Суперсаурус
Суперсаурус (што значи „супер гуштер“) — род на диподоциден сауроподски диносаурус , кој живеел во Северна Америка за време на доцниот период на Јура . Типскиот вид, S. vivianae, првпат го открил Вивијан Џонс во средната формација Морисон од Колорадо во 1972 година. Остатоците од фосилите потекнуваат од пред околу 153 милиони години.[1] Потенцијален втор вид, S. lourinhanensis, е познат од Португалија и е датиран во слично време.[2]
| Суперсаурус | |
|---|---|
| |
| Модел BYU 9025, холотип на Суперсаурус | |
| Научна класификација [ у ] | |
| Непознат таксон (попр): | Суперсаурус |
| Вид: | Суперсаурус |
| Научен назив | |
| Суперсаурус Јенсен, 1985 | |
| Синоними | |
|
Genus synonymy
Синоними (S. vivianae)
| |
Опис уреди
Суперсаурусот е меѓу најголемите диносауруси познати по добри остатоци, веројатно достигнувајќи 33-34 метри во должина и тежина од 31.8-36.3 метрички тони (35.1-40.0 кратки тони) .[3]
Првите опишани примероци на Суперсаурус биле поединечни коски што сугерирале на голем диплодоцид. Голем вратен пршлен BYU 9024 од истиот каменолом подоцна му бил доделен на Суперсаурус.[4] Овој пршлен има 1.380 милиметри и е познат како најдолг.[5] Сепак, неодамна, овој огромен пршлен е преквалификуван како пршлен на Баросаурус, од Мајк Тејлор и Мет Ведел .[6]
Доделувањето на поцелосниот примерок, WDC DMJ-021, на Суперсаурус сугерира дека во повеќето аспекти тој бил многу сличен во анатомијата со Апатосаурус, но бил помалку цврсто изграден со особено издолжените вратни пршлени, што резултирало да биде еден од најдолгите познати вратови на сауроподот.[3]
Историја уреди
Оригиналните остатоци од фосили на Суперсаурусот биле откриени во каменоломот Драј Меса во 1972 година. Од ова откритие биле добиени само неколку коски: главно, раменски појас, седална коска и пршлен на опашката. Палеонтологот Џејмс А. Јенсен го опишал Суперсаурусот тој го означил скапулокоракоид BYU 9025 (првично етикетиран како BYU 5500) како примерок од типот. Овој рамен појас е околу 2.4 метри во висина. Примерокот го добил името „Суперсаурус“ неформално уште во 1973 година [7] но не бил официјално опишан и именуван дури повеќе од една деценија подоцна, во 1985 година.[8]
Истражувачот на Сауроподи, Џек Мекинтош, своевремено сметал дека материјалот BYU Supersaurus може да претставува голем вид на Баросаурус, но подоцна сметал дека добил докази дека Суперсаурусот е валиден род.[9]
Многу поцелосен примерок WDC DMJ-021, бил пронајден во округот Конверс, Вајоминг во 1986 година од Брендон Флир и Барт Леско кој бил пријавен кај луѓето што го поседувале земјиштето во тоа време. Откритието подоцна го добил името „Џимбо“ во 1996 година според семејството кое го купило земјиштето, и видот бил опишан и доделен како Суперсаурус во 2007 година. Примерокот претставува приближно 30% од скелетот. Неговите коски се чуваат во центарот за диносауруси во Вајоминг . Направена е споредба на WDC DMJ-021 и други примероци претходно доделени на Суперсаурус со цел да се помогне да се одлучи кој материјал од каменоломот Драј Меса припаѓа на родот. Тоа посочило дека серија на пршлени на опашката и улна може да припаѓаат на некоја друг диплодоцид.[3]
Суперсаурус е присутен во стратиграфската зона 5 на Морисон, која датира од периодот на титон.[10]
Ултрасаурос уреди
Јенсен, кој го опишал оригиналниот примерок на Суперсаурус, истовремено пријавил откривање на уште еден гигантски сауропод, кој подоцна ќе го добие името „Ултрасаурус“ макинтоши [8] (подоцна преименуван во Ultrasauros macintoshi). За овој примерок (примерокот користен за дефинирање на нов вид ) на Ултрасаурос (грбен пршлен, означен како BYU 9044), подоцна било откриено дека потекнува од Суперсаурус. Всушност, тој веројатно припаѓал на оригиналниот примерок на Суперсаурус, кој бил откриен во истиот каменолом во 1972 година. Затоа, Ултрасауросот станал помлад објективен синоним на Суперсаурус, кој бил именуван прв и со тоа го задржува приоритетот, а името Ултрасаурос било напуштено.[11]
Другите коски кои биле пронајдени на истата локација и за кои првично се сметало дека припаѓаат на Ултрасаурос, како раменски појас ( скапулокоракоид, BYU 9462), всушност му припаѓале на Брахиосаурус, веројатно голем примерок на Brachiosaurus altithorax.[11] Коските на Брахиосаурус укажуваат на голем, но не и рекорден поединец, малку поголем од „Brachiosaurus" brancai ( Giraffatitan brancai ) во планинскиот Музеј за природна историја . Поголемите примероци на Брахиосаурус се познати од формација Тендагуру во Танзанија, во источна Африка .
Првично, се верувало дека овие коски на Суперсаурус и Брахиосаурус претставуваат единствен диносаурус за кој се проценува дека достигнува околу 25 до 30 метри во должина, 8 метри височина на рамото, 15 метри вкупна висина и тежина од можеби 70 метрички тони. Во тоа време, масовните проценки се движеле до 180 тони,[12] што го сместил во истата категорија со синиот кит и подеднакво проблематичниот <i id="mwrQ">Брухаткајосаурус</i> .
Именувањето на химеричниот Ултрасаурос има слично комплицирана историја. Ултрасаурусот (со последното „у“) бил оригинален избор и бил широко користен од медиумите по откритието во 1979 година. Сепак, името на новиот вид мора да биде објавено со опис за да стане официјално.
Пред Џим Јенсен да го објави своето откритие во 1985 година, друг палеонтолог, Ким Ханг Мук, го користеч името <i id="mwuw">Ултрасаурус</i> во публикација од 1983 година за да опише како што верувал дека е огромен диносаурус во Јужна Кореја. Ова бил поинаков, многу помал диносаурус од откритието на Јенсен, но Ким сметал дека претставува слично огромно животно. Додека логиката на именување била неточна, Ултрасаурусот од откритието на Ким ги исполнил барањата за именување и бил сметан за легитимен, доколку е сомнителен род. Така, бидејќи Јенсен не го објавил сопствениот наод „Ултрасаурус“ сè до 1985 година, употребата на Ким го задржала официјалниот приоритет на името, а Јенсен бил принуден да избере ново име (во техничка смисла, неговиот оригинален избор бил „преокупиран“ од сауроподот на Ким) . Во 1991 година, на негов предлог, Џорџ Олшевски променил една буква и го преименувал сауроподот на Јенсен во Ултрасаурос, со последно „о“ наместо „у“.
Кога подоцна било откриено дека новото име се однесува на коски од два одделни, и веќе познати видови, името Ултрасаурос станало помлад синоним за Суперсаурус . Бидејќи коските од Брахиосаурусот биле користени само како секундарна референца за новиот вид, Ултрасаурос не е помлад синоним за Брахиосаурус . Бидејќи Суперсаурусот бил именуван нешто порано, името Ултрасаурос било отфрлено во корист на Суперсаурус.
Дополнителни синоними уреди
Друг диплодоциден диносаурус пронајден во близина на оригиналниот каменолом, познат од ’рбетниот столб (примерок од типот дорзален пршлен BYU 5750), бил наречен Dystylosaurus edwini и сега исто така се смета дека е примерок од Supersaurus vivianae . Оттука, Дистилосаурус станал и помлад синоним за Суперсаурус.[13]
Класификација уреди
Повеќето студии за диплодоцидни врски откриле дека содржи две примарни подгрупи: Диплодоцина (кои ги содржат тие диплодоциди поблиску поврзани со Дилподокус отколку со Апатосаурус ) и Апатосаурини (диплодоциди поблиску до Апатосаурус отколку со Диплодокус). Првично, се сметало дека Суперсаурус е во роднинска врска со диплодоцидот Баросауру со долг врат, а со тоа и член на потсемејството Дилодоцина, со доделувањето на поцелосниот WDC DMJ-021, повеќето подоцнежни студии покажале дека Суперсаурусот е близок роднина на познатиот Апатосаурус во групата Апатосаурини.[3] Сепак, некои подоцнежни студии ставаат сомнеж во оваа парадигма. Една сеопфатна студија за диплоодоидни врски, објавена од Витлок во 2011 година, открила дека самиот Апатосаурус лежи во основата на семејното стебло диплодоциди, а другите „апатосаурини“, вклучително и Суперсаурусот, се постепено поблиски поврзани со Диплодокусот (правејќи ги диплодоцини).[14]
Во 2015 година, филогенетска студија на ниво на примерок на диплодоциди открила дека Dinheirosaurus lourinhanensis е групирана со Суперсаурус. Студијата сметала дека треба да биде нов вид на Суперсаурус, во нова комбинација S. lourinhanensis .[2]
| Диплодоциди |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Наводи уреди
- ↑ Turner, C.E. and Peterson, F., (1999). "Biostratigraphy of dinosaurs in the Upper Jurassic Morrison Formation of the Western Interior, U.S.A." Pp. 77–114 in Gillette, D.D. (ed.), Vertebrate Paleontology in Utah. Utah Geological Survey Miscellaneous Publication 99-1.
- ↑ 2,0 2,1 Tschopp, E., Mateus O., & Benson R. B. J. (2015). A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda). PeerJ. 3, e857., 4
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Lovelace, David M.; Hartman, Scott A.; Wahl, William R. (2007). „Morphology of a specimen of Supersaurus (Dinosauria, Sauropoda) from the Morrison Formation of Wyoming, and a re-evaluation of diplodocid phylogeny“. Arquivos do Museu Nacional. 65 (4): 527–544.
- ↑ Jensen, James A. (1987). „New Brachiosaur Material from the Late Jurassic of Utah and Colorado“. The Great Basin Naturalist. 47 (4): 592–608. ISSN 0017-3614. JSTOR 41712373.
- ↑ Wedel, Mathew J.; Cifelli, R.L.; Sanders, R.K. (March 2000). „Sauroposeidon proteles, a new sauropod from the Early Cretaceous of Oklahoma“ (PDF). Journal of Vertebrate Paleontology. 20 (1): 109–114. doi:10.1671/0272-4634(2000)020[0109:SPANSF]2.0.CO;2. Архивирано од изворникот (PDF) на 2007-10-31. Посетено на 2021-02-17.
- ↑ Taylor, Mike (2019). „Supersaurus, Ultrasaurus and Dystylosaurus in 2019, part 2: what we found in Utah“.
- ↑ George, J. 1973. Supersaurus. The biggest brute ever. Denver Post, Empire Magazine. May 13, 1973. (condensed in: Reader's Digest, Jun. 1973: 51-56.)
- ↑ 8,0 8,1 Jensen, J.A. (1985). "Three new sauropod dinosaurs from the Upper Jurassic of Colorado." Great Basin Naturalist, 45: 697-709.
- ↑ McIntosh, John S. (2005). „The genus Barosaurus Marsh (Sauropoda, Diplodocidae)“. Во Tidwell, Virginia; Carpenter, Ken (уред.). Thunder-lizards: The Sauropod Dinosaurs. Bloomington: Indiana University Press. стр. 38–77. ISBN 0-253-34542-1.
- ↑ Foster, J. (2007). "Appendix". Jurassic West: The Dinosaurs of the Morrison Formation and Their World. Indiana University Press. pp. 327-329.
- ↑ 11,0 11,1 Curtice, B., Stadtman, K., and Curtice, L. (1996) "A re-assessment of Ultrasauros macintoshi (Jensen, 1985)." Pp. 87-95 in M. Morales (ed.), The Continental Jurassic: Transactions of the Continental Jurassic Symposium, Museum of Northern Arizona Bulletin number 60.
- ↑ McGowan, C. (1991). Dinosaurs, Spitfires and Sea Dragons. Harvard University Press, Cambridge, MA
- ↑ Curtice, B.; Stadtman, K. (2001). „The demise of Dystylosaurus edwini and a revision of Supersaurus vivianae“. Во McCord, R.D.; Boaz, D. (уред.). Western Association of Vertebrate Paleontologists and Southwest Paleontological Symposium - Proceedings 2001. Mesa Southwest Museum Bulletin. 8. стр. 33–40.
- ↑ Whitlock, J.A. (2011). "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)." Zoological Journal of the Linnean Society, Article first published online: January 12, 2011. doi:10.1111/j.1096-3642.2010.00665.x
Надворешни врски уреди
- „ Зошто масовните проценки варираат толку многу? “, Од Мајк Тејлор, 27.08.2002 година (види фуснота)