Иван Микулчиќ (хрватски: Ivan Mikulčić; 25 март 1936, Инѓија , Војводина26 јуни 2020, Битола, Македонија) — македонски археолог со хрватско потекло.[1]

Иван Микулчиќ
Ivan Mikulčić
Роден 25 март 1936
Инѓија,  Кралство Југославија
Починал 26 јуни 2020
Битола,  Македонија
Националност Македонец, хрват
Занимање археолог, професор

Животопис уреди

Редовен професор на Филозофскиот факултет, Универзитетот Св. Кирил и Методиј во Скопје. Дипломирал на Филозофскиот факултет во Белград, на одделението за археологија во 1958 година. Докторирал на истиот факултет во 1965 година. Работел во Музеите во Штип, Битола и Скопје, а од 1969 година на Филозофскиот факултет во Скопје, на Институтот за историја на уметноста и археологија. Во 1969 г. го добива звањето доцент, потоа вонреден професор (1974) и редовен професор (1979). Се пензионирал во 2000 г. Ги предавал клучните предмети од курикулумот на институтот: Историја на уметноста на старите народи, Класична археологија I и II, Музеологија и конзервација, а бил реализатор и на предметот Историја на културата на Интердисциплинарните студии по новинарство на правниот факултет. Покрај тоа, бил раководител на Институтот за историја на уметноста и археологија во тек на 10 години, како и продекан за настава на Филозофскиот факултет. Со негово залагање, се оформи насоката Археологија со посебна програма во рамките на наведениот институт, а организатор е и на последипломските студии по Археологија, кои продуцираа речиси стотина магистри по археолошки науки, до денес. Активните теренски и кабинетски истражувања на археолошкото наследство на Р.Македонија и пошироко на Балканската територија ги фокусирал главно на античкиот период, но извонредни истражувачки резултати имал и во проучувањето на предисторијата и на средниот век[2].

Предмет на неговите истражувања во рамките на докторската дисертација била Античка Пелагонија низ археолошките наоди. Докторирал (1965) на Филозофскиот факултет во Белград. Раководел заштитни и систематски истражувања на повеќе наоѓалишта (кај с. Липково, Македонска Каменица, Караорман, Стоби, Скупи, КалеСкопје и ЧрнчеВодно)[3].

Раководел повеќе научноистражувачки проекти поврзани со старите градови и тврдини во регионот на Пелагонија, Повардарје и во Скопско и собрал извонредно богата археолошка документација за наоѓалиштате од раната и од доцната антика и од средновековјето.

Реализирал студиски престои во Германскиот археолошки институт во Франкфурт, во Минхен и во други градови во Германија (1968, 1974, 1978), како и во Атина (Грција), каде што бил стипендист на грчката влада. Во 1978 г. ја добил престижната награда „Александар фон Хумболт“. Член на германската академија за наука и уметности од 2003 година.

Еден од најактивните членови на Македонското археолошко научно друштво.

Учествувал на огромен број научни собири и предавања во земјата и во странство презентирајќи ги резултатите на своите истражувања, меѓу кои треба да се издвои - убикацијата на неколку антички градови на територијата на денешна Р Македонија, студиозните анализи на материјалната култура од доцноантичкиот и средновековниот период, урбанистичката конфигурација на раноантичките градови на Балканското подрачје, топографијата на Стенае - Просек, Демир Капија, протоисторијата и раната антика во Македонија итн.

Во периодот од 1959 г. публикувал повеќе од двесте труда, меѓу кои особено се истакнуваат неговите студии за Пелагонија, Скопје и околните тврдини, за античките и средновековните градови во Македонија, Стоби, Хераклеја, градовите долж Брегалница и др.

Огромен број студенти на Институтот за историја на уметноста и археологија при Филозофскиот факултет во Скопје ќе се сеќаваат на неговите незаборавни предавања, живописно раскажани преку современите геополитички ситуации во светот. Ќе останат запамтени многу анегдоти за римските цареви, за византиските цареви, за нивните сопруги, за предводниците и послушниците, за воените победи и за мировните договори раскажани во „бункерот“ на Филозофскиот факултет, на големите археолошки наоѓалишта, на терен. Студентите ги запишуваа неговите предавања кои беа толку интердисциплинарни, што буквално претставуваа мали необјавени книги по археологија [4].

Истражувач кој ја задолжил македонската, балканската и светската археологија со своите капитални студии во светлината на археолошките наоди и кој секогаш ќе биде омилениот професор на студентите од Институтот за историја на уметноста и археологија.

Неговото дело е џиновско. Тој бил првиот вистински археолошки стратег во Република Македонија, во проучувањето на древните цивилизации на почвата на Македонија. Во основа, Иван Микулчиќ, како што и самиот рекол пред неколку децении во една образовна пригода, никогаш нема да почине[5].

Избрани трудови уреди

  • Извештај за аископавања халштатске некрополе код Старог Караормана. Зборник на Штипскиот музеј, I, Штип. 1959,97-103 [6].
  • Каталог на наоди од Хераклеја - камена пластика, Х ераклеја I Битола/ 1961, 43-64, Т. 13 (со П. М Ачкиќ).
  • Стоби, Праисторија, каснохеленистички гробови, Археолошки Преглед. 9, Београд 1967,113-114.
  • Trebenište, Enciklopedija likovnih umjetnosti knj. 4, Zagreb 1967, 448
  • Скопско Кале, Скопје, праисториско насеље и средњевековна тврдина, Археолошки Преглед 9, Београд 1968,48-50, Т. 19 (со Б. Бабиќ).
  • Непознат антички град кај Мојно, Годишен зборник на Филозофскиот факултет во Скопје, кн. 22, Скопје 1970, 325-347, Т. 5.
  • Јужна Пелагонија во архајскиот период, истражувања, 8. Конгрес У И С П П, Београд 1971,141-151.
  • Polnočna Macedonia w epochi anticznoj, Zotchlani wiekow, br. 3, 1971, Warszawa 1971/2, 186-189
  • Антика на почвата на СР Македонија, Материјали од 5. семинар за македонски јазик и култура, Охрид 1973,180-188.
  • Стоби, западна некропола, Студии no старините во Стоби кн. 1, Београд 1973, 61-95.
  • Из историје античког Скопља, Велика археолошка налазишта y Македонији, ед. Коларчев универзитет, Београд 1978
  • Требениште и македонско-илирска култура; - Пеонија, првата државна формација на нашата почва; - Стоби: градски живот во античка Македонија: -Доцната антика во Македонија: тврдини и цркви. -Емисии на Радио-Скопје. мај-јуни 1078 (III програма, 40 страници)
  • 76. единици: Antika u Makedoniji, и Grad u Makedoniji, во иста енциклопедија, Загреб, 1980.
  • Der Untergang der Palaste in Stobi, Nordmakedonien, Symposium Palaste und Hutten, Berlin, 1979, Mainz 1982, 535-554.
  • Старо Скопје со околните тврдини, Скопје 1982 (1983), 320 стр. и 184 карти, планови. Alt Skopje mit umliegenden Festungen (Monographie).
  • Früchristlicher kirchenbau in der S. R. Makedonien, XXXIII. Corso di cultura sull’arte ravennate e bizantina, Ravenna 1986, 223-251.
  • Доцноантички фортификации во Македонија, Археолош ка карта наМакедонија, МАНУ, Скопје 1994,139-149, и низа схеди во T o m II. (res.: Late classical Fortifications in R. Macedonia).
  • Археолошката карта на P. Македонија, Скопје 1996, T om II : 40 схеди низ целиот каталог и повеќе планови.
  • Средновековни градови и тврдини во Македонија, МАНУ, Скопје 1996, 1-390 (монографија).
  • Compte rendu: Ivo Lukane, Les Imitations des monnaies d’Alexandre le Grand et de Thassos, Wetteren 1996, 1-128, во: Antiquité vivante, an. 46, Skopje 1996, 131- 133
  • Средновековни градови Просек, Тиквеш, Велес, Кожле, Прилеп и Охрид, документарна серија на ТВ Телма, Скопје 1998, (94 стр. текст).
  • Антички градови во Македонија, МАНУ, Скопје 1999, 1-455 (монографија). (res.: Antike Städte in Makedonien). (Monographie).
  • Spätantike und frühbyzantinische Befestigungen in Nordmakedonien (Städte,vici, Refugien und Kastelle), Münchener Beiträge zur vor- und frühgeschichte, Bd. 54, Bayerische Akademie der Vissenschaften, München 2002,1-511 und 7 Beil, (монографија).
  • Стоби, антички град / Stobi, an ancient city, изд. Магор, Скопје 2003. (на македонски и англиски, монографија).
  • Gradište, Neresi, Skopje, Makedonien, Keltische Niederlassung, Lexikon zur Keltischen Archaeologie T. III, O.A.V. Vien 2005, 856-858.
  • Хераклеја Линкестис, антички град во Македонија / Heraclea Lyncestis, Ancient City in Macedonia, Скопје 2007,1-159 (монограф ија на македонски и англиски јазик)
  • Антички градови на Брегалница / Ancient towns on Bregalnica, изд. Магор, Скопје 2009,1-120 (монограф ија на македонски и на англиски јазик).
  • Големи археолошки откритија, изд. Данте, Охрид 2011,1-220

Наводи уреди

  1. „великанот на македонската археологија“. Архивирано од изворникот на 2020-07-29. Посетено на 2020-07-28.
  2. „МИКУЛЧИЌ, Иван Лука“. Архивирано од изворникот на 2020-07-29. Посетено на 2020-07-28.
  3. Иван Микулчиќ
  4. професорот Иван Микулчиќ[мртва врска]
  5. Иван Микулчиќ, великанот на македонската археологија,Професорот на Филозофскиот факултет во Скопје
  6. Библиографиј a на професор Иван Микулчиќ[мртва врска]

Надворешни врски уреди