Гуангџоу
Гуангџоу (кинески : 廣州, пинјин : Guǎngzhōu ; буквално: „Широка префектура“), познат и како Кантон (Квангчоу или Квонг Чоу) — главен град и најголем град на кинеската покраина Гуангдунг. Се наоѓа на југот на Кина, во заливот познат како Бисерна Река (заеднички слив на реките Кси Џијанг, Беи Џијанг и Донг Џијанг). Се наоѓа во близина на Хонг Конг во една од најнаселените и најразвиените области на Кина.
| Гуангџоу 广州市 Кантон; Квангчоу | |
|---|---|
| Град-префектура и Потпокраински град | |
Одозгора во насока на стрелките на часовникот од врвот: Поглед на Новиот град Џуѓанг, Кантонска кула и Бисерна Река; Катедрала Свето срце; Спомен сала Суен Јат-сен; Кула Џенхај; Цветна пагода во Храмот на шесте Бањански дрвја; и Скулптура со пет кози | |
 | |
 Местоположба на Гуангџоу во Гуандунг | |
| Држава | Кина |
| Покраина | Гуангдунг |
| Населен | 214 пр.н.е. |
| Основач | Династија Ќин |
| Општинско седиште | Јуесју |
| Управа | |
| • Вид | Потпокраински град |
| • Орган | Народен општински конгрес на Гуангџоу |
| • Секретар на ККПК | Лин Ќеќинг |
| • Претседател на Конгресот | Ванг Јенши |
| • Градоначалник | Гуо Јунгханг |
| • Претседател на КНПКК | Ли Јевеј |
| Површина[1] | |
| • Град-префектура и Потпокраински град | 7.434,4 км2 (2,870,4 ми2) |
| • Градска | 3.843,431 км2 (1,483,957 ми2) |
| • Метро | 19.870,4 км2 (7,672,0 ми2) |
| Надм. вис. | 21 м |
| Население (попис од 2020)[2] | |
| • Град-префектура и Потпокраински град | 18,676,605 |
| • Густина | 2,500/км2 (6,500/ми2) |
| • Градскo[3] | 16,492,590 |
| • Градска | 4,300/км2 (11,000/ми2) |
| • Метро | 65,594,622 |
| • Метро | 3,300/км2 (8,500/ми2) |
| Демоним | Кантонци |
| Часовен појас | Кинеско стандардно време (UTC+08:00) |
| Поштенски број | 510000 |
| Повик. бр. | (0)20 |
| ISO 3166 | CN-GD-01 |
| БДП (номинален)[4] | 2021 |
| - Вкупно | ¥2,823 трилиони $437,7 милијарди |
| - На жител | ¥151.162 $23.436 |
| - Раст | 8,1% |
| Регистерски таблички | 粤A |
| Цвеќе на градот | Bombax ceiba |
| Птица на градот | Garrulax canorus |
| Јазици | Кантонски, стандарден кинески |
| Мреж. место | Guangzhou International |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Географски одлики уреди
Гуангџоу се наоѓа на југот на Кина на заедничкиот слив на реките Кси Џијанг, Беи Џијанг и Донг Џијанг во заливот познат како Бисерна Река. Бреговите на тој залив се исклучително густо населени. Гуангџоу е тесно поврзан со околните градови Хонг Конг, Шенџен, Фошан, Жонгшан и Макао и образува еден метрополитенски регион кој е меѓу најнаселените и економски најдинамични делови на Кина (со најбрз економски раст).
Релјефот во областа на градот е ридски. Климата е влажна суптропска со силно влијание на монсуните. Поради монсуните, летата се многу повлажни од зимите.
Историја уреди
Првиот град во областа Гуангџоу бил Панју, основан во 214 пр.н.е. Во 206 г.пр.н.е. станал главен град на кралството Нанју. Во 111 г.пр.н.е. бил припоен кон Кинеското Царство за време на династијата Хан и станал покраински центар. Гуангџоу тогаш било името на покраината, а не на градот. Подоцна, Панју сè почесто почнал да се нарекува Гуангџоу. Во 758 година бил нападнат од арапски и персиски пирати. Во 878 година бил нападнат од кинескиот бунтовнички водач Хуанг Чао.
Раздобјето на петте династии и десет кралства (907–960) што следело по падот на династијата Танг било искористено од гувернерот на Подоцниот Лијанг, Лиу Јан, за да го направи Панју центар на неговото царствоа Голем Јуе или Јужен Хан, која опстојувала од 917 до 971 година. Во тоа раздобје градот уживал значителен културен и економски успех. Од 10-ти до 12-ти век, постојат записи дека големите странски заедници не биле исклучиво машки (Евреи, христијани, Парси), туку вклучувале и „Персијки“.[5] Гуангџоу го посетил и мароканскиот патник Ибн Батута за време на неговото патување околу светот во 14 век. Тој детално го опишал процесот со кој Кинезите ги граделе своите големи бродови во пристанишните бродоградилишта.[6]
Првите Европејци кои ја посетиле оваа област биле Португалците кои пристигнале во 1511 година. Тие го нарекле Гуангџоу Кантао и според него Европејците често го нарекуваат градот Кантон. Во 1557 година Португалците основале трговско место во негова близина, Макао, кое имало монопол на трговијата со Западот и било португалска колонија до 1999 година. Од 1683 година Кина се отвора за трговија со странци, а Гуангџоу станува најважното трговско пристаниште за трговијата на Кина со Европејците и до 18 век станал едно од најважните трговски пристаништа во светот. Од 1757 до 1842 година, градот имал монопол на кинеската трговија со Европејците (т.н. Кантонски систем), а по Опиумските војни во 1842 година биле отворени и други кинески пристаништа. Главниот извоз бил чај и порцелан, а како место за средба на трговците од целиот свет, Гуангџоу станал претходник на подемот на модерната глобална економија.[7]
Од 1918 година, Гуангџоу е службено име на градот, а Панју останува име на јужната област на градот. Помеѓу 1938 и 1945 година градот бил под јапонска окупација. Јапонците го бомбардирале градот и го тероризирале населението. Во 1949 година Гуангџоу бил последното седиште на кинеската националистичка влада (Куоминтанг) која се борела против комунистите. Комунистите го зазеле градот на 14 октомври 1949 година, а националистите побегнале на Тајван. Под комунистичка власт, градот се обновува. По 1990 година, Кина се отворила за слободниот пазар и Гуангџоу многу брзо економски се развил заради неговата локација.
Знаменитости уреди
Од династијата Сонг, постои белешка за „Осумте погледи на Гуангџоу“ во „Аналите на префектурата Гуангџоу“ (广州府志) каде што се наведени знаменитостите на Гуангџоу.[8] Во текот на историјата, овие знаменитости се менувале, но денес (од 2011 година) најважните знаменитости се:
-
„Прекрасни кули на Новиот град“ -
„Треперлива река бисер“ -
„Магла планина, зелена и уредна“ (планински парк Баијун) -
„Величествениот Јуексиу“ (Парк Јуксиу) -
„Олд училиштен вечен пламен“ (Сала на предците на кланот на Чен) -
„Прекрасна глетка на Ливан“ (Езерото Лиухуа) -
„Научен град, одличен како брокат“ -
„Распеано мочуриште ноќе“ (Мочурлив парк Нанша)
.jpeg)
Меѓу традиционалните знаменитости, будистичкиот храм на Шесте бањански дрвја, кралската гробница на Јужен Јуе и Западните династии Хан и катедралата Св. Срце. Островот Шамјан е важен рекреативен центар.
Гуангџоу е град кој брзо се развива и се градат многу модерни згради. Има деловен центар со бројни облакодери, од кои најважни се: СИТИК Плаца, Кула на Бисерната Река и Западна кула. Изградена е телевизиска кула (Кантонска кула), која е висока 604 метри и е меѓу највисоките згради во светот.
Управа уреди
Гуангџоу е потпокраински град и има директна јурисдикција над единаесет окрузи.
Население уреди
Пописот на населението од 2010 година покажал дека градот Гуангџоу има 12,78 милиони жители. Заклучно со 2014 година, населението било проценето на 13.080.500, со 11.264.800 урбани жители.[9] Густината на населеност е околу 1.800 жители на км².
| 1950 | 1970 | 1990 | 2000 | 2007 | 2014 |
|---|---|---|---|---|---|
| 2.567.645 [10] | 4.185.363 [10] | 5.942.534 [10] | 9.943.000 [10] | 10.530.100 [10] | 11.264.800 [9] |
Стопанство уреди
Гуангџоу е еден од стопански најразвиените градови во Кина и еден од градовите со најбрзо растечка економија. Поради брзата индустријализација, тој се смета и за еден од најзагадените градови во Кина. Но, како што развојот на градот станува позелен, тој сега е еден од најживописните градови во Кина.
Градот е важно деловно и финансиско средиште кој покрај пристанишните активности нуди и високоразвиена разновидна индустрија (прехранбена, автомобилска, биотехнологија и тешка индустрија)
Кантонскиот саем (формално: „Саме на кинескиот увоз и извоз“) го организира Министерството за трговија секоја година во април и октомври. Отворен во пролетта 1957 година, саемот е главен настан за градот. Тоа е саем со најдолга историја и највисоко ниво на стоковна размена во Кина.
Збратимени градови уреди
Гуангџоу е збратимен со следниве градови:
|
|
Наводи уреди
- ↑ 土地面积、人口密度（2008年）. Statistics Bureau of Guangzhou. Архивирано од изворникот на 2015-03-23. Посетено на 2010-02-08.
- ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>; нема зададено текст за наводите по имеcitypopulation.de. - ↑ 统计年鉴2014 [Statistical Yearbook 2014] (кинески). Statistics Bureau of Guangzhou. 7 April 2015. Архивирано од изворникот на 14 December 2009. Посетено на 1 мај 2015.
- ↑ „2021年广州Gdp达28231.97亿元 同比增8.1%-中新网“. Архивирано од изворникот January 26, 2022. Посетено на January 26, 2022.
- ↑ Memoirs of the Research Department of the Toyo Bunko (Oriental Library), No. 2, Ann Arbor, Toyo Bunko, 1928., str. 34. 16. svibnja 2015. (англиски) Pristupljeno 17. lipnja 2019.
- ↑ Ross E. Dunn, The Adventures of Ibn Battuta, University of California Press, 2005., str. 259. ISBN 978-0-520-05771-5
- ↑ Paul A. Van Dyke, The Canton Trade—Life and Enterprise on the China Coast, 1700–1845, Hong Kong, 2005., str. 161.
- ↑ 寻找历代羊城八景, Guangzhou Daily 25. kolovoza 2007. Pristupljeno 17. lipnja 2019.
- ↑ 9,0 9,1 统计 年鉴 2014, Zavod za statistiku Guangzhoua, 7. travnja 2015. Pristupljeno 17. lipnja 2019.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 广州 50 年 统计 年鉴, gzstats.gov.cn, 14. prosinca 2009. Pristupljeno 17. lipnja 2019.