Википедија

Зрењанин

(Пренасочено од Велики Бечкерек)

Зрењанин
Предлошка:Име
Градска зграда на Зрењанин

(Грб)
(Знаме)
Општи податоци
Име Зрењанин
Стари имиња Велики Бечкерек, Бечкерек, Петровград
Површина 190,9 км²
Население(2002) 79.773
Густина 418 ж/км²
Надморска височина: 77 м
Часовен појас UTC+1 (CET)
(Летно време: UTC+2 (CEST)
Градоначалник: Чедомир Јањиќ
Мрежно место: zrenjanin.org.rs
Местоположба
Држава:  Србија
покраина: Војводина
Управен округ: Среднобанатски округ
Географски
координати:		 45° 22′ 40′′ СГШ
20° 23′ 10′′ ИГД
Зрењанин во рамките на Србија
Зрењанин
Зрењанин (Грешка во скриптата: Нема модул наречен „Location map/old“.)
Ознаки на градот
Автомобилска ознака: ZR
Повикувачки број: 023
Поштенски број: 23000

Зрењанин — град во Србија, исто така и центар на општина во источниот дел на Србија во Војводина. Зрењанин е административен центар на Среднобанатскиот округ. Во 2002, населението во градот изнесувало 79,733 додека во општина Зрењанин населението изнесувало 132,051 жител. Зрењанин е најголем град во српскиот Банат, и трет најголем град во Војводина после Нови Сад и Суботица или шести град по големина во цела Србија.

Палатата на правдата во Зрењанин

Име

уреди

Градот е именуван по Жарко Зрењанин (1902-1942) во чест и сеќавање на неговото име. Тој е еден од водачите на Војводинските комунисти и партизани. Тој бил заробен и мачен од Нацистите со месеци. Бил ослободен, загинал при неговиот обид за бегство откако бил пак уапсен. Името на градот бил Бечкерек или Велики Бечкерек (Австроунгарска управа), од 1935 до 1946 градот се викал Петровград, во чест на Петар I.

На унгарски градот бил познат како Наѓбечкерек, германски - Гросбечкерек, романски - Бечкерекул Маре, на словачки, хрватски и русинки - Зрењанин, а на турски Бештелек. Унгарското име на градот Бечкерек (Becskerek) доаѓа од унгарскиот збор керек што значи шума и презимето на благородникот од XIV век - Имре Бечеј. Или во превод името на градот би бил Шумата на Бечеј.

Историја

уреди
 
Мехмед-паша Соколовиќ, основачот на вакуфот Бечкерек

Некропола од неолитот била најдена во близина на Црна Бара во близина на Зрењанин. Градот Бекчерек бил населен во XIV век, и е првпат спомнат во 1326 г. Трговскиот град на реката Бегеј станал сопственост на српскиот принц Стефан Лазаревиќ во XIV век. Градот бил под управа на Унгарија сè до 1551 година кога бил заземен од Турција. Отоманската армија го зазела Бечкерек под водство на Мехмед-паша Соколовиќ, кој бил отомански државник по потекло Србин, Србите го потпомогнале Соколовиќ да го заземе градот од Унгарците. Како знак на благодарност Соколовиќ изградил прекрасни градби во градот. Исто така градот бил поделен на две маала: Српско и муслиманско со автономна градска управа. Градот бил центар на санџакот кој бил дел од Темешварскиот вилает. Во 1716 градот бил заземен од Австроунгарија. Градот посебно се развил во времето на владеењето на Марија Терезија со наредбата од 1769. Во 1753 г. градот бил населен од Срби и Германци. Во 1807 градот бил уништен од пожар и управата била префрлена во Саниколау Маре, сè додека се правела управната зграда во Бечкерек (1820) Бечкерек добил гимназија и театар во 1839 односно 1839, Во 1820 добил и градска сала, а во 1908 суд. За време на револуциите од 1848 градот бил престолнина на Српска Војводина, српски автономен регион во Австроунгарија.

 
Малиот Мост, Реформаторската црква и Градското собрание
 
Споменик на Жарко Зрењанин

Во пописот од 1910, градот имал 26006 жители од кои: 9148 зборувале унгарски, 8934 српски, 6811 германски, 456 словачки и 339 романски јазик. После Првата светска војна градот влегува во состав на Кралство Југославија, кое подоцна го менува своето име во Кралство југославија. Во пописот од 1929 граѓаните се изјасниле како: 39% Срби и Хрвати, 28% Германци, 27% Унгарци и 6% Романци. Помеѓу 1918 и 1922 центарот бил центар на округ, помеѓу 1922 и 1929 дел од Белградската област, а помеѓу 1929 и 1941 дел од Дунавската бановина. За време на Втората светска војна градот е дел од автономната област Банат кој бил во состав на Србија. Во периодот 1945-1992 Зрењанин е во делот на САП Војводина, СР Србија, а од 1992-2003 бил дел од СРЈ, која подоцна се трансформирала во Србија и Црна Гора. Денес градот е дел од Србија.

Населени места

уреди
 
Мапа на општина Зрењанин (англиски)
 
Реката Бегеј во Зрењанин
 
Успенската црква
 
Централниот плоштат и катедралата во Зрењанин
 
Малиот мост, протестанската црква и судот

Зрењанин како општина во себе ги содржи следните населени места:

Градски населби (квартови)

уреди

Демографија (попис од 2002)

уреди

Етнички групи во општината

уреди

Населениото во општината е составено од:

Населби по етнички состав

уреди

Српски населби се: Зрењанин, Банатски Деспотовац, Ботош, Елемир, Ечка, Клек, Книќанин, Лазарево, Лукиќево, Меленци, Орловат, Перлез, Стаиќево, Тараш, Томашевац, Фаркаждин и Чента. Унгарски населби се: Лукино Село и Михајлово. Населба со романско мнозинство е Јанков Мост. Етнички смешани населби се: Арадац (претежно Срби) и Бело Блато (претежно Словаци).

Етнички состав на градот

уреди

Населението во Зрењанин е составено од:

  • Срби = 56,560 (70.9%)
  • Унгарци = 11,605 (14.55%)
  • Југословени = 1,948 (2.44%)
  • Роми = 1,577 (1.98%)

Туризам

уреди

Во Зрењанин има многу места за посета, како Градското собрание, катедралата, плоштадот, улицата Александар I. Hotelot ‘’Војводина’’ е сместен на плоштадот Слобода. Таму е туристичката информативна канцеларија во зградата на Националниот музеј.

Спорт

уреди

Зрењанин има долга спортска традиција. Првите спортски клубови биле формирани во 1880. Во градот постоле ФК Пролетер Зрењанин кој постоел во преиодот 1947-2005. Денес, ФК Банат Зрењанин игра на стадионот Караѓорѓев Парк во Српска Суперлига.

Сообраќај

уреди

Зрењанин повеќе нема јавен транспортен оператор заради приватизацијата. Транспортот низ Зрењанин го вршат приватни компании. Поврзан е со автобуски линии со: Нови Сад, Белград, Кикинда, Вршац и други блиски градови. Порано се користел транспортот по реката Бегеј. Во 1883 Бекчерек (Зрењанин) бил поврзан со тогашна Велика Кикинда (Кикинда) со железница.

Познати граѓани од Зрењанин

уреди

Збратимени градови

уреди

Зрењанин е збратимен град со:

Поврзано

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Зрењанин&oldid=5133271“