Свежа вода
Питката вода — вода која во себе содржи многу мала концентрација на растворени соли и други материи. Тоа е многу важен ресурс, неопходен за опстанокот на повеќето сувоземни животни. Питката вода покрај другото е неопходна за човекот за пиење и наводнување во земјоделието.
.jpg)
.jpg)
Дефиниција
уредиБројчена дефиниција
уредиПитката вода може да се дефинира како вода со помалку од 500 делови на милион (ppm) растворени соли.[1]
Други извори даваат поголеми горни граници на соленоста на питката вода - 1000 ppm[2] or 3000 ppm.[3]
Каде може да се најде
уредиПитката вода може да се најде во езерата, реките и во водоносници (подземни природни резервоари). Питката вода се создава при процесот на испарување на големите океански и морски површини, кондензација на честичките на водена пареа во атмосферата и потоа во вид на врнежи од дожд и снег се складира во природните резервоари на питка вода (езера, реки, водоносници). Други големи резервоари на питка вода се ледниците на високите планини, како и поларните капи на северниот и Јужниот Пол.
Извори
уреди
Изворот на скоро целата питка вода се врнежите од атмосферата, во форма на магла, дожд и снег. Водата што паѓа како магла, дожд или снег содржи материјали растворени од атмосферата и материјалите од морето и земјата над која патувале облаците со дожд. Во индустријализираните области дождот е обично кисел заради растворените оксиди на сулфур и азот создадени од согорување на фосилни горива од автомобили, фабрики, возови и авиони и од атмосферските емисии во индустријата. Во некои случаи, овој кисел дожд резултира во загадување на езерата и реките.
Во крајбрежните области водата може да содржи значителни концентрации на соли добиени од морето ако ветерот подигне капки морска вода во облаците што носат дожд. Ова може да предизвика зголемени концентрации на натриум, хлорид, магнезиум и сулфат, како и многу други соединенија во помали концентрации.
Во пустинските области, или области со осиромашени или правливи почви, врнежите од дожд можат да соберат песок и прашина и тоа може да се депонира на друго место со врнежи од дожд и да предизвика протокот на слатководни да биде загаден и од нерастворливи цврсти материи, но и од растворливи компоненти на тие почви. Значителни количини на железо може да се транспортираат на овој начин, вклучително и документирано пренесување на врнежи од дожд богати со железо што паѓаат во Бразил, произлезени од бури од песок во Сахара во северна Африка.
Дистрибуција на вода
уреди
Солената вода во океаните, морињата и солената подземна вода сочинува околу 97% од целата вода на Земјата. Само 2,5-2,75% е питка вода, вклучувајќи 1,75-2% замрзната во ледници, мраз и снег, 0,5-0,75% како свежа подземна вода и влага во почвата, а помалку од 0,01% како површинска вода во езера, мочуришта и реки.[4][5] Слатководните езера содржат околу 87% од оваа питка површинска вода, вклучувајќи 29% во африканските големи езера, 22% во Бајкалското Езеро во Русија, 21% во северноамериканските големи езера и 14% во другите езера. Мочуриштата имаат најголем дел од рамнотежата со само мала количина во реките, особено реката Амазон . Атмосферата содржи 0,04% вода.[6] Во областите без питка вода на подземната површина, питката вода добиена од врнежите може заради нејзината помала густина да преклопи солена вода во слоеви. Поголемиот дел од свежата вода во светот е замрзнат во ледени плочи. Многу области страдаат од недостаток на дистрибуција на свежа вода, како што се пустините.
Проблеми
уредиОграничен ресурс
уредиПитката вода е обновлив и променлив, но ограничен природен ресурс. Водата може да се надополнува само преку процесот на водниот циклус, во кој водата од морињата, езерата, шумите, земјиштето, реките и резервоарите испарува, формира облаци и се враќа како врнежи. Меѓутоа трошењето вода повеќе отколку што е природно обновено преку активности на човекот, може да доведе до намалена достапност на питка вода од површинските и подземните извори и може да предизвика сериозни оштетувања на околните средини. Свежата и загадена вода претставува 0,003% од вкупната вода достапна на глобално ниво.[7] Со зголемувањето на светската популација се зголемува искористеноста на водата по глава на жител. Светската банка додава дека одговорот на екосистемите на слатководни води кон променливата клима може да се опише во однос на три меѓусебно поврзани компоненти: квалитет на вода, количина на вода или волумен и временски распоред на вода. Промената во една честопати води кон промени во другите.[8] Загадувањето на водата и последователната еутрофикација, исто така, ја намалува достапноста на свежа вода.[9] Многу области во светот веќе доживуваат стрес на достапноста на водата (или недостиг на вода). Поради забрзаното темпо на раст на населението и зголемување на количината на вода што ја користи само едно лице, се очекува оваа состојба да продолжи да се влошува. Недостатокот на вода во иднина штети на човечката популација бидејќи ќе влијае на сè, од санитарните услови, до целокупното здравје и производство на жито[10].
Минимален проток
уредиВажна грижа за хидролошките екосистеми е обезбедување на минимален проток, особено зачувување и обновување на алокациите на извори на вода.[11] Водата е важен природен ресурс неопходен за опстанок на сите екосистеми. Употребата на вода од страна на луѓето за активности како што се наводнување и индустриски апликации може да има негативно влијание врз екосистемите.
Загадување на водата
уредиЗагадувањето од човечка активност, вклучително и излевање на нафта и претставува проблем за ресурсите на слатководните води. Најголемиот одлив на нафта што некогаш се случил во свежа вода бил предизвикан од танкерот Ројал Дач Шел во Магдалена, во Аргентина, на 15 јануари 1999 година, загадувајќи ја околината, водата за пиење, растенијата и животните.[12] Хемиската контаминација на свежа вода исто така може сериозно да ги оштети еко-системите.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „Groundwater Glossary“. 27 март 2006. Архивирано од изворникот на 28 април 2006. Посетено на 14 мај 2006.
- ↑ „Freshwater“. Glossary of Meteorology. American Meteorological Society. јуни 2000. Архивирано од изворникот на 6 јуни 2011. Посетено на 27 ноември 2009.
- ↑ „Freshwater“. Fishkeeping glossary. Practical Fishkeeping. Архивирано од изворникот на 11 May 2006. Посетено на 27 November 2009.
- ↑ Physicalgeography.net [{{{1}}} Архивирано] на {{{2}}}.. Physicalgeography.net. Посетено на 29 December 2012.
- ↑ Where is Earth's water? [{{{1}}} Архивирано] на {{{2}}}., United States Geological Survey.
- ↑ Gleick, Peter; и др. (1996). Stephen H. Schneider (уред.). Encyclopedia of Climate and Weather. Oxford University Press.
- ↑ Nitti, Gianfranco (May 2011). „Water is not an infinite resource and the world is thirsty“. The Italian Insider. Rome. стр. 8.
- ↑ The World Bank, 2009 „Water and Climate Change: Understanding the Risks and Making Climate-Smart Investment Decisions“. стр. 19–22. Архивирано од изворникот на 7 April 2012. Посетено на 24 October 2011.
- ↑ "Nutrients in fresh water"
- ↑ "Fresh Water in the Future" [{{{1}}} Архивирано] на {{{2}}}.. Un.org (17 December 2010). Посетено на 29 December 2012.
- ↑ Peter Gleick; Heather Cooley; David Katz (2006). The world's water, 2006–2007: the biennial report on freshwater resources. Island Press. стр. 29–31. ISBN 978-1-59726-106-7. Посетено на 12 September 2009.
- ↑ Petroleomagdalena.com [{{{1}}} Архивирано] на {{{2}}}.. Petroleomagdalena.com (15 January 1999). Посетено на 29 December 2012.