Трново (Костурско)
Трново (Трнаа или Трнава; грчки: Πράσινο, Прасино; до 1955 г. Τίρνοβο, Тирново[2]) — село во Костурско, Егејска Македонија, денес во општината Преспа на Леринскиот округ во областа Западна Македонија, Грција. Населението брои 21 жител (2011) — сите Македонци.[3]
| Трново Πράσινο | |
|---|---|
  Трново | |
|
Местоположба во областа   Трново | |
| Координати: 40°43.29′N 21°11.50′E / 40.72150° СГШ; 21.19167° ИГД | |
| Земја | Грција |
| Област | Западна Македонија |
| Округ | Лерински |
| Општина | Преспа |
| Општ. единица | Преспа |
| Надм. вис. | 980 м |
| Население (2011)[1] | |
| • Вкупно | 21 |
| Часовен појас | EET (UTC+2) |
| • Лете (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
Географија уреди
Селото е сместено во областа Корешта, 34 км југозападно од Лерин и исто толку северно од Костур. Лежи крај Рулска Река, во подножјата на разграноците на Бигла наречени Мокро и Лисец.[3]
Историја уреди
Во Отоманското Царство уреди
Селото за првпат се среќава во османлиски дефтер од 1530 г. под името Трнова со 18 семејства.[4] На крајот на XIX век Трново било македонско село во Костурската каза. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Трново (Trnovo) било село во Костурската каза со 89 домаќинства и 260 жители Македонци.[5][6] Между 1896-1900 година селото преминава под върховенството на Бугарската егзархија[7].
Црквата „Св. Ѓорѓи“ е изградена во XIX век.[8]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Трново имало 395 жители Македонци.[5][9] На почетокот на XX век речиси целото население потпаднало по Цариградската патријаршија, а по Илинденското востание во 1904 г. селото преминало под црховенството на Бугарската егзархија.[10] По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Трново имало 544 Македонци под егзархијата и работело бугарско училиште.[5][11] На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Тирново се води како чисто македонско село во Костурската каза на Горичкиот санџак со 68 куќи.[12] Според Георги Константинов Бистрицки Трново пред Првата балканска војна имало 100 македонски куќи.[5][13]
Трново пострадало од грчката вооружена пропаганда. Во мај 1905 г. Коте Христов, кој преминал на грчка страна, жестоко го претепал селскиот учител Ѓорѓи Рајков,[14] а самото село преживеало и други андартски напади, во кои се изгорени сите книги на бугарски.[15] Според Георги Трајчев во 1911/1912 г. во Трново имало 11 куќи со вкупно 109 жители.[16]
Во Грција уреди
По Балканските војни селото е припоено кон Грција во 1913 г. согласно Букурешкиот договор, кога броело 504 жители.[3] Во 1927 г. е преименувано во Прасино, што значи „зелено“.[17] Во 1928 г. во Трново се попишани 404 жители.[3]
На пописот од 1940 г. селото имало 376 жители; во периодот меѓу Балканските војни и Втората светска војна од Трново се иселиле преку 100 семејства, претежно во прекуокеанските земји и Бугарија. Населението настрадало и во Грчката граѓанска војна, поради што многумина се отселиле во Р Македонија и источноевропските земји.[3]
Население уреди
Во 129 извештај во книгата Егејска Македонија во НОБ, селото на 27 декември 1947 година било означено како чиста македонска населба.[18]Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:
| Година | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 376 | 128 | 117 | 53 | 21 | 24 | 14 | 21 |
- Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија
Стопанство уреди
Селото важи за сиромашно. Населението се занимава со сточарство и земјоделство.[3]
Личности уреди
- Родени во Трново
- Антон Јамовски (1928 – 1949) — комунистички деец[19]
- Ѓорѓи Рајков (1864 – ?) — просветен и револуционерен деец
- Јоанис Калицас (Ιωάννης Καλίτσας) — андартски деец
- Лазо (Λάζος) — андартски деец
- Пандо Стериов (? – 1906), деец на МРО, осуден на смрт во 1906 г. за убиство на војник[20]
- Тодор Адамов (Θεόδωρος Αδάμ) — андартски деец, четник на Каравитис
- Фоте (Φώτης) — андартски деец
- Починати во Трново
- Лазар Поп-Трајков (1878 – 1903) — револуционер
- Евстатиос (Статис) Лихадиотис (? – 1905) — андартски капетан
Поврзано уреди
Наводи уреди
- ↑ „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
- ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Τύρνοβον - Πράσινον
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 177.
- ↑ Harun Yeni, Demography and settlement in Paşa sancaği sol-kol region according to muhasebe-i vilayet-i rumeli defteri dated 1530 [1530 tarihli Muhasebe-i Vilayet-i Rumeli defteri'ne göre Paşa Sancağı sol-kol bölgesinde demografi ve yerleşim]Ankara, 2006, стр. 114
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 108-109.
- ↑ Илюстрация Илинден, 1936, бр.79, стр. 1
- ↑ „Πολιτιστικά μνημεία“. Ο υγρότοπος των Πρεσπών. Посетено на 10 јануари 2015.
- ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 265.
- ↑ Силянов, Христо. Освободителните борби на Македония, том II, София, 1993, стр. 125.
- ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 182-183.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 98.
- ↑ Бистрицки, Българско Костурско, Ксанти, 1919, стр. 6.
- ↑ Силянов, Христо. Освободителните борби на Македония, том II, София, 1993, стр. 206. Силјанов погрешно вели дека Рајков бил претепан до смрт.
- ↑ Силянов, Христо. Освободителните борби на Македония, том II, София, 1993, стр. 210-211.
- ↑ Трайчев, Георги. Български селища в днешна Албания, во: Отецъ Паисий, 15-31 юли 1929 година, стр. 212.
- ↑ „Δημήτρης Λιθοξόου. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
- ↑ „129“. Егејска Македонија во НОБ. стр. 416.
- ↑ Elizabeth Kolupacev Stewart, For Sacred National Freedom: Portraits Of Fallen Freedom Fighters, Politecon Publications, 2009[мртва врска]
- ↑ Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893-1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001, стр. 155.