Википедија

Црешнево (Порече)

село во Општина Македонски Брод
(Пренасочено од Црешнево, Порече)
За други истоимени места, погледајте Црешнево.

Црешнево — село во Општина Македонски Брод, во областа Порече, во околината на градот Македонски Брод.

Црешнево

Сретселото на селото

Црешнево во рамките на Македонија
Црешнево
Местоположба на Црешнево во Македонија
Црешнево на карта

Карта

Координати 41°38′43″N 21°17′3″E / 41.64528° СГШ; 21.28417° ИГД / 41.64528; 21.28417
Регион  Југозападен
Општина  Македонски Брод
Област Порече
Население 102 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 6533
Повик. бр. 045
Шифра на КО 03050
Надм. вис. 850 м
Црешнево на општинската карта

Атарот на Црешнево во рамките на општината
Црешнево на Ризницата

Географија и местоположба

уреди
 
Поглед на сретселото

Селото се наоѓа во областа Порече, во источниот дел од Општина Македонски Брод, чиј голем атар високо се издига на планината Даутица, каде што се допира со подрачјето на Општина Чашка.[2] Селото е ридско-планинско, на надморска височина од 850 метри.[2]

Атарот е мошне голем и зазема површина од 56,6 км2. На него преовладуваат шумите на површина од 3.689 хектари, потоа следат пасиштата на површина од 1.340 хектари, а на обработливото земјиште отпаѓаат 301 хектар.[2]

На исток, од долината на Беличка Река го одделува многу длабок и стрмен дол, на запад се издигнува рид, а кон југ и север е отворено кон закосен и порамен терен од подножјето на Даутица.

Историја

уреди

Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од Кичевската нахија (Nahiye-I Kirçova) и имало 60 семејства, 5 неженети и 2 вдовици, сите христијани.[3]

Во XIX век, Црешнево било село во Прилепската каза на Отоманското Царство, иако географски се наоѓало во Порече.

Вкупно 8 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.[4]

Стопанство

уреди

Селото има мешовита земјоделска функција.[2]

Население

уреди
Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948522—    
1953604+15.7%
1961579−4.1%
1971483−16.6%
1981358−25.9%
ГодинаНас.±%
1991267−25.4%
1994231−13.5%
2002169−26.8%
2021102−39.6%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Црешнево имало 505 жители, сите Македонци.[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Црешнево имало 640 жители.[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Црешнао се води како чисто македонско село во Кичевската каза на Битолскиот санџак со 70 куќи.[7]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 400 Македонци.[8]

Црешнево во 1961 година имало 579 жители, додека во 1994 година бројот се намалил на 230 жители, од кои 228 биле Македонци.[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Црешнево имало 169 жители, од кои 168 Македонци и 1 Србин.[9]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 102 жители, од кои 100 Македонци и 2 лица без податоци.[10]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 505 640 522 604 579 483 358 267 231 169 102
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Родови

уреди

Црешнево е македонско православно село, во селото има многу староседелски родови, како и нешто доселенички. Родови во Црешнево се: Душевци (10 к.), Ѓорговци (10 к.), Петковци (6 к.), Милошовци (5 к.), Савевци (5 к.), Сокревци (4 к.), Пурчевци (3 к.), Џаровци (5 к.), сите овие родови се староседелски; Десовци (7 к.), доселени се од селото Модриште, каде имаат истоимени роднини, подалечно потекло имаат од околината на Скадар; Ѓоревци (5 к.), доселени се од селото Блаце, Охридско (?); Џолевци (5 к.), доселени се од селото Горно Крушје, таму имаат роднини, подалечно потекло имаат од некое село во Косово и Поповци (3 к.), доселени се од селото Осој, Кичевско.[15]

Општествени установи

уреди
 
Подрачното основно училиште

Самоуправа и политика

уреди

Селото влегува во рамките на Општина Македонски Брод, која била променета со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година, при што кон нејзе била придодадена поранешната Општина Самоков. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Самоков.

Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Модриште, во која влегувале селата Белица, Вир, Калуѓерец, Локвица, Могилец, Модриште и Црешнево.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната општина Модриште, во која покрај селото Црешнево се наоѓале селата Белица, Брезница, Вир, Калуѓерец, Могилец, Модриште, Локвица и Тажево.

Во периодот 1955-1957, селото било дел од тогашната општина Манастирец.

Во периодот 1957-1965, селото се наоѓало во некогашната општина Брод.

Во периодот 1965-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Брод.

Избирачко место

уреди

Во селото постои избирачко место бр. 0240 според Државната изборна комисија, кое е сместено во основното училиште.[17]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 117 гласачи.[18] На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 106 гласачи.[19]

Културни и природни знаменитости

уреди
 
Главната селска црква „Вознесение Христово“
Археолошки наоѓалишта[20]
  • Камен Дол — населба и некропола од доцноантичко време;
  • Минојца — некропола од римско време; и
  • Брест — населба, црква и некропола од римско време;
Цркви[21]
Споменици
  • Споменик од НОБ

Личности

уреди

Личности родени во Црешнево:

  • Видан Стеваноски — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Билбил Момироски — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Гроздан Димитриески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Десо Блажески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Здраве Момироски — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Змејко Јанески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Јован Лазарески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Ифријан Грозданоски — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Злате Аврамоски — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Никола Ѓорѓиоски — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Миле Јанески — загинат во Балканските војни / Првата светска војна[22]
  • Војче Георгиески (1925 - 1944) — загинат во НОБ.[23]
  • Крсте Миленкоски (1925 - 1944) — загинат во НОБ.[24]
  • Велко Димоски (? - 1944) — загинат во НОБ.[23]
  • Живко Крстески (1924 - 1944) — загинат во НОБ.[23]
  • Илија Брајаноски (1924 - 1945) — загинат во НОБ.[23]
  • Јордан Симоноски (1896 - 1945) — загинат во НОБ.[23]
  • Љубомир Павлески (1902 - 1944) — загинат во НОБ.[23]
  • Маринко Цветаноски (1925 - 1945) — загинат во НОБ.[23]
  • Марко Ѓорѓиески (1925 - 1945) — загинат во НОБ.[23]
  • Стојан Павлески (1921 - 1945) — загинат во НОБ.[23]

Галерија

уреди
  •  
    Куќи во селото
  •  
    Стара градба на сретсело
  •  
    Споменик на НОБ
  •  
    Улица во селото

Наводи

уреди
  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 313. Посетено на 20 ноември 2017.
  3. ↑ Турски документи за историјата на македонскиот народ кн.4, Методија Соколоски, д-р Александар Стојановски, Скопје 1971, стр.243
  4. ↑ „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
  5. ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 246.
  6. ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 150-151.
  7. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 36.
  8. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  9. ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 20 ноември 2017.
  10. ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  11. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. ↑ Јовановиќ, Петар (1935). Порече. Белград: Српски етнографски зборник. стр. 322–323.
  16. ↑ „ПУ Црешнево“. македонски: ОУ „Св. Климент Охридски“ - Македонски Брод. Посетено на 20 ноември 2017.
  17. ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 16 октомври 2017.
  18. ↑ „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2020-05-29. Посетено на 16 октомври 2017.
  19. ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 5 мај 2019. Посетено на 5 мај 2019.
  20. ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
  21. ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  22. ↑ 22,00 22,01 22,02 22,03 22,04 22,05 22,06 22,07 22,08 22,09 22,10 Порече низ историјата, Милан Ристески, НИО „Студентски збор“, Скопје, 1982, стр.257
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 23,5 23,6 23,7 23,8 . Крајчески, Цуте (2017). Порече (1943 - 1945). Скопје: Државен Архив на Република Македонија. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)
  24. ↑ Порече низ историјата, Милан Ристески, НИО „Студентски збор“, Скопје, 1982, стр.226

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Црешнево_(Порече)&oldid=5214471“