г. во него се водат 14 жители, од кои 11 мажи и 4 жени, а во 1940 г. вкупно 29 лица, од кои 25 мажи и 4 жени — од што се гледа дека во 1920-тите натаму станала населба на наемни работници кои работеле имоти. Во 1926 г. селото е преименувано во Паралимни, што во превд значи „крајезерско“.
Населението на Чекре почнало да се зголемува во Граѓанската војна, кога властите тука преселиле жители од планинските села и неколку каракачански семејства. По војната, жителите не се вратиле во селата и останале да живеат во Чекре. Така, во 1951 г. селото е заведено како обновено, со 815 жители.[3]
Население
уредиЕве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:
| Година | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 29 | 815 | — | 691 | 879 | 918 | 816 | 860 |
- Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија
Стопанство
уредиВо селото се произведуваат големи количества памук, овошје и пченка, а развиено е и краварството.[3]
Личности
уреди- Родени во Чекре
- Христо Бинчаров (1872 – ?) — курир и деец на ВМРО
- Христо Куфалски — борец во Балканските војни[13]
- Починати во Чекре
- Павле Кониковски (Граматиков; 1870-ти – 1902) — револуционер, ениџевардарски и поројски војвода на ВМРО
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
- ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Τσέκρι -- Παραλίμνη
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. I дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 80.
- ↑ Турски извори за българската история, т. VII, София 1986, с. 132.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 „Πληθυσμός και οικισμοί της περιοχής Γιανιτσών 1886 – 1927“. lithoksou.net. Посетено на 17 јули 2019 г. Проверете ги датумските вредности во:
|access-date=(help) - ↑ Нарекувајќи ги „Бугари“ под влијание на бугарската пропаганда.
- ↑ Верковичъ, С.И. „Топографическо-этнографическій очеркъ Македоніи“. СПб, 1889, стр. 112.
- ↑ 8,0 8,1 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 147. ISBN 954430424X.
- ↑ Бабев, Иван, „Македонска голгота – Спомени и изповеди от Ениджевардарско“, ТАНГРА ТанНакРа ИК, София 2009, стр. 155, 255.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 102-103.
- ↑ Χαλκιόπουλος, Αθανάσιος (1910). Εθνολογική στατιστική των βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου. Αθήναι.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 395.