Силамае
Силамае (естонски: Sillamäe, германски: Sillamäggi) — град и општина во северниот дел на Естонија, со население од 16.183 жители според податоци од 2010 година, и зафаќа површина од 10,54 км2[1]. Градот се наоѓа во округот Ида-Виру. Низ градот поминува реката Сотке.
| Силамае | |||
|---|---|---|---|
| Град Општина | |||
 | |||
| |||
| Грешка во Lua во Модул:Location_map, ред 526: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/Estonia" does not existМестоположба на градот на картата на Естонија | |||
| Координати: 59°23′35″N 27°46′27″E / 59.39306° СГШ; 27.77417° ИГД | |||
| Земја |  Естонија | ||
| Округ |  Ида-Виру | ||
| Прво споменување | 1502 | ||
| Површина[1] | |||
| • Вкупна | 10,54 км2 (407 ми2) | ||
| Надм. вис. | 18 м | ||
| Население (2013)[1] | |||
| • Вкупно | 14.252 | ||
| • Густина | 14/км2 (35/ми2) | ||
| Час. појас | EET (UTC+2) | ||
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) | ||
| Поштенски код | 40231 to 40233 | ||
| Повик. бр. | (+372) 033 | ||
| Рег. таб. | I | ||
| Мреж. место | www.sillamae.ee | ||
Историја
уредиПрвото споменување на Силамае е во 1502 година, кога териториите биле уште под влијание на Ливонскиот ред[2]. Германизираната верзија на името на градот било Силамјаги. Во 1700 година во реонот веќе бил изграден мост и мелница.[3]. Во тоа време границите на населбата ги вклучувале и територијата на Вајвара. Дури во 1849 година Силамае се одвоил како посебна населба. Во 19 век Силамае претставувало туристичко место, каде со години летувале личности како Петар Илич Чајковски, Иван Петрович Павлов, Константин Балмонт, Паул Еренфест и други[4].
Во почетокот на XX век населбата започнала брзо да се индустријализира. Во 1928 година шведска компанија изградила во реонот фабрика за преработка на битуменозни шкрилци, кои претходно на истото место извлечиле електроцентрала. Населението на Силамае било 2.600 лица до 1940 година. За време на Втората светска војна Германија изградила неколку логори околу населбата, додека затворениците работеле во рудниците. По повлекувањето на германските сили од регионот, била уништена фабриката и електроцентралата.
Во 1946 година била донесена одлука за изградба на голема металургиска фабрика за преработка на руда, со цел да се добијат ураниумови оксиди[5][6][7]. Во следните години овде работеле голем број на воени заробеници. Во 1952 година рудникот бил затворен и започнал увоз од Чехословачка, Источна Германија, Унгарија, Полска и Романија.[8].
Во 1957 година Силамае добил статус на град. Во 1970 година фабриката започнала да произведува тантал и ниобиум со руда увезени од Колскиот полуостров. Во 1982 година фабриката веќе произведува збогатен ураниум, погоден за употреба во јадрени реактори. Отпадот од ураниевото производство било исфрлувано директно во Блиското Езеро. Поради овој факт до 1990 година езерото претставувало сериозна еколошка закана, бидејќи отпадните води се цеделе во Балтичко Море.[9]. Наскоро започнал проект за расчистување на отпадните материи. Силамае имал статус на затворен град од 1947 до 1991 година поради производството на ураниум.
Стопанство
уредиРазвојот на градот се должи на фабриката за преработка на ретки метали - „Molycorp Silmet AS“. Во моментов тој е еден од главните светски производители на ниобиум и тантал. Други ретки елементи, кои се произведуваат тука се лантан, цериум, празеодиум, неодим и други.
Население
уреди| Етничка група | 1970[10] | 1979[11] | 1989[12] | 2000[13] | 2011[14] | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| arv | % | arv | % | arv | % | arv | % | arv | % | |
| Население | 13 505 | 100 | 16 157 | 100 | 20 561 | 100 | 17 199 | 100 | 14 252 | 100 |
| Естонци | 659 | 4,88 | 689 | 4,26 | 656 | 3,19 | 719 | 4,18 | 685 | 4,81 |
| Руси | 11 566 | 85,64 | 13 850 | 85,72 | 17 770 | 86,43 | 14 756 | 85,80 | 12 469 | 87,49 |
| Украинци | 390 | 2,89 | 482 | 2,98 | 698 | 3,39 | 517 | 3,01 | 354 | 2,48 |
| Белоруси | 390 | 2,89 | 511 | 3,16 | 653 | 3,18 | 479 | 2,79 | 305 | 2,14 |
| Финци | 155 | 1,15 | 185 | 1,15 | 213 | 1,04 | 185 | 1,08 | 114 | 0,80 |
| Литванци | 26 | 0,19 | 32 | 0,20 | 32 | 0,16 | 26 | 0,15 | 17 | 0,12 |
| Полјаци | ... | ... | 30 | 0,19 | 30 | 0,15 | 28 | 0,16 | 19 | 0,13 |
| Татари | ... | ... | 63 | 0,39 | 102 | 0,50 | 64 | 0,37 | 48 | 0,34 |
| Латвијци | 15 | 0,11 | 16 | 0,10 | 22 | 0,11 | 19 | 0,11 | 13 | 0,09 |
| Германци | ... | ... | 29 | 0,18 | 40 | 0,19 | 48 | 0,28 | 33 | 0,23 |
| Евреи | 20 | 0,15 | 16 | 0,10 | 14 | 0,07 | 16 | 0,09 | 7 | 0,05 |
| Отанати | 284 | 2,10 | 234 | 1,45 | 331 | 1,61 | 342 | 1,99 | 188 | 1,32 |
Образование
уредиОсновни училишта:
- Sillamäe Vanalinna kool (поранешно училиште бр. 1)
- Sillamäe Kannuka kool Архивирано на 12 октомври 2016 г. (поранешно училиште бр. 5)
- Sillamäe Eesti Põhikool (Естонско основно училиште)
Средни училишта
- Sillamäe Gümnaasium (поранешно училиште бр. 4)
- Sillamäe Kutsekool (стручно)
Високи училишта
- Институт за економија и менаџмент
Наводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Population figure and composition“. Statistics Estonia. Посетено на 6 October 2010.
- ↑ Arbusow, Leonid, уред. (1905). Liv- est- und kurländisches Urkundenbuch. 2. 2. Riga. стр. 170.
- ↑ Baltisches historisches Ortslexikon. Teil 1. Estland. 1985. стр. 549. ISBN 3-412-07183-8.
- ↑ Известные люди, посещавшие Силламяэ (руски). Sillamäe Public Library. Архивирано од изворникот на 2014-10-06. Посетено на 2016-10-20.
- ↑ . "Geology and resources of some world oil-shale deposits. Scientific Investigations Report 2005–5294" (PDF). U.S. Department of the Interior. U.S. Geological Survey. (консултирано на 2008-10-25)
- ↑ Lippmaa, E.; Maremäe, E. (2000). „Uranium production from the local Dictyonema shale in North-East Estonia“. Oil Shale. A Scientific-Technical Journal. Estonian Academy Publishers. 17 (4): 387–394. ISSN 0208-189X.
- ↑ Maremäe, E. (2001). „Extraction of uranium from local Dictyonema shale at Sillamäe in 1948–1952“. Oil Shale. A Scientific-Technical Journal. Estonian Academy Publishers. 18 (3): 259–271. ISSN 0208-189X.
- ↑ Diehl, Peter (1995). „Uranium production in Europe“. WISE. Архивирано од изворникот на 2011-06-29. Посетено на 6 October 2010.
- ↑ „Remediation of Sillamäe's radioactive tailings pond completed“. Estonian Ministry of the Environment. 28 October 2008. Архивирано од изворникот на 2008-12-21. Посетено на 2016-10-20.
- ↑ Население районов, городов и поселков городского типа Эстонской ССР : по данным Всесоюзной переписи населения на 15 января 1970 года. Таллинн, 1972.
- ↑ Eesti Vabariigi maakondade, linnade ja alevite rahvastik. 1. osa, Rahvaarv rahvuse, perekonnaseisu, hariduse ja elatusallikate järgi : 1989. a. rahvaloenduse andmed : statistikakogumik. Tallinn, 1990, lk. 27
- ↑ Eesti Vabariigi maakondade, linnade ja alevite rahvastik. 1. osa, Rahvaarv rahvuse, perekonnaseisu, hariduse ja elatusallikate järgi : 1989. a. rahvaloenduse andmed : statistikakogumik. Tallinn, 1990, lk. 32
- ↑ Päring Statistikaameti andmebaasist
- ↑ Päring Statistikaameti andmebaasist
Надворешни врски
уреди
Силамае на Ризницата- Матична страница (available in Estonian, Russian and English)
- The metallurgy factory and former uranium mine in Sillamäe[мртва врска] Estonica
