Раково
Раково (грчки: Κρατερό, Кратеро, до 1926 г. Ράκοβο или Ράκοβον, Раково или Раковон[2]) — село во Леринско, Егејска Македонија, Грција, денес во Општина Лерин, Западна Македонија. Во 2001 г. селото имало 151 жител.
| Раково Κρατερό | |
|---|---|
 | |
  Раково | |
| Координати: 40°51′N 21°19′E / 40.850° СГШ; 21.317° ИГД | |
| Земја | Грција |
| Област | Западна Македонија |
| Округ | Лерин |
| Општина | Лерин |
| Општ. единица | Долно Клештино |
| Надм. вис. | 980 м |
| Заедница | |
| • Население | 151 |
| Часовен појас | EET (UTC+2) |
| • Лете (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
| Пошт. бр. | 531 00 |
| Повик. бр. | 2385 |
| Рег. таб. | ΡΑ |
Географија уреди
Селото е сместено 15 км северозападно од општинскиот центар Лерин и на 8 км западно од Долно Клештино на Ракова Река (Кратериотико Рема) на планината Пелистер близу до границата со Р Македонија.
Историја уреди
Во Османлискoто Царство уреди
На почетокот од XX век Раково е чисто македонско село во Битолската каза. Во 1861 г. Јохан фон Хан на етничката карта на долината на Вардар го означува Раково како македонско село.[3] Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Раково има 850 жители.[4]
На почетокот на XX век сите жители на Раково припаѓаат на Цариградската патријаршија. По податоци на Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. в селото има 640 Македонци кои живеат под грчка пропаганда.[5]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Раково се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 74 куќи.[6]
Според грчки извори, за време на Илинденското востание четите на ТМОРО вршеле притисок врз селаните да преминат во Бугарската егзархија. Откако селаните тоа го одбиле, една чета на ТМОРО им се заканила дека ќе им го запали селото. Селскиот свештеник Папа Димитриос и двајца селани, К. Трајану и Ј. Константину, биле убиени, а петмина други селани биле претепани. Подоцна, една чета на ТМОРО повторно влегла во Раково и го убила свештеникот Митанидис, претседателот на селото Ставрос Малијоргос и потпретседателот Јоргос Биковитис.
На почетокот од август 1903 година (стар стил) турските војски го нападнале селото во склоп на нивните напори за задушување на Илинденското востание, при што запалиле и уништиле 100 од 120 куќи во Раково. Георги Поп Христов во своите спомени пишува дека турската милиција го запалила селото, при што старците, жените и децата избегале во шумата.[7] Христо Силјанов исто така пишува дека на почетокот на август 1903 година востаниците имале борба со турската војска, при што турската војска била задржана сè додека не се повлекло населението.[8]
Во 1907 година селото повторно било запалено од четите на ВМОРО.
Во Грција уреди
За време на Балканските војни селото е окупирано од грчките единици и останува во Грција по Букурешкиот мировен договор. Во 1913 г. селото имало 1.008 жители, во 1920 г. 299 семејства со 811 жители, а во 1928 г. — 740 жители. Во 1926 г. е преименувано во Кратерон.[9] Во 1932 г. во селото живеат 201 македонско семејство, а во 1945 г. 950 жители, сите наводно веќе погрчени. Пописот од 1951 г. покажува 719 жители.
Во 1947 година, за време на Грчката граѓанска војна, селото повторно било запалено.
Црквата во Раково „Свети Никола“ е изградена во 1843 година. Селската слава е на 7 јули.
Личности уреди
- Иван Кафеџијата (? - 1903) — македонски револуционер, војвода на ВМОРО
- Лазо (Λάζος) — андартски деец, братучед на Павле Илиев и помошник на капетан Мораитис[10]
- Михаил Раковчето (Μιχαήλ Ρακόβου) — грчки андартски деец, куриер и водач на чети[10]
- Павле Илиев (Павлос Раковитис, ? - 1908) — андартски капетан
- Петар Ив. Атанасов (1878 - ?) — македонско-одрински ополченец, Втора чета на Деветтата велешка дружина[11]
- Трајче Грујоски — Павле (1921-2016), македонски партизан и политичар
- Гавро Пановски-Јуноша (1923-2014) — припадник на македонското националноослободително движење
Наводи уреди
- ↑ Фактичка состојба на населението и домовите во Грција според пописот од 18 март 2001 г. (PDF 39 Мб). Државен завод за статистика на Грција. 2003.
- ↑ Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Ράκοβο -- Κρατερό
- ↑ Croquis der westlischen Zurflüsse des oberen Wardar von J.G. von Hahn. Deukschriften der k Akad. d wissenseh. philos. histor. CIX1Bd, 1861.
- ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 236.
- ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 168-169.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 13.
- ↑ Георги Попхристов, "Революционната борба в Битолския окръг"
- ↑ "Освободителнитѣ борби на Македония", том I Илинденското възстание, Издателство на Илинденската организация, София, 1933, 309 стр.
- ↑ „Δημήτρης Λιθοξόου. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
- ↑ 10,0 10,1 Μάνος, Νικόλαος. Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903-1913), Ι. Σ. Κολιόπουλος (επιστ. εποπτεία), Ι. Δ. Μιχαηλίδης – Κων. Σ. Παπανικολάου (επιμ.), Θεσσαλονίκη, Ε.Μ.Σ. – University Studio Press, 2008, стр. 169.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр.69.