Константин Данил (околу 1798 или 1802 година, Лугош, Банат, денес во Романија - 13-25 / 5 1873 година, Велики Бечекрек) бил српски сликар, иконограф и портретист. Тој останува мистериозен човек и уметник, бидејќи полемиките поврзани со неговото име и презиме, потекло, националност, квалификации не се решени.[1].

Константин Данил
Константин Данил
Роден(а)1798 или 1802
Лугој or Ечка
Починал(а)25 May 1873 (75 или 77 години)
Зрењанин, Австроунгарија, денес Србија
Познат(а) поСликар
Значајни дела Портрет на сопругата Софија Дели
ПравецКласицизам, Бидермаер

Животопис уреди

Според Феликс Каниц, тој е роден во српско семејство како Данило Петровиќ. Други извори наведуваат дека неговото потекло и родното место е нејасно. Роден е или во Лугој или во Ека. На возраст од тринаесет години го напуштил Лугој за Темишвар, каде што бил примен во школата на Арсеније Теодоровиќ. Теодоровиќ бил директор на училиште за цртање и преку тоа тој влијаел на цела нова генерација помлади уметници.Еден од нив беше Константин Данил. Тука Константин Данил студирал неколку години и покрај другите дела, создал и и портрет на [[Свети Сава која привлкол големо внимание.

На седумнаесетгодишна возраст, тој заминал од кај Теодоровиќ и отишол во ателјето на еден од тројцата виенски академици, а потоа работел во Темишвар. Данил исто така земал лекции од патувачки сликари на портрети и потоа се запишал на Академијата за уметности во Виена и во Минхен. Данил одлично ги владеел скоросите жанрови, вклучувајќи портрети, пејзажи, слики на цвеќиња, сцени од модерниот живот и фигурални претстави. Од Минхен, Данил се врати во Велики Бечкерек (денешен Зрењанин), каде го продолжи стилот на Теодоровиќ, а набргу потоа овој град станал негова постојан престој.

Се оженил со германската благородничка Софија Дели во 1827 година. Поминал многу време со воените единици и бил со австриските трупи во вистинска војна, тој изработувал портрети на офицерите и граничарите на Воените граници. Во исто време, тој создал серија илустрации од историјата на Стариот завет.

Од 1834 до 1873 година Данил се посветил на сликање во бидермаерскиот стил и во сакралното сликарство инспирирано од движењето на Назаренско училиште во Виена и станал еден од неговите регионални водачи. Тој работел во сопственото ателје на улицата [[Цар Душан 37 во Велики Бекерек каде учеле бројни српски уметници, вклучувајќи ги и поетот-сликар Ѓураа Јакшиќ и уметникот Лазар Николиќ, кој напишал биографија за неговиот учител[2].

Творештво уреди

Неговите главни дела се „Мадона“, „Машки портрет“, „Мртва природа“, „Станци Дели“ (неговиот свекор), „Архангел Гаврил,“ „г-ѓа Вајлинг“, „г-ѓа Тетеси“ и, најпознат од сите, „Генерал Стеван Книжанин“ и „Портрет на Марија“ (1872). Портретите на неговата сопруга „Софија Дели“ (1840), „Петар Јагодиќ“ и „Дама со крст“ се едни од неговите најдобри остварувања, Данил насликал и голем број портрети на семејството Јагодиќ. Портретот на „Капетанот Кjуновиќ и неговата сопруга“ го импресионирале српскиот православен свештеник Арсеновиќ, кој го избрал Данил за украсување на куполата и иконостасот на новата српска православна црква во Панчево со фигури на светци. Иконостаси насликани од Данил можеле да се најдат и во Тимишвара, Уздин, Добрица и Јарковац.[3].

Колекции уреди

Негови дела се застапени во следните колекции:

Голем дел од неговите дела порано се наоѓала во приватни колекции.

Легати уреди

Данил е запаметен како мајстор кој владеел совршена мајсторска техника, а неговите портрети откриваат извонредна студија за ликовите на неговите модели. Како и да е, веќе некое време по неговата смрт, неговото име било скоро заборавено во јавноста, и дури во дваесеттиот век му е отстапена позицијата меѓу мајсторите на современото српско сликарство

Врз основа на неговото рано уметничко дело во Темишвар, Константин Данил го вбројуваат и како претставник во сликарството на Романија, Австрија и Унгарија. Тој е вклучен во 100-те најистакнати Срби.

Галерија уреди

Наводи уреди

Поврзано уреди

  • Euphrosine, Nemzeti Újság, 1840
  • Pesti Hirlap, Temesvarer Wochenblatt (1841), 45, 1845. 49);
  • Lazar Nikolić, Srpski slikari, 1895
  • Dr. István Berkeszi, Temišvarski slikari, 1909
  • Sendrej-Sentivany, Leksikon ugarskih likovnih umjetnika, 1915
  • Petrović, Veljko (1927). „Konstantin Danil“. Narodna enciklopedija. Zagreb: Bibliografski zavod.
  • Adrian Negru, Constantin Daniel, Libertatea, Panciova;, 1996
  • Adrijan Negru, Slikarske radionice u Banatu u XVIII i XIX veku, Viša škola za obrazovanje vaspitača, Vršac, 2003

Надворешни врски уреди