Барешани

село во Општина Битола

Барешани — село во Општина Битола, во областа Пелагонија, во околината на градот Битола.

Барешани
Барешани во рамките на Македонија
Барешани
Местоположба на Барешани во Македонија
Барешани на карта

Карта

Координати 40°57′59″N 21°21′0″E / 40.96639° СГШ; 21.35000° ИГД / 40.96639; 21.35000
Општина Битола
Население 146 жит.
(поп. 2021)[1]

Шифра на КО 02004
Надм. вис. 617 м
Барешани на општинската карта

Атарот на Барешани во рамките на општината
Барешани на Ризницата
Жена од Барешани за време на Првата светска војна

Географија и местоположба уреди

Селото се наоѓа јужно од Битола, во близина на границата со Грција, сместено во областа Пелагонија.

Атарот на селото Барешани граничи со атарите на следните села: од југ со Канино, од север со Олевени, од исток со Жабени, и од запад со Злокуќани.

Поедини места во атарот на селото ги носат следните имиња: Прогон, Азмак, Мало патче, Кушинец, Крушичко, Десково, Селиште, Спас, Думаноец, Липи, итн.[2]

Историја уреди

Најстариот помен за Барешани потекнува од првата половина на XVII век..[2] И според народното предание се смета дека Барешани е старо село во битолскиот крај. Кон крајот на турското ропство плодната земја од ова село припаѓала на чифликсајбиите Асан Афтар и Емин-ага од Битола, а жителите биле сопственици на мал број неплодни ниви.[2]

Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.[3]

Стопанство уреди

Во селото од памти векови се обработувала земјата за домашните потреби како и сточарството во помали размери Најголемиот дел од жителите се староседелци све до половината на шеесетите години кога во селото се доселуваат фамилии од Онридско(Лакајца) како и од мариовските села купувајќи имоти од луѓето ко го напуштиле селото со емиграција во странство како и во град Денес земјоделието е многу понапредно и е доведено до степен луѓето да можат и да произведуваат производи за пазарот по готово овоштарници и зеленчук За жал многу куќи останаа празни и изурнати а во нашите срца далеку од таму останаа едни убави спомени кој се неровратливи и како сенки не следат

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948516—    
1953520+0.8%
1961498−4.2%
1971451−9.4%
1981303−32.8%
ГодинаНас.±%
1991436+43.9%
1994212−51.4%
2002205−3.3%
2021146−28.8%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Барешани живееле 360 жители, сите Македонци.[4]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Барешани се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 49 куќи.[5]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Барешани имало 360 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[6]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 400 Македонци.[7]

Според пописот од 2002 селото брои 205 жители, од кои 204 Македонци и 1 останат.[8]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 146 жители, од кои 115 Македонци, 1 Албанец и 30 лица без податоци.[9]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 360 360 516 520 498 451 303 436 212 205 146
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]


Родови уреди

Барешани е чисто македонско православно село, во кое живее староседелско и доселеничко население.

Родови во селото Барешани се:

  • Староседелци: Толевци се смета се сродство со МирчевциТрајковци (10 к.), Мирчевци (8 к.), Тунузовци (6 к.), Љатовци (4 к.), Огњановци (2 к.) и Јовчевци (1 к.) за Трајковци и Јовчевци се мисли дека се деленици од родот Мирчевци.
  • Доселеници: Чешковци (9 к.), Ќирговци (4 к.), Илковци (4 к.), Лукаревци (4 к.), Туфековци (3 к.), Рендевци (2 к.), Тасевци (2 к.), Чалевци (2 к.), Коњовци (2 к.), Чинга (1 к.), Јуруковци (1 к.), Размовци (4 к.), Славковци (3 к.), Павлевци (3 к.), Карафиловци (1 к.), Веловци (7 к.), Зердевци (1 к.), Чучуковци (1 к.), Бендеревци (1 к.) и Бојчевци (1 к.). Родот Бојчевци потекнува од домазет, родовите Лукаревци и Чешковци некогаш биле еден род, и родовите Размовци, Славковци, Павлевци и Карафиловци потекнуваат од ист предок. Сите овие родови се доселенички со непозната старина; Прчевци (6 к.) потекнуваат од браќата Митре и Тодор, кои се доселиле од селото Породин, во Породин биле староседелци.[2]

Општествени установи уреди

  • Основно училиште
  • Народен дом

Самоуправа и политика уреди

Избирачко место уреди

Во селото постои избирачкото место бр. 153 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на спортско бифе.[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 151 гласач.[15]

Културни и природни знаменитости уреди

Цркви[16]
Археолошки наоѓалишта[17]
  • Отажна Маала — населба од римско и доцноантичко време;
  • Селиште — населба и некропола од хеленистичко, римско време и среден век;
  • Слатина — населба од римско време;
  • Тумба — населба од бронзено време;

Редовни настани уреди

Личности уреди

Култура и спорт уреди

Иселеништво уреди

Постари иселеници има во селата Бистрица, таму е родот Мирчевци (2 к.). Трпковци (4 к.), Пујовци (3 к.), Тодоровци (3 к.), Димовци (2 к.) и Шамалевци (1 к.) иселени се во Олевени. Иселеници после Втората светска војна има на многу места, пред сè Битола и Австралија, каде што се иселува најчесто населението од Битолските села.[2]

Наводи уреди

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ф. Трифуноски, Јован (1998). Битољско-прилепска котлина (српски). Српска академија наука и уметности. стр. 209.
  3. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
  4. Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 236.
  5. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 13.
  6. Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 166-167.
  7. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  8. Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
  9. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  10. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  11. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  12. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  13. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  14. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  15. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
  16. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  17. Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
  18. Спомени на Георги Попхристов
  19. Герджиков, Михаил. Спомени, документи, материали, Издателство „Наука и изкуство“, София, 1984, стр. 405.

Надворешни врски уреди