Кошино
Кошино — село во Општина Долнени, во околината на градот Прилеп.
Кошино | |
Поглед на селото | |
Координати 41°28′6″N 21°17′24″E / 41.46833° СГШ; 21.29000° ИГД | |
Регион | Пелагониски |
Општина | Долнени |
Население | 66 жит. (поп. 2021)[1]
|
Пошт. бр. | 7537 |
Повик. бр. | 048 |
Шифра на КО | 20052 |
Надм. вис. | 690 м |
Кошино на општинската карта Атарот на Кошино во рамките на општината | |
Кошино на Ризницата |
Географија и местоположба
уредиСелото се наоѓа во северозападниот дел на Прилепското Поле, а на крајниот западен дел на територијата на Општина Долнени, чиј атар се допира со подрачјето на Општина Крушево.[2] Селото е ридско, на надморска височина од 690 метри. Од градот Прилеп е оддалечено 30 километри,[2] додека од општинското средиште Долнени е оддалечено 18 километри.
Кошино е старо христијанско село, кое се зачувало како такво помеѓу муслиманските села Дебреште, Лажани и Саждево. Во минатото, водата за пиење доаѓала од десет бунари. Покрај бунарите околу селото се наоѓаат изворите Марков Кладенец, Чешма и Грозданов Кладенец.[3]
Месностите во атарот ги носат следниве имиња: Вис, Млака, Стежје, Лозје, Каменик, Бело Камење, Кутлиште, Горна Црква, Шумјак, Градиште, Чешма, Крс, Петрова Нива, Честак, Карџова Нива, Атанаско Нива, Грозданова Нива, Преслап, Ѓуљеа Нива, Межник и Каља.[3]
Селото има збиен тип, составено од Долно и Горно Маало, кои незначително се оддалечени едно од друго.[3]
Историја
уредиЈугозападно од селото се наоѓа месноста Градиште, каде што мештаните ископувале ќерамиди и земјени ќупови. Оваа месноста се наоѓа во подножјето на возвишението Каља, кое припаѓа на соседното Саждево. Северно од селото на падините на Бушева Планина, исто така се наоѓа месност Каља, каде се познаваат слаби остатоци на заштитен бедем. Во близина на оваа месност Каља извира Марков Кладенец (наречен по Крале Марко). Остатоци на старини има и на месноста Млаки, близу Соколовец. Таму на простор од 500 метри квадратни се изорале ќерамиди, стари бакарни пари, земјени лопати и темели на градби. Селаните претпоставуваат дека таму имало стара населба.[3]
Во Кошино има зачувани стари македонски родови, поради што тоа е старо село. За време на отоманскиот период, мештаните имале свои куќи и малку ниви на планината, додека плодната почва во понискиот дел припаѓале на чифлиците, чии сопственици биле од соседното Лажани (Аџи Џемо, Бајрам Туре, Мите Османов) и некогашното село С’лп кај Кичево (Зек-ман Сопјанец). На овие ниви, Македонците работеле како аргати, а истите ги купиле дури по 1912 година.[3]
Животот на христијаните во селото бил особено тежок до 1912 година затоа што од сите страни биле опколени од муслимански села (населени со Албанци и Торбеши). Муслиманите често ги убивале кога оделе во шума, на нивите или на пат за Крушево и Прилеп. Многу штета трпеле од Торбешите во соседното Лажани.[3]
До 1912 година, исто така, Македонците најмувале Арбанаси за да ги чуваат од зулуми на другите муслимани. Долг период (30 години) селото го чувале браќата Али и Елмаз од областа Мат во Северна Албанија, кои подоцна присвоиле земја, направиле чифлиги и се населиле со семејствата во соседното Лажани.[3]
Стопанство
уредиАтарот зафаќа простор од 11,2 км2. На него преовладуваат шумите на површина од 663 хектари, на обработливото земјиште отпаѓаат 238 хектари, додека на пасиштата отпаѓаат 139 хектари.[2]
Селото, во основа, има полјоделско-шумарска функција. Во селото имало земјоделска задруга и услужни објекти.[2]
Население
уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Во османлиските пописни дефтери од 1467/68 година, во Кошино имало 24 семејства и 2 неженети; во 1481/82 – 30 семејства и 3 вдовици; во 1544/45 – 49 семејства и 13 неженети; во 1568/69 – 49 семејства и 22 неженети.
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Кошино живееле 266 жители, сите Македонци.[4] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Кошино имало 120 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[5]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Кошино се води како чисто македонско село во Прилепската каза на Битолскиот санџак со 15 куќи.[6]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 250 Македонци.[7]
Во однос на населението, Кошино преминалоод средно во мало село. Така, во 1961 година селото имало 471 жител, а во 1994 година 135 жители, македонско население.[2]
Според пописот од 2002 година, во селото Кошино живееле 92 жители, сите Македонци.[8]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 66 жители, од кои 60 Македонци, 2 Албанци, 1 останат и 3 лица без податоци.[9]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Население | 266 | 120 | 389 | 439 | 471 | 402 | 248 | 141 | 135 | 92 | 66 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]
Родови
уредиКошино e село во целост населенo со Македонци од православна христијанска вероисповед.[3]
Според истражувањата на Јован Трифуноски во 1952 година родови во селото се:
- Староседелски родови: Ѓулевци (7 к.), Милевци (6 к.), Стојчевци (2 к.), Костевци (16 к.), Ѓоревци (8 к.) и Веселиновци (2 к.), овие родови се староседелски;
- Доселеници: Долгачевци (12 к.) доселени се на почетокот од XIX век од сега раселеното поречкото село Барбарос, се знае следното родословие: Цветко (жив на 48 г. во 1950-тите) Војне-Цветко-Јанкула, се доселил таткото на Јанкула; Малковци (2 к.) доселени се од соседното македонско муслиманско (торбешко) село Дебреште; Наумчевци (1 к.) доселени се од селото Селце, таму припаѓале на родот Секуловци, подалечно потекло од околината на Корча (денес во Албанија).
Иселеништво
уредиСе знае за следните постари иселени родови и семејства од ова село. Родот Блажевци иселени се во Средорек. Од родот Милевци има иселеници во Крушево (две семејства), Софија (едно семејство) и во Романија (едно семејство). Од Долгачевци има иселеници во Белград. Целосно се иселиле Ќиразовци, биле доселени од селото Барбарос во Порече, а од Кошино се иселиле во селото Прибилци во Железник. Изумреле Филиповци, биле староседелци во селото. Изумреле и Саздановци, биле гранка од родот Веселиновци.[3]
Општествени установи
уреди- Основно училиште „Мирче Ацев“, подрачно петгодишно основно училиште во состав на ОУ „Мирче Ацев“ - Лажани
Самоуправа и политика
уредиВо XIX век, Кошино било село во Прилепската каза на Отоманското Царство.
Селото влегува во рамките на Општина Долнени, на која ѝ била додадена поранешната Општина Житоше по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото припаѓало на тогашната Општина Долнени.
Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Прилеп. Во периодот 1955-1965, селото се наоѓало во општина Долнени.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Дебреште, во која покрај селото Кошино, се наоѓале и селата Борино, Дебреште, Дабјани, Јакреново, Крапа, Лажани, Ропотово и Саждево. Општината Дебреште постоела и во периодот 1950-1952, кога во нејзе се наоѓале селата Дебреште, Јакреново, Крапа, Кошино и Саждево.
Избирачко место
уредиВо селото постои избирачкото место бр. 1474 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.[14]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 63 гласачи.[15] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 63 гласачи.[16]
Културни и природни знаменитости
уреди- Археолошки наоѓалишта[3]
- Градиште — неопределено наоѓалиште од непознат период;
- Каља — неопределено наоѓалиште од непознат период;
- Млаки — неопределено наоѓалиште од непознат период; и
- Горна Црква — црква од непознат период.
- Цркви[17]
- Црква „Св. Никола“ — главната селска црква, од XVII век;
- Црква „Св. Атанасиј“ — манастирска црква; и
- Црква „Св. Димитриј“ — селска црква.
- Манастири
- Кошински манастир — обновен манастир во близина на селото.
- Друго
- Дупен Камен — ритуално место[18]
-
Манастирската црква „Св. Атанасиј“
-
Главната селска црква „Св. Никола“
-
Кошинскиот манастир
Личности
уреди- Родени во или по потекло од Кошино
- Ѓорѓи Кошинчето — четник во четата на Веле Марков, загинал во Ракитница во 1902 година[19]
- Змејко Долгач — војвода на ВМОРО;
Галерија
уреди-
Куќи во селото
-
Панорамски поглед
-
Куќи во селото
-
Долно Маало
Наводи
уреди- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 161. Посетено на 2 јануари 2022.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Трифуноски; Јован Ф. (1998). Bitoljsko-Prilepska kotlina: antropogeografska proučavanja. Белград: Српска академија на науките и уметностите. ISBN 8670252678. OCLC 41961345.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ. Македония. Етнография и статистика. София, Българското книжовно дружество, 1900. ISBN 954430424X. с. 246.
- ↑ D.M.Brancoff. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905, р. 148 – 149.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 22.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 2 јануари 2022.
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Локални избори 2021“. Архивирано од изворникот на 2021-12-02. Посетено на 2 јануари 2022.
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
- ↑ ОТВОРОТ НА КАМЕНОТ КАКО СИМБОЛ; Драгица Поповска - Институт за национална историја, Скопје, Македонија
- ↑ Николов, Борис. ВМОРО - псевдоними и шифри 1893-1934, Звезди, 1999, стр.27