Википедија

Судир Фатах–Хамас

Судирот помеѓу Фатах-Хамас (арап. النزاع بين فتح وحماس an-Nizāʿ bayna Fataḥ wa-Ḥamās), познат како Палестинска граѓанска војна (арап. الحرب الأهلية الفلسطينية al-Ḥarb al-ʾAhliyyah al-Filisṭīnīyyah) — судир помеѓу двете главни палестински политички партии Фатах и Хамас, што резултирал во поделба на палестинските власти во 2007 година. Процесот на помирување и обединување на администрацијата на Хамас и Фатах останува нефинализиран.

Судир Фатах - Хамас
Дел од Палестинско политичко насилство
Датум 25 јануари 2006 – денес
(главна фаза во 2007)
Место Појас Газа
Исход Процес на помирување:
  • Преземање на појасот Газа од страна на Хамас
  • Нова палестинска влада на Западен Брег, назначена од Махмуд Абас
  • Договор за помирување потпишан во мај 2011 година
  • Договор од Доха потпишан во 2012 година
  • Обновена политичка криза во март – април 2012 година[1]
  • Силно зголемување на тензиите во 2013 година[2][3]<[4]
  • Хамас и Фатах потпишале договор за помирување во април 2014 година[5]
  • Заклетвата на владата на единството во јуни 2014[6]
  • Имплементација на контролата на Владата за Единството во Газа
Завојувани страни
Хамас Податотека:Flag of Fatah.svg Фатах
Со поддршка од:
 САД[7][8][9] (наводно)
 Обединето Кралство[10] (прикриено)
Команданти и водачи
Исмаил Ханија
Калед Мешал
Мохамед Деиф 		Податотека:Flag of Fatah.svg Махмуд Абас
Податотека:Flag of Fatah.svg Мохамед Далан
Сила
Бригада Из ад-Дин ел-Касам: 15,000
Извршни полициски сили: 6,000[11][12] 		Национално обезбедување: 30,000
Служба за превентивна безбедност: 30,000
Општо разузнавање: 5,000
Претседателска гарда: 4,200
Бригада на мачениците од Ал-Акса: неколку илјади[11][12]
Жртви и загуби
83 убиени 165 убиени
98 цивили убиени
1,000+ повредени на двете страни[13]
Вкупно: 350 до над 600 убиени[13]

Палестинската независна комисија за правата на граѓаните утврдила дека над 600 Палестинци биле убиени во борбите од јануари 2006 година до мај 2007 година.[14] Десетици други биле убиени или погубени во следните години како дел од судирот.

Преглед

уреди

Хамас е основан во 1987 година, веднаш по избувнувањето на Првата Интифада, како подружница на египетското муслиманско братство.[15] Тоа е палестинска сунитско - исламистичка фундаменталистичка организација, која се смета, или во целина или делумно, како терористичка организација од повеќе земји и меѓународни организации, пред се од Израел, САД и Европската Унија .[16][17][18]

Тензиите меѓу Фатах и Хамас почнале да растат во 2005 година по смртта на Јасер Арафат во ноември 2004 година. По законодавните избори на 25 јануари 2006 година, што резултирале со победа на Хамас, односите биле обележани со спорадични борбени фракции. Ова станало поинтензивно откако двете страни постојано не успеале да постигнат договор за споделување на владината моќ, ескалирајќи во јуни 2007 година и резултирајќи во преземање на Газа од страна на Хамас. Главно прашање било контролата над граничните премини, особено на граничниот премин Рафа .

Лидерот на Хамас, Исмаил Ханија, формирал нова влада на ПС на 29 март 2006 година, составена од претежно членови на Хамас, откако Фатах и другите фракции одбиле да се приклучат, особено затоа што Хамас одбил да ги прифати условите на Квартетот, како што е признавањето на Израел и претходните договори, што довело до значителен дел од меѓународната заедница, особено Израел, САД и земјите од Европската Унија, да не се занимаваат со владата на Хамас и да воведат санкции. По киднапирањето од милитантите на Хамас на Гилад Шалит на 25 јуни 2006 година во прекуграничен напад преку тунел надвор од Газа, Израел привел приближно една четвртина од членовите на ПЛЦ и министрите на Западен Брег во текот на август 2006 година и го интензивирал бојкотот на Газа и презел други казнени мерки.

Повиците за спроведување на Декларацијата од Каиро, вклучително и формирање на влада на единство и прекин на насилството меѓу Фатах и Хамас биле упатени во Договорот од Мека помеѓу Фатах-Хамас од 8 февруари 2007 година. Владата на Хамас беше заменета на 17 март 2007 година со влада на национално единство предводена од Ханија, составена од министри на Хамас и Фатах. Во јуни 2007 година, борците на Хамас ја презеле контролата врз Појасот Газа и ги отстраниле сите претставници на Фатах.[19] Претседателот Абас, на 14 јуни, прогласи лвонредна состојба и ја распуштил владата на националното единство, назначил итна влада и ги суспендирал членовите од Основниот закон..[20][21][22][23]

Хамас е де факто управувачки орган на Појасот Газа од неговото преземање во јуни 2007 година. Оттогаш, тој водел неколку војни со Израел,[24] и палестинските власти биле поделени во две полиции, секој гледајќи се себеси како вистински претставник на палестинскиот народ - палестинскиот национален орган управуван од Фатах и Владата на Хамас во Газа .

Претходни настани

уреди

Вклучување на Велика Британија

уреди

Документите објавени во Палестинските документи откриваат дека британското разузнавање МИ6 во 2004 година помогнало во изготвувањето на безбедносен план за палестинските власти предводени од Фатах. Планот споменат како цел, „охрабрување и овозможување на Палестинските власти (ПС) целосно да ги исполнат своите безбедносни обврски од Фазата 1“. Документот предлага голем број начини на „деградирање на можностите на одбивачите“, именувајќи ги Хамас, ПИЏ (Палестински исламски џихад) и бригадите ал-Акса.[25] Планот бил опишан од Гардијан како „широка распространетост против Хамас“. Наводниот план за контра бунт на Фатах против Хамас дал резултат во јуни 2006 година, кога Хамас победил на изборите во 2006 година.

Израелско одвојување од Газа

уреди

Во јули 2004 година имало судири меѓу соперничките делови на безбедносните сили предводени од Хамас во Газа и насилни протести, кои нашироко се сметале како борба за моќ пред ветувањето на Израел да се повлече од Газа.

На 16 февруари 2005 година, израелскиот парламент го одобрил неговото одвојување од Газа, што драстично ќе ги промени израелско-палестинските односи во Газа. Планот за исклучување од 2003 година веќе бил усвоен од израелската влада во јуни 2004 година. Израел се повлекол од Газа во септември 2005 година. Контролата на границата Газа-Египет била од египетска страна предадена на Египет. ПА, доминирана од Фатах, добила контрола од страната Газа на Граничниот премин Рафах . Договорот од Филаделфи меѓу Израел и Египет во 2005 година ја претворил контролата врз границата кон Египет. Од февруари 2005 година, технократската влада на ПА предводена од Фатах ги контролирала палестинските сили за национална безбедност .

Од ноември 2005 година до јуни 2007 година, преминот Рафах бил заеднички контролиран од Египет и палестинските власти, при што Европската унија ги следела активностите од 24 ноември 2005 година на страната Газан.

Избори во 2006 година и влада на Хамас

уреди

Тензиите меѓу Фатах и Хамас се засилиле откако Хамас победил на изборите во 2006 година и меѓународната заедница го зголемила притисокот врз палестинските власти. Како резултат на одбивањето на владата на Хамас да се посвети на ненасилство, признавање на израелската држава и прифаќање на претходните договори, Израел, Блискоисточниот квартет (САД, Русија, Обединетите нации и Европската унија), неколку Западните држави и арапските држави вовесанкции со кои се суспендира целата странска помош .

Владата, која имала заедничко овластување со претседателот Абас над безбедносните сили, веќе не била во рацете на Фатах. Кога Абас и Хамас во борбата за моќ не успеале да постигнат договор, Абас на 6 април 2006 година го назначил за шеф на Безбедносните сили Абу Шбак, поврзан со Фатах, менувајќи го министерот за внатрешни работи на Хамас. Како одговор, Хамас формирал свои безбедносни сили.

На 25 јуни 2006 година, милитантни групи извршиле прекуграничен упад во Израел. Израелскиот одговор го оставил Хамас со половина парламентарен блок и министрите од кабинетот на Западниот Брег во израелски притвор.

Политички ќор-сокак

уреди

Полууставниот и полупретседателскиот Основен закон им дал на претседателот и на владата заедничка политичка моќ.[26] Фатах одбил да соработува со Хамас. Моќниот претседател Абас, поддржан од Фатах, бил поддржан од меѓународната заедница и повеќе или помалку толериран од Израел. Палестинските власти, во кои доминираат Хамас и парламентот, биле бојкотирани, а меѓународната финансиска помош била дадена преку Абас, заобиколувајќи ја палестинската влада. Бидејќи Фатах и Хамас не соработувале, парламентот станал нефункционален, а ПС претрпела финансиска состојба.

Вклучување на САД, Израел и арапските држави

уреди

Неколку извори зборуваат за значителна вмешаност на САД, Израел и арапските држави, откако Хамас во 2006 година објавил формирање на своја безбедносна служба, Палестински безбедносни служби, кои биле осудени од Махмуд Абас како неуставни. Претседателската гарда на Махмуд Абас била зголемена и опремена, а нејзините членови биле обучени од САД, Египет и Јордан.[27][28] Исто така, член на советот на Палестинскиот Законодавен Дом (ПЗД) за Хамас, Анвар Забун, верувал дека „Мохамед Далан имал голем план да ги отстрани корените на Хамас, отпорот, во Газа и на Западниот Брег.

Според Меѓународниот институт за стратешки студии, ескалацијата во јуни 2007 година била предизвикана од убедувањето на Хамас дека претседателската гарда на ПА, лојална на Махмуд Абас, била позиционирана да ја преземе контролата над Газа. САД помогнале во изградбата на претседателската гарда од 3.500 луѓе од август 2006 година. САД потрошиле 59 милиони долари за обука и опрема за претседателската гарда и ги убедиле арапските сојузници да финансираат набавка на натамошно оружје. И Израел им дозволил на лесните оружја да течат кон припадниците на претседателската гарда. Јордан и Египет биле домаќини на најмалку два баталјона за обука.

Времеплов

уреди

Март - декември 2006

уреди

По изборите, Хамас објавил формирање на своја безбедносна служба, Извршни сили, назначувајќи го Џамал абу Самхадана, истакнат милитант, на нејзино чело. Абас го осудил овој потег како неуставен, велејќи дека само палестинскиот претседател може да командува со вооружените сили.[29]

Периодот од март до декември 2006 година бил обележан со тензии кога командантите на палестинските власти поврзани со Фатах одбиле да земаат наредби од владата на палестинските власти предводени од Хамас. Тензиите дополнително се зголемиле меѓу двете палестински фракции откако не успеале да постигнат договор за споделување на владината моќ.

Декември 2006 - јануари 2007

уреди

Соочени со меѓународни санкции, палестинските власти предводени од Хамас зависеле од увоз на големи количини на готовина за да ги платат своите долгови. На 14 декември 2006 година, премиерот Исмаил Ханија, кој носел десетици милиони донации, бил задржан по влегувањето во Газа преку граничниот премин Рафа .[30] Лутите милитанти на Хамас упаднале на местото со кое управувале европски набљудувачи и претседателската гарда на Абас, одговорни за безбедноста таму. Откако стражарите пукале кон милитантите на Хамас, тие ја зазеле салата, пукајќи во воздух. Официјален Хамас се обидел да ги натера милитантите да се распрснат. Исмаил Ханија веќе го прекинал своето патување поради зголемените тензии меѓу Хамас и соперничката фракција Фатах, откако тројцата синови на шефот за безбедност на Фатах биле убиени неколку дена претходно.

Истиот ден, на Исмаил Ханија му било дозволено да се врати во Газа без пари, но при преминување на границата, вооружени лица го нападнале неговиот автомобил, убивајќи еден телохранител. Еден од синовите на Исмаил Ханија бил умерено ранет, а неговиот политички советник Ахмед Јусеф бил лесно ранет. Во тоа време, за овој очигледен обид за атентат бил обвинет членот на Фатах и поранешен шеф за безбедност на Фатах, Мохамед Далан. Активистката за мир Елен Росер исто така верува дека токму луѓето на Далан се обиделе да го убијат Исмаил Ханија.[31] Избувнале борби на Западниот Брег откако палестинските сили за национална безбедност пукале на митингот на Хамас во Рамалах . Безбедносните единици лојални на Махмуд користеле палки и пушки за да ги победат демонстрантите пред да започне пукањето. Најмалку 20 лица биле ранети во судирите, кои се случиле непосредно по обидот за атентат врз Исмаил Ханија.[30][32]

На 16 декември, Абас повикал на нови парламентарни и претседателски избори, но неговиот советник Саеб Ерекат изјавил дека „изборите не можат да се одржат пред средината на следната година од правни и технички причини“. Висок пратеник на Хамас го нарекол тоа „вистински удар против демократски избраната влада“.[32] Хамас ја оспорил законитоста за одржување предвремени избори, задржувајќи го своето право да го одржи целиот мандат на избраните функции. Хамас го карактеризирал како обид за преврат на Фатах од страна на Абас,[33] користејќи недемократски средства за соборување на резултатите од демократски избрана влада. Лидерите на Фатах повикале на разрешување на владата предводена од Хамас и формирање на кабинет за итни случаи. Еден оперативец на Фатах изјавил дека Абас се заканувал дека ќе распише предвремени избори во последните пет месеци и дека „повеќе закани нема да успеат“. Најавата за избори предизвикало високи тензии и вооружени борби меѓу приврзаниците на Хамас и Фатах. Абас силно ги негирал обвинувањата дека членови на Фатах и „Претседателската гарда“ на Силите стојат зад обидот за атентат врз Исмаил и тој го критикувал киднапирањето на војникот Гилад Шалит.

На 17 декември, про-вооружени напаѓачи на Фатах го нападнале министерот за надворешни работи на Хамас Махмуд Захар. Војниците на Хамас возвратиле со истрели во домот на претседателот Абас, ранувајќи пет чувари. Припадник на Фатах, бил убиен, заедно со жена во минување. На крајот на денот, Фатах и Хамас се договориле за прекин на огнот, иако пукањето продолжило пред куќата на Мохамед Далан.[34]

Интензивните фракциони борби продолжиле во текот на декември 2006 година и јануари 2007 година во појасот Газа. По еден месец борби, во кои загинале 33 лица, претседателот Махмуд Абас се обидел да ги вклучи извршните сили предводени од Хамас во безбедносниот апарат лојален на претседателот. Хамас ја отфрлил наредбата на Абас, и наместо тоа, објавила планови за двојно поголема количина на својата сила. На 6 јануари 2007 година, Абас ги забранил Извршните сили и наредил нивно распуштање. Борбите продолжиле сè додека не се спровело примирјето на 30 јануари. Најавите за двобојот ја зголемиле можноста за засилен вооружен судир. Единственото средство на Абас за спроведување на наредбата се чинело принудна акција на полицијата и единиците за безбедност под негова команда, кои биле релативно слаби во појасот Газа, упориштето на Хамас.

Февруари - април 2007

уреди

Жестоки борби се случиле откако Хамас убил 6 лица на 1 февруари во заседа на конвојот во Газа кој доставувал опрема за палестинската претседателска гарда на Абас, според дипломатите, со цел да се спротивстави на шверцот на оружје во Газа од страна на Хамас. Според Хамас, испораките до претседателската гарда имале за цел да предизвикаат бунт (против Хамас), притоа задржувајќи пари и помош од палестинскиот народ.[35]

На 8 февруари 2007 година, Договорот Фатах-Хамас од Мека со посредство на Саудиска Арабија бил потпишан од лидерите на Фатах и Хамас. Договорот вклучувал мерки за ставање крај на меѓусебното насилство. Владата на единство била формирана на 17 март. Сепак, двете најгорливи прашања: економската криза и падот на безбедноста во Газа останале отворени. Насилните инциденти продолжиле до март и април 2007 година. Повеќе од 90 лица биле убиени во овој период.

Мај 2007

уреди

Во средината на мај 2007 година, судирите избиле уште еднаш на улиците во Газа. За помалку од 18 дена биле убиени повеќе од 50 Палестинци. Лидерите на обете партии се обидиле да ги запрат борбите повикувајќи десетици на примирје.

Јуни 2007

уреди

Во текот на борбите 10 и 15 јуни Хамас ја презел контролата врз главниот пат север-југ и крајбрежниот пат.[36] и ги отстранил службениците на Фатах . МКЦК проценил дека најмалку 118 лица биле убиени и над 550 ранети за време на борбите во неделата до 15 јуни. <i>Хјуман рајтс воч</i> ги обвинил обете страни со кршење на меѓународното хуманитарно право. Вклучувајќи таргетирање и убивање на цивили, јавно погубување на политички противници и заробеници, фрлање затвореници од високи станбени згради, борби во болници и пукање од џипови обележан со ознаки „ТВ“. Меѓународниот комитет на Црвениот крст ги осудил нападите во и околу две болници во северниот дел на појасот Газа. Израелската влада ги затворила сите контролни точки на границите на Газа како одговор на насилството.

На 14 јуни, палестинскиот претседател Махмуд Абас објавил распуштање на сегашната влада на единство и прогласување вонредна состојба .[21][22] Палестинскиот премиер Исмаил Ханија бил разрешен, а Абас со претседателски указ започнал да владее со Газа и Западниот Брег. Портпаролот на Хамас, Сами Абу Зухри, одговорил со изјава дека одлуката на претседателот Абас е „во практична смисла ... безвредна“, тврдејќи дека Ханија „останува на чело на владата дури и ако биде распуштена од претседателот“.[23][37]

Нејтан Браун од Фондација Карнеги за меѓународен мир коментирал дека според палестинскиот устав од 2003 година, Абас јасно имал право да прогласи вонредна состојба и да го разреши премиерот, но вонредната состојба може да продолжи само 30 дена. После тоа, ќе треба да биде одобрен од Законодавниот совет (доминиран од Хамас). Ниту Хамас ниту Фатах имале доволно гласови за да формираат нова влада според уставот. Палестинскиот центар за човекови права ја осудил „одлуката на Хамас да го реши конфликтот воено“, но тврди дека „чекорите преземени од претседателот Махмуд Абас како одговор на овие настани го кршат Основниот закон и го поткопуваат Основниот закон на начин кој не е помалку опасен. " [38]

На 15 јуни, Абас го назначил Салам Фајад за премиер и му дал задача да формира нова влада.[39] Меѓународната заедница непречено ја признала владата. За неколку дена, САД ја признале вонредната влада на Абас и ставиле крај на 15-месечниот економски и политички бојкот на палестинските власти во обид да ги зајакнат претседателот Абас и новата влада предводена од Фатах. Европската Унија слично ги објавила плановите за продолжување на директната помош на Палестинците, додека израелскиот премиер Ехуд Олмерт изјавил дека ќе му ги ослободи на Абас палестинските даночни приходи што Израел ги задржал откако Хамас ја презел контролата над палестинскиот парламент.[40]

Судири на Западниот Брег

уреди

Нападите на вооружени лица на Хамас против безбедносните сили на Фатах во Појасот Газа резултирале со реакција на вооружени лица на Фатах против институциите на Хамас на Западниот Брег . Иако бројот на Хамас бил поголем во Појасот Газа, силите на Фатах биле поголеми на Западниот Брег .

Западниот Брег ја имал својата прва жртва кога било пронајдено тело на милитант на Хамас во Наблус, што предизвикало страв дека Фатах ќе ја искористи својата предност на Западниот Брег за одмазда против смртта на нејзините членови во Појасот Газа истиот ден[41]. Хамас исто така изјавил дека има целосна контрола врз Газа, тврдење кое го негирал Абас.[42]

На 16 јуни, милитантна група поврзана со Фатах, Бригадите на мачениците ал-Акса, упаднале во парламентот под контрола на Хамас со седиште во Рамала на Западниот Брег. Овој чин, вклучувајќи го и нападот на Министерството за образование, се сметал како реакција на сличен грабеж што се случил по воениот успех на Хамас во Газа.[43]

На 20 јуни, водачот на Хамас, Махмуд Захар, изјавил дека ако Фатах продолжи да се обидува да го искорени Хамас на Западниот Брег, тоа може да доведе до пад на Фатах и таму. Тој не негирал на прашањето дека отпорот на Хамас против Фатах ќе има форма на напади и самоубиствени бомбашки напади, слични на оние што Хамас ги користел против Израел во минатото.[44]

Октомври 2007 - јануари 2008

уреди

На 17 октомври, во источна Газа избувнале судири помеѓу безбедносните сили на Хамас и припадниците на моќниот клан Хелес (поврзан со Фатах), оставајќи до двајца мртви од двете страни. Претставници на Фатах и Хамас дале спротивставени извештаи за тоа што ги предизвикало борбите, но се чини дека спорот настанал кога претставниците на Хамас побарале од кланот да врати владин автомобил. Во друга вооружена битка на 20 октомври загинал еден член на кланот и 13-годишно момче.[45] Во текот на истиот ден, во Рафах, една жена била убиена, а осум лица биле повредени кога припадниците на безбедноста на Хамас отвориле оган со активисти на исламски џихад. Два дена подоцна, во внатрешните борби биле убиени уште 7 Палестинци, вклучувајќи и некои милитанти на Хамас и милитант на палестинскиот исламски џихад.[46]

На 12 ноември, голема демонстрација посветена на споменот на починатиот претседател на палестинските власти Јасер Арафат била организирана од Фатах во градот Газа. Со над 200.000 учесници, ова била најголемата демонстрација на Фатах во Појасот Газа од преземањето на Хамас. Демонстрациите биле насилно распрснати од вооружени лица на Хамас, кои пукале во толпата. Најмалку шест цивили биле убиени, а над 80 лица биле повредени, некои биле погазени од стампедото што следувало.[47] Помалата милитантна група Исламски џихад, чии членови се судриле со Хамас неколку пати, ги осудиле престрелките.

На 1 јануари 2008 година, најмалку осум лица загинале во борбени дејствија во појасот Газа.[48]

Декларација од Сана 2008 година

уреди

На 23 март 2008 година, Хамас и Фатах потпишале договор во Сана, Јемен, што претставува договор за помирување. Повикале на враќање на Појасот Газа во ситуацијата пред јуни 2007 година, иако тоа не се случило.[49] На 8 ноември 2008 година, разговорите за палестинско помирување што требало да се одржат во Каиро биле прекинати откако Хамас објавил бојкот во знак на протест поради притворањето на стотици свои членови од безбедносните сили на претседателот Махмуд Абас.[50]

2009

уреди

Политичкото насилство во Хамас во 2009 година се случило во Појасот Газа за време и по конфликтот Израел-Газа во периодот 2008-2009 година. Се случиле низа насилни акти, почнувајќи од физички напади, тортура и погубувања на Палестинци, осомничени за соработка со израелските одбранбени сили, како и членови на политичката партија Фатах. Според <i>Хјуман рајтс воч</i>, најмалку 32 лица биле убиени од овие напади: 18 за време на конфликтот и 14 потоа, и уште неколку десетици биле осакатени, многу од нив со истрели во нозете.[51]

На 31 мај 2009 година, шест лица биле убиени кога Палестинските власти и силите на Хамас се судриле во Калќиilа. Итан Бронер ги опишал борбите како индикација „дека палестинското единство потребно за создавање држава е далеку“.

2010

уреди

По египетската револуција во 2011 година и смената на египетскиот претседател Морси во јули 2013 година, тензиите меѓу Фатах и Хамас достигнале нов врв. Според Баракат ел-Фара, амбасадор на ПЛО во Каиро, режимот на ел-Сиси, поддржан од Египет од САД, кој годишно добива околу 1,5 милијарди американски долари воена помош од САД, ќе го задржи затворен граничниот премин Рафах, сè додека силите лојални на Претседателот на палестинските власти Махмуд Абас ја вратат контролата. Официјален Хамас го обвинил раководството на ПС дека игра голема улога во спроведувањето на блокадата на Појасот Газа.

Среде преговори за решавање на конфликтот Израел - Газа во 2014 година, Шин Бет открил наводен заговор на Хамас за смена на Фатах на Западниот Брег . Ова ќе се постигне со распоредување на ќелиите на Хамас околу Западниот Брег за поттикнување на трета интифада и преполнување на силите на палестинските власти. Уапсени биле повеќе од 90 лица. Претседателот Абас изјавил дека заговорот е „сериозна закана за единството на палестинскиот народ и неговата иднина“.[52]

Наводи

уреди
  1. ↑ „In Gaza, power cuts and rumors hamper reconciliation“. English.alarabiya.net. 1 April 2012. Архивирано од изворникот на 1 April 2012.
  2. ↑ "Egypt crisis brings Fatah, Hamas tensions to new high" Архивирано на 15 септември 2013 г.. Jerusalem Post, 14 July 2013
  3. ↑ "Anti-Hamas Tamarod group denies involvement with Israel, US" Архивирано на 15 септември 2013 г.. Jerusalem Post, 2 September 2013
  4. ↑ "What reconciliation? Hamas, Fatah trade blows" Архивирано на 16 септември 2013 г.. Al Jazeera, 14 September 2013
  5. ↑ „Hamas and Fatah unveil Palestinian reconciliation deal“. BBC News. Архивирано од изворникот јули 18, 2015. Посетено на јули 17, 2015.
  6. ↑ „Palestinian unity government sworn in by Mahmoud Abbas“. BBC. јуни 2, 2014. Архивирано од изворникот јуни 3, 2014. Посетено на јуни 6, 2014.
  7. ↑ Rose, David. „The Gaza Bombshell“. vanityfair.com. Архивирано од изворникот април 28, 2018.
  8. ↑ „Архивиран примерок“ (PDF). Архивирано (PDF) од изворникот март 3, 2016. Посетено на август 9, 2013.
  9. ↑ „MIDEAST: This 'Bombshell' Took a Year Falling - Inter Press Service“. www.ipsnews.net. Архивирано од изворникот април 5, 2018. Посетено на април 5, 2018.
  10. ↑ Crooke, Alastair. „Blair's counter-insurgency "surge"“. www.aljazeera.com. Архивирано од изворникот април 5, 2018.
  11. ↑ 11,0 11,1 „Religious war in Gaza“. Ynet. февруари 3, 2007. Архивирано од изворникот декември 24, 2014.
  12. ↑ 12,0 12,1 Henry Chu (May 17, 2007). „Factional fighting in Gaza imperils unity government“. Los Angeles Times. Архивирано од изворникот на February 1, 2010. Article reprinted at [1] Архивирано на 28 септември 2011 г.
  13. ↑ 13,0 13,1 „Over 600 Palestinians killed in internal clashes since 2006“. Ynetnews.com. јуни 20, 1995. Архивирано од изворникот јули 4, 2011. Посетено на април 24, 2011.
  14. ↑ „Over 600 Palestinians killed in internal clashes since 2006“. Reuters via Ynet. June 6, 2007. Архивирано од изворникот на July 4, 2011.
  15. ↑ Предлошка:CRS
  16. ↑ „EU keeps Hamas on terror list, despite court ruling“. Euractiv. 27 March 2015. Архивирано од изворникот на June 26, 2015. Посетено на 15 June 2015.
  17. ↑ „Country reports on Terrorism“ (PDF). state.gov. April 2006. Посетено на May 27, 2018.
  18. ↑ Fisher, Max (November 21, 2012). „9 questions about Israel-Gaza you were too embarrassed to ask“. Архивирано од изворникот на January 6, 2018. Посетено на January 6, 2018.
  19. ↑ Black, Ian; Tran, Mark (15 June 2007). „Hamas takes control of Gaza“. Guardian. London. Архивирано од изворникот на August 31, 2013. Посетено на 3 June 2010.
  20. ↑ Presidential Decrees Issued on June - July 2007. JMCC, archived on 12 October 2007
  21. ↑ 21,0 21,1 „Abbas Dissolves Palestinian Authority Government in Wake of Hamas-Fatah War“. Fox News. June 14, 2007. Архивирано од изворникот на June 16, 2007. Посетено на July 14, 2008.
  22. ↑ 22,0 22,1 Levinson, Charles; Matthew Moore (June 14, 2007). „Abbas declares state of emergency in Gaza“. The Daily Telegraph. London. Архивирано од изворникот на June 18, 2007. Посетено на June 14, 2007.
  23. ↑ 23,0 23,1 „Abbas sacks Hamas-led government“. BBC News. June 14, 2007. Архивирано од изворникот на July 14, 2007. Посетено на July 14, 2008.
  24. ↑ „Gaza ceasefire: Israel and Palestinians agree to halt weeks of fighting“. TheGuardian. Архивирано од изворникот на June 13, 2018. Посетено на 10 November 2014.
  25. ↑ „Palestinian papers: UK's MI6 'tried to weaken Hamas'“. BBC. 25 January 2006. Архивирано од изворникот на April 8, 2011.
  26. ↑ Tonje Merete Viken (Spring 2008). „Struggles for Power and Unity - Constitutional Designs in the Palestinian Authority“ (PDF). palestinianbasiclaw.org. University of Oslo. стр. 4, 78–80. Архивирано од изворникот (PDF) на March 4, 2016.
  27. ↑ „Hamas executes suspected Fatah traitors in Gaza“. SFGate. Архивирано од изворникот на July 16, 2011. Посетено на July 17, 2015.
  28. ↑ „The Gaza Bombshell“. Vanity Fair. April 2008. Архивирано од изворникот на January 18, 2014. Посетено на 1 February 2014.
  29. ↑ Kalman, Matthew (December 14, 2006). „U.S. training Fatah in anti-terror tactics / Underlying motive is to counter strength of Hamas, analysts say“. sfgate. Архивирано од изворникот на December 3, 2013.
  30. ↑ 30,0 30,1 Hamas accuses Fatah over attack. Al Jazeera, 15 December 2006
  31. ↑ Amayreh, Khalid (28 January 2010). „Did Hamas carry out a coup in Gaza in 2007?“. Middle East Monitor. Архивирано од изворникот на February 3, 2014. Посетено на 1 February 2014.
  32. ↑ 32,0 32,1 Abbas calls for early Palestinian poll. Reuters, 16 December 2006
  33. ↑ Hamas accuses Abbas of launching coup. David Hardaker, 17 December 2006
  34. ↑ Fatah and Hamas agree ceasefire[мртва врска][мртва врска]. Eric Silver, Independent, 18 December 2006. On Google's cache
  35. ↑ „Six killed in Hamas ambush on Gaza convoy“. Архивирано од изворникот на February 6, 2007. Посетено на 2007-02-06.. Nidal al-Mughrabi, Reuters, 1 February 2007. On web.archive.org
  36. ↑ „How Hamas took over the Gaza Strip“. BBC News. June 15, 2007. Архивирано од изворникот на September 27, 2009. Посетено на January 4, 2010.
  37. ↑ Black, Ian; Tran, Mark (June 15, 2007). „Hamas takes control of Gaza“. Guardian. London. Архивирано од изворникот на August 31, 2013. Посетено на June 3, 2010.
  38. ↑ „No Alternative to Political Dialogue: PCHR's Position towards the Current Crisis in the Gaza Strip and the Palestinian National Authority“. Palestinian Centre for Human Rights. June 18, 2007. Архивирано од изворникот на June 27, 2007. Посетено на June 19, 2007.
  39. ↑ „President Abbas prepares to swear in unelected interim government“. Maannews.net. Архивирано од изворникот на September 28, 2007. Посетено на April 24, 2011.
  40. ↑ U.S. ends embargo on Palestinian Authority in move to bolster Fatah. Helene Cooper, International Herald Tribune, 19 June 2007
  41. ↑ [2] Архивирано на 16 септември 2011 г., jpost.com
  42. ↑ „Hamas 'in full control of Gaza'“. BBC News. јуни 15, 2007. Архивирано од изворникот декември 19, 2008. Посетено на јули 14, 2008.
  43. ↑ „Fatah gunmen storm Hamas-controlled ministry, parliament building“. The Hindu. Chennai, India. June 16, 2007. Архивирано од изворникот на June 29, 2011. Посетено на April 24, 2011.
  44. ↑ Erlanger, Steven (јуни 21, 2007). A Leader of Hamas Warns of West Bank Peril for Fatah. New York Times. Архивирано од изворникот на април 25, 2009. Посетено на јули 14, 2008. Mr. Zahar, the former Palestinian foreign minister, said Hamas would not sit idle if its political rival, Fatah, ... continued to attack Hamas institutions and politicians.
  45. ↑ „Gaza: 4 dead as Hamas, Fatah clan clash“. Jerusalem Post. October 18, 2007. Архивирано од изворникот на July 8, 2012.
  46. ↑ „One Palestinian killed in internal Gaza fighting“. Reuters. October 21, 2007. Архивирано од изворникот на December 5, 2008.
  47. ↑ al-Mughrabi, Nidal (November 12, 2007). „Gunfire kills seven at Fatah rally in Gaza“. Reuters. Архивирано од изворникот на July 3, 2017.
  48. ↑ „Eight dead in Gaza faction clash“. BBC News. January 1, 2008. Архивирано од изворникот на September 30, 2009. Посетено на May 2, 2010.
  49. ↑ Sudam, Mohamed (March 23, 2008). „Fatah and Hamas sign reconciliation deal“. Uk.reuters.com. Архивирано од изворникот на 2020-12-10. Посетено на April 24, 2011.
  50. ↑ „Palestinian unity talks stall after Hamas boycott“. alarabiya.net. November 8, 2008. Архивирано од изворникот на October 16, 2013. Посетено на December 3, 2012.
  51. ↑ Khaled Abu Toameh, Hamas killed 32 Gazans during, after op, Jerusalem Post 20-04-2009
  52. ↑ Ginsburg, Mitch (18 August 2014). „Israel says it foiled Hamas plan for massive attacks on Israel, coup against PA“. The Times of Israel. Архивирано од изворникот на August 21, 2014. Посетено на 21 August 2014.

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Судир_Фатах–Хамас&oldid=5294158“