Википедија

Гама Змеј

Гама Змеј ( γ Draconis, скратено Gamma Dra, γ Dra ), формално именувана како Елтанин /ɛlˈteɪnɪn/,[9][10] е ѕвезда во северното соѕвездие Змеј . Иако ја има ознаката гама (што би значело дека е трето рангирана ѕвезда во соѕвездието), таа е најсветлиот објект во соѕвездието Змеј со светлинска величина 2,2, што го надминува Бета Змеј за речиси половина светлинска величина и Алфа Змеј за над цела една светлинска величина.[1]

Гама Змеј
Локација на γ Змеј (заокружено)
Податоци од набљудување
Епоха J2000      Рамноденица J2000
Соѕвездие Змеј
Ректасцензија 17ч 56м &1000000000363698800000036,36988с[1]
Деклинација +51° 29′ &1000000000020024200000020,0242″[1]
Прив. величина (V) 2.23[2]
Особености
Спектрален тип K5 III[3]
U−B Боен показател +1.87[2]
B−V Боен показател +1.52[4]
Астрометрија
Радијална брзина (Rv)–28.19 ± 0.36[5] км/с
Сопствено движење (μ) Рект: –8.48[1] млс/г
Дек.: –22.79[1] млс/г
Паралакса (π)21.14 ± 0.10[1] млс
Оддалеченост154,3 ± 0,7 сг
(47,3 ± 0,2 пс)
Апсолутна величина (MV)−1.93 ± 0.07[6]
Податоци [4]
Маса2,14 ± 0,16 M☉
Полупречник51,8 ± 0,26[7] R☉
Површ. грав. (log g)1,33 ± 0,04[8]
Сјајност590 ± 12[8] L☉
Температура3.990 ± 42 K
Вртежна брзина (v sin i)4,5 ± 0,05 км/с
Старост1,3 ± 0,25 Гг.
Други ознаки
Eltanin, 33 Draconis, BD +51°2282, FK5 676, HD 164058, HIP 87833, HR 6705, SAO 30653
Наводи во бази
SIMBAD— податоци

Гама Змеј е на оддалеченост од 154,3 светлосни години(47,3 парсеци) од Сонцето, како што е утврдено со мерењата на паралакса од астрометрискиот сателит Хипаркос .[4]

Во 1728 година, додека неуспешно се обидувале да ја измерат паралаксата на оваа ѕвезда, англискиот астроном Џејмс Бредли ја открил аберацијата на светлината како резултат на релативното движење на Земјата . Откритието на Бредли очигледно ја потврдило теоријата на Коперник дека Земјата се врти околу Сонцето . Ѕвездата се доближува до Сончевиот систем со радијална брзина од околу –28 km/s.

За 1,5 милиони години, Гама Змеј ќе помине на 28 светлосни години од Земјата.[5] За одреден период, ако нејзината моментална апсолутна величина не се промени, таа ќе биде најсветлата ѕвезда на ноќното небо, речиси исто толку светла како што е Сириус во моментов.[11] Тоа е убедливо најсветлата ѕвезда со зенит над точка во близина на Лондон, што довело до нејзино славење на овие места како „ѕвезда од зенит“. Во близина на оваа црвена ѕвезда на југ-југоисток е Вега, светла, добро позната ѕвезда во Лира.

Својства

уреди

Гама Змеј е еволуирана џиновска ѕвезда со ѕвездена класификација на К5 III. Од 1943 година, спектарот на оваа ѕвезда служи како една од стабилните точки на прицврстување според која се класифицираат другите ѕвезди. Има околу два пати поголема маса од Сонцето и исто така е поголема од сонцето за околу 50 пати.[6] Зрачи околу 590 пати поголема сјајност од Сонцето од неговата надворешна атмосфера на делотворна температура од 3.990 K.[7]

Ѕвездата е поладна од Сонцето, што ѝ дава на оваа ѕвезда портокалово-нијанса сјај на ѕвезда од типот К. [12]

Гама Змеј има шест придружници наведени во каталози со двојни ѕвезди. Сите биле откриени од американскиот астроном Шербурн Весли Барнам .[13] Најблиските можеби се физички поврзани и би биле разделени со околу 1,000 AU . Осветленоста на овој објект сугерира дека станува збор за црвенo џуџе. Сите други се многу подалечни ѕвезди кои не се поврзани со Гама Змеј.[14]

Именување

уреди

γ Draconis ( латинизиран во Gamma Draconis ) е ознака добиена според Бајеровото означување.[8]

Нејзиното традиционалн име е Елтанин изведено од арапскиот التنين Ат-Тиннин „Големата змија“. Името Растабан порано се користело за Гама Змеј, а двата термина имаат арапски корен што значи „змија“ или „змеј“. Во 2016 година, Меѓународната астрономска унија организиралаРаботна група за имиња на ѕвезди (WGSN) [15] за да ги каталогизира и стандардизира соодветните имиња за ѕвездите. WGSN го одобрила името Елтанин за оваа ѕвезда на 21 август 2016 година и сега е внесено во Каталогот на имиња на ѕвезди на IAU.

Гама Змеј, заедно со Бета Змеј, Ми Змеј, Ни Змеј и Кси Змеј биле Ал Аваид „Мајките Камили“, кои подоцна биле познати како Квинке Дромедари .

На кинески ,天棓( Tiān Bàng), што значи Небесен пад,а се однесува на астеризам кој се состои од Гама Змеј, Кси Змеј, Ни Змеј, Бета Змеј и Јота Херкулес .[16] Следствено, кинеското име за самата Гама Змеј е 天棓四( Tiān Bàng sì, англиски: the Fourth Star of Celestial Flail .) [17]

Истоимен

уреди

USS Etamin бил товарен брод од класата Кратер на морнарицата на Соединетите Американски Држави, именувана по оваа ѕвезда.

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 van Leeuwen, F (November 2007). „Hipparcos, the New Reduction“. Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. S2CID 18759600. Посетено на 2010-11-21.
  2. ↑ 2,0 2,1 Oja, T. (August 1991). „UBV photometry of stars whose positions are accurately known. VI“. Astronomy and Astrophysics Supplement Series. 89 (2): 415–419. Bibcode:1991A&AS...89..415O.
  3. ↑ Morgan, W. W.; Keenan, P. C. (1973), „Spectral Classification“, Annual Review of Astronomy and Astrophysics, 11 (1): 29, Bibcode:1973ARA&A..11...29M, doi:10.1146/annurev.aa.11.090173.000333
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Hatzes, A. P.; Endl, M.; Cochran, W. D.; MacQueen, P. J.; Han, I.; Lee, B.-C.; Kim, K.-M.; Mkrtichian, D.; Döllinger, M.; Hartmann, M.; Karjalainen, M.; Dreizler, S. (2018-02-16), „The Radial Velocity Variability of the K-giant γ Draconis: Stellar Variability Masquerading as a Planet“, The Astronomical Journal (англиски), 155 (3): 120, arXiv:1801.05239, Bibcode:2018AJ....155..120H, doi:10.3847/1538-3881/aaa8e1, ISSN 0004-6256
  5. ↑ 5,0 5,1 Massarotti, Alessandro; и др. (January 2008), „Rotational and Radial Velocities for a Sample of 761 HIPPARCOS Giants and the Role of Binarity“, The Astronomical Journal, 135 (1): 209–231, Bibcode:2008AJ....135..209M, doi:10.1088/0004-6256/135/1/209
  6. ↑ 6,0 6,1 Piau, L.; и др. (February 2011), „Surface convection and red-giant radius measurements“, Astronomy and Astrophysics, 526: A100, arXiv:1010.3649, Bibcode:2011A&A...526A.100P, doi:10.1051/0004-6361/201014442, S2CID 118533297
  7. ↑ 7,0 7,1 Baines, Ellyn K.; Thomas Armstrong, J.; Clark, James H.; Gorney, Jim; Hutter, Donald J.; Jorgensen, Anders M.; Kyte, Casey; Mozurkewich, David; Nisley, Ishara; Sanborn, Jason; Schmitt, Henrique R. (November 2021). „Angular Diameters and Fundamental Parameters of Forty-four Stars from the Navy Precision Optical Interferometer“. The Astronomical Journal. 162 (5): 198. arXiv:2211.09030. Bibcode:2021AJ....162..198B. doi:10.3847/1538-3881/ac2431. ISSN 0004-6256. S2CID 238998021 Проверете ја вредноста |s2cid= (help).
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Soubiran, C.; Creevey, O. L.; Lagarde, N.; Brouillet, N.; Jofré, P.; Casamiquela, L.; Heiter, U.; Aguilera-Gómez, C.; Vitali, S.; Worley, C.; de Brito Silva, D. (2024-02-01), „Gaia FGK benchmark stars: Fundamental Teff and log g of the third version“, Astronomy and Astrophysics, 682: A145, arXiv:2310.11302, Bibcode:2024A&A...682A.145S, doi:10.1051/0004-6361/202347136, ISSN 0004-6361 Gamma Draconis' database entry at VizieR.
  9. ↑ Kunitzsch, Paul; Smart, Tim (2006). A Dictionary of Modern star Names: A Short Guide to 254 Star Names and Their Derivations (2nd rev.. изд.). Cambridge, Massachusetts: Sky Pub. ISBN 978-1-931559-44-7.
  10. ↑ „IAU Catalog of Star Names“. Посетено на 28 July 2016.
  11. ↑ Tomkin, Jocelyn (April 1998). „Once and Future Celestial Kings“. Sky and Telescope. 95 (4): 59–63. Bibcode:1998S&T....95d..59T.
  12. ↑ „The Colour of Stars“, Australia Telescope, Outreach and Education, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, December 21, 2004, Архивирано од изворникот на 2012-03-18, Посетено на 2012-01-16
  13. ↑ Mason, Brian D.; и др. (December 2001). „The 2001 US Naval Observatory Double Star CD-ROM. I. The Washington Double Star Catalog“. The Astronomical Journal. 122 (6): 3466–3471. Bibcode:2001AJ....122.3466M. doi:10.1086/323920.
  14. ↑ Brown, A. G. A.; и др. (Gaia collaboration) (август 2018). „Gaia Data Release 2: Summary of the contents and survey properties“. Astronomy & Astrophysics. 616. A1. arXiv:1804.09365. Bibcode:2018A&A...616A...1G. doi:10.1051/0004-6361/201833051.
  15. ↑ IAU Working Group on Star Names (WGSN), International Astronomical Union, Посетено на 22 May 2016.
  16. ↑ (на кинески) 中國星座神話, written by 陳久金.
  17. ↑ (на кинески) 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 Архивирано на 30 јануари 2011 г., Hong Kong Space Museum.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Гама_Змеј&oldid=5277567“