Википедија

Британска антарктичка експедиција (1839—1843)

(Пренасочено од Росова експедиција)

Росовата експедиција или Британската антарктичка експедиција (1839—1843) — научна и истражувачка експедиција на Антарктикот во 1839 до 1843 година, предводена од Џејмс Кларк Рос, со два невообичаено силни воени бродови, ХМС Еребус и ХМС Терор. Мисијата имала за цел истражување она што денес се нарекува Росово Море, а во текот на мисијата била откриена Росовата Ледена Плоча. Во експедицијата, Рос ги открил Трансантарктичките Планини и вулканите Еребус и Терор, именувани по неговите бродови. Младиот ботаничар Џозеф Далтон Хукер станал познат во експедицијата.

ХМС Еребус и ХМС Терор на Антарктикот, од Џејмс Вилсон Кармајкл, 1847 година.

Експедицијата ја заклучила позицијата на Јужниот магнетен пол и направила значителни набљудувања на зоологијата и ботаниката на регионот, што резултирало со создавање на монографија за зоологијата и серија од четири детални монографии на Хукер за ботаниката, колективно наречени Флора Антарктик и објавени во делови помеѓу 1843 и 1859 година. Експедицијата била последното големо патување за истражување направено целосно под едро.

Меѓу биолошките откритија на експедицијата била Росовата фока, вид ограничен на мразот на Антарктикот.

Експедиција

уреди
 
Портрет на Сер Џејмс Кларк Рос од Џон Р. Вајлдман.

Заднина

уреди

Во 1838 година, Британската асоцијација за унапредување на науката предложила експедиција за извршување на магнетни мерења на Антарктикот.[1] Сер Џејмс Кларк Рос бил избран по претходно искуство со работа на Британското магнетно истражување од 1834 година наваму, работејќи со истакнати физичари и геолози како Хемфри Лојд, Сер Едвард Сабин, Џон Филипс и Роберт Вере Фокс.[2] Рос имал направено многу претходни експедиции на Арктикот, вклучително и искуство како капетан.[3]

Луѓе

уреди

Експедицијата била предводена од капетанот на Кралската морнарица, Џејмс Кларк Рос, кој командувал со ХМС Еребус. ХМС Терор бил командуван од блискиот пријател на Рос, Френсис Крозиер.[4]

Ботаничарот Џозеф Далтон Хукер, тогаш на возраст од 23 години и најмладиот човек во експедицијата, бил помошник-хирург на Роберт Мекормик и одговорен за собирање зоолошки и геолошки примероци.[5] Томас Абернети, кој бил на претходни експедиции на Арктикот со Рос, бил стрелец. Хукер подоцна станал еден од најголемите англиски ботаничари; тој бил близок пријател на Чарлс Дарвин и станал директор на Кралската ботаничка градина.[6][7] Мекормик бил бродски хирург на второто патување на ХМС Бигл под капетанот Роберт Фицрој, заедно со Дарвин како натуралист.[8]

Бродови

уреди

Експедицијата била направена во два невообичаено силни [9] воени брода, ХМС Еребус и ХМС Терор. И двата биле бомбардери, именувани и опремени да испукаат тешки минофрлачки бомби под висок агол над одбранбените сили, и според тоа биле силно изградени за да го издржат значителниот одврат на овие тритонски оружја.[9] Нивната цврста конструкција идеално им одговарала за употреба во опасен морски мраз што можело да скрши други бродови. Еребус тежел 372 тони и бил вооружен со два минофрлачи - еден 13 инчи (330 mм) и еден 10 инчи (250 mм) – и 10 топови.[10]

Патување

уреди
 
Еден од бродовите на експедицијата, или ХМС <i id="mwcg">Еребус</i> или ХМС <i id="mwdA">Терор</i>, од Илустрираните вести во Лондон, 1845 година

Во септември 1839 година, Еребус и Терор го напуштиле Чатам, пристигнувајќи во Тасманија (тогаш позната како Земја на Ван Димен) во август 1840 година. На 21 ноември 1840 година тие заминале за Антарктикот. Во јануари 1841 година, бродовите слетале на Викториината Земја, и тие продолжиле да ги именуваат областите на пејзажот по британски политичари, научници и познаници. Планината Еребус, на островот Рос, го добила името по едниот брод и планината Терор по другиот.[11] Мекмердо бил именуван по Арчибалд Мекмердо, постар поручник на Теророт .[12]

Достигнувајќи географска ширина 76° јужно на 28 јануари 1841 година, тие напишале

...ниска бела линија која се протега од нејзината источна крајна точка колку што окото можеше да забележи. . . Имаше извонреден изглед, постепено зголемувајќи се во висина, како што се приближувавме до него, и долго се покажа како нормална карпа од мраз, помеѓу сто и педесет и двесте метри над нивото на морето, совршено рамна. на врвот, и без никакви пукнатини на неговото рамномерно лице кон морето.[13]

Рос ова го нарекол Големата ледена пречка, сега позната како Росова Ледена Плоча, во која не можеле да навлезат, иако ја следеле кон исток додека крајот на сезоната не ги принудило да се вратат во Тасманија. Следното лето, 1841–42, Рос продолжил да ја истражува „Големата ледена пречка“, како што се нарекувала, продолжувајќи да ја следи кон исток. Двата брода останале во Порт Луис, на Фолкландските Острови за зимата, заминувајќи во септември 1842 година да го истражат Антарктичкиот Полуостров, каде што спровеле студии за магнетизам и се вратиле со океанографски податоци и збирки на ботанички и орнитолошки примероци.

Бродовите пристигнале назад во Англија на 4 септември 1843 година, откако го потврдиле постоењето на јужниот континент и исцртале голем дел од неговото крајбрежје.[14] Експедицијата на Рос била последното големо патување за истражување направено целосно под едро.[15] И Еребус и Теророт подоцна ќе бидат опремени со парни мотори и ќе се користат за експедицијата на Френклин од 1845-1848 година до Северозападниот Премин, во која и двата брода (и целиот екипаж) на крајот ќе бидат изгубени.

Откритија

уреди
 
Талкање по јужниот магнетен пол[16]

Географија

уреди

Рос ја открил „огромната“ Росова Ледена Плоча, правилно набљудувајќи дека тоа е изворот на табеларните ледени брегови видени во Јужниот Океан и помогнал да се основа науката за глациологија.[17] Тој ги идентификувал Трансантарктичките Планини и вулканите Еребус и Терор, именувани по неговите бродови.[18][19]

Магнетизам

уреди

Главната цел на експедицијата на Рос била да ја пронајде позицијата на Јужниот магнетен пол, со набљудување на магнетизмот на Земјата во јужната полутопка.[20] Рос не стигнал до Полот, но ја заклучил неговата позиција.[21] Експедицијата ги направила првите „дефинитивни“ графикони на магнетна деклинација, магнетно намалување и магнетен интензитет, на местото на помалку точните графикони направени од претходните експедиции на Чарлс Вилкс и Димон Дирвил.

Зоологија

уреди
 
Аделиов пингвин, од експедицијата на Рос до Антарктикот од 1839-1843 година. Зоологијата на патувањето на ХМС Еребус и Терор, том 1, 1875 година.

Зоолошките откритија на експедицијата вклучувале збирка птици. Тие биле опишани и илустрирани од Џорџ Роберт Греј и Ричард Боудлер Шарп во Зоологијата на патувањето на ХМС Еребус и Терор.[22][23]

Експедицијата била првата што ја опишала Росовата фока, која ја нашла во мразот.

Ботаника

уреди
 
Насловна страница на Флора Антарктик, 1844–1846 година
 
Fagus betuloides ( Флора Антарктик, плоча CXXIV)
 
Црвената алга Nitophyllum smithi

Ботаничките откритија на експедицијата биле документирани во четириделната Флора Антарктик (1843–1859) на Џозеф Далтон Хукер. Содржеле вкупно шест тома (секој од деловите III и IV во два тома), опфаќајќи околу 3000 видови и 530 плочи во сите 1095 опишани видови. Тоа било „прекрасно“ [24] илустрирано од Волтер Худ Фич.[24] Деловите биле:

  • I дел Ботаника на групата на Лорд Окланд и островот Кембел (1844–1845)
  • Втор дел Ботаника на Фуегија, Фокланди, Кергеленова Земја, итн. (1845–1847)
  • III дел Флора Нов-Зеланд (1851–1853) (2 тома)
  • Дел IV Флора Тасманија (1853–1859) (2 тома)

Хукер му дал на Чарлс Дарвин копија од првиот дел од Флора; Дарвин му се заблагодарил и се согласил во ноември 1845 година дека географската распространетост на организмите ќе биде „клучот што ќе ја отклучи мистеријата на видовите“. [25]

Влијание

уреди

Во 1912 година, норвешкиот истражувач Роалд Амундсен напишал за експедицијата на Рос дека „малку луѓе на денешницата се способни со право да го ценат ова херојско дело, овој брилијантен доказ за човечката храброст и енергија. Со две тешки летала овие луѓе впловија право во срцето на глутницата [мразот], што сите претходни истражувачи го сметаа за сигурна смрт. . . Овие луѓе беа херои - херои во највисока смисла на зборот.“ [26]

Хукеровата Флора на Антарктикот останува важна; во 2013 В. Валтон во неговата Antarctica: Global Science from a Frozen Continent го опишува како „главен навод за овој ден“, опфаќајќи ги како што прави „сите растенија што ги нашол и на Антарктикот и на подантарктичките острови“, кои преживеале подобро од длабинските испитувања на Рос кои биле направени со „несоодветна опрема“.

Наводи

уреди
  1. ↑ „National Archives- Sir James Clark Ross notes and correspondence“. discovery.nationalarchives.gov.uk. National Archives. 1875. Посетено на 1 April 2022.
  2. ↑ Goodman, Matthew (20 September 2016). „Proving instruments credible in the early nineteenth century: The British Magnetic Survey and site-specific experimentation“. Notes and Records: The Royal Society Journal of the History of Science. 70 (3): 251–268. doi:10.1098/rsnr.2016.0023. PMC 4978730. PMID 31390418.
  3. ↑ Jones, A. G. E. (1950). „The Voyage of H.M.S. Cove, Captain James Clark Ross, 1835–36“. Polar Record. 5 (40): 543–556. doi:10.1017/S0032247400045150.
  4. ↑ Paine, Lincoln P. (2000). Ships of Discovery and Exploration. Houghton Mifflin. стр. 139–140. ISBN 0-395-98415-7.
  5. ↑ Desmond, R. 1999. Sir Joseph Dalton Hooker: Traveller and Plant Collector. Antique Collectors' Club and The Royal Botanic Gardens, Kew. ISBN 1-85149-305-0 p. 18
  6. ↑ Huxley, Leonard 1918. Life and letters of Sir Joseph Dalton Hooker OM GCSI. London, Murray.
  7. ↑ Turrill W.B. 1963. Joseph Dalton Hooker: botanist, explorer and administrator. Nelson, London.
  8. ↑ Browne, E. Janet (1995). Charles Darwin: vol. 1 Voyaging. Jonathan Cape. стр. 205. ISBN 1-84413-314-1.
  9. ↑ 9,0 9,1 Godbey, Holly (23 June 2017). „Recent Discovery of Wrecked HMS Terror, a Bombing Vessel From a Failed Arctic Expedition“. War History Online.
  10. ↑ Janet Davison (27 September 2015). „Franklin expedition: New photos of HMS Erebus artifacts, but still no sign of HMS Terror“. CBC News. Архивирано од изворникот на 2015-11-26. Посетено на 2015-12-19.
  11. ↑ Ross, James Clark (1847). A Voyage of Discovery and Research in the Southern and Antarctic Regions, During the Years 1839–43. 2. London: John Murray.
  12. ↑ James Clark Ross, A Voyage of Discovery and Research in the Southern and Antarctic Regions During the Years 1839–1843, Vol I, J. Murray, 1847, p. 245
  13. ↑ Ross Volume I p. 218
  14. ↑ Desmond, Ray (2006). Sir Joseph Dalton Hooker: Traveller and Plant Collector. Antique Collectors Club. стр. 85.
  15. ↑ Ward, p. 2001. Antarctic expedition, 1839–1843, James Clark Ross
  16. ↑ NOAA National Geophysical Data Center. „Wandering of the Geomagnetic Poles“. Посетено на 8 March 2017.
  17. ↑ Walton, D. W. H. (28 March 2013). Antarctica: Global Science from a Frozen Continent. Cambridge University Press. стр. 7. ISBN 978-1-107-00392-7.
  18. ↑ „James Clark Ross (1800–1862)“. Glasgow Digital Library. Посетено на 26 February 2016.
  19. ↑ Coleman, E. C. (2006). The Royal Navy in Polar Exploration, from Frobisher to Ross. Tempus. стр. 329–335. ISBN 0-7524-3660-0.
  20. ↑ „New Scientist“. 7 October 1982: 53. Наводот journal бара |journal= (help)
  21. ↑ Polar Research Board; Division on Engineering and Physical Sciences; National Research Council (1 January 1986). Antarctic Treaty System:: An Assessment: Proceedings of a Workshop Held at Beardmore South Field Camp, Antarctica, January 7–13, 1985. National Academies Press. стр. 90. ISBN 978-0-309-03640-5.
  22. ↑ Gray, John Edward. The Zoology of the Voyage of H.M.S. Erebus & Terror Under the Command of Captain Sir James Clark Ross, R.N., F.R.S., During the Years 1839 to 1843, E. W. Janson, 1875.
  23. ↑ Richardson, John; Gray, John Edward, уред. (1844–1875). The Zoology of the Voyage of H.M.S. Erebus & Terror Under the Command of Captain Sir James Clark Ross, R.N., F.R.S., During the Years 1839 to 1843 Vol. 1: Mammalia, Birds. 1. E. W. Janson.
  24. ↑ 24,0 24,1 Curtis, Winifred M. (1972). Hooker, Sir Joseph Dalton (1817–1911). Australian Dictionary of Biography (Volume 4). MUP.
  25. ↑ Darwin, Charles. „Letter from Darwin, C. R. to Hooker, J. D. on [5 or 12 Nov 1845] (MS DAR 114: 45, 45b)“. University of Cambridge. Посетено на 25 February 2016.
  26. ↑ „Erebus and Terror – The Antarctic Expedition 1839–1843, James Clark Ross“. Cool Antarctica. Посетено на 26 February 2016.

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Британска_антарктичка_експедиција_(1839—1843)&oldid=5258663“