Океан (од грчки Ὠκεανὸς, "океанос"[1]) е голем резервоар на солена вода, и главна компонента на хидросферата. Околу 71% од површината на Земјата (~3.61 X 1014 m2) е прекриена со океани, споен резервоар на вода кој условно е поделен на неколку главни океани и помали мориња. Скоро половина од светските води се длабоки над 3000 метри.

Серија на карти каде се прикажани алтернативните поделби на океаните
Приказ на светските океани. Постои постојана циркулација на вода на Земјата, Светскиот океан е поделен на неколку главни подрачја. Разликуваме пет океани: Тихи, Атлантски, Индиски, Северноледен и Јужен; последните два понекогаш се сметаат за делови од првите три.

Овој споен резервоар на солена вода, наречено Светски Океан, главно се дели според континентите и архипелазите на: Тихи Океан, Атлантски Океан, Индиски Океан, Јужен Океан и Северноледен Океан. Последниот океанографски се нарекува Средоземно Море. Помалите региони од океаните се нарекуваат мориња, заливи, теснеци и др.

Геолошки, океанот е област од океанска кора покриена со вода. Океанска кора е тенкиот слој од стврднат вулкански базалт кој ја покрива Земјината површина каде нема континенти. Од овој аспект, денес постојат три „океани“: Светскиот Океан, Црното и Касписко море, кои се формирале со колизија на Цимерија со Лауразија. Средоземното Море е скоро свој „океан“, поврзано со Светскиот Океан преку Гибралтарскиот Теснец, и повеќепати во последните неколку милиони години движењето на Африканскиот континент го затворило теснецот целосно, правеќи го Средоземното Море четврт „океан“.[2]

Светскиот Океан зафаќа површина од 361 милиони км2, волумен од 1.340 милиони км2, а просечната длабочина е 3.711 метри. Скоро половина од светските води се длабоки над 3.000 метри. Ова не вклучува мориња кои не се поврзани со Светскиот Океан, како Каспиското Море. Вкупната маса на хидросферата е скоро 1.4 × 1021 kg, ca. 0.023 % од вкупната Земјина маса.

Океанот како тема во уметноста и во популарната култура уреди

  • „Загледан во океанот“ - песна на македонскиот поет Ацо Шопов.[3]
  • „Океан“ (англиски: Ocean) - песна на британската група Дед кен денс (Dead Can Dance) од 1984 година.[4]
  • „Океан“ (англиски: The Ocean) — песна на ирската рок-група Ју Ту (U2) од 1981 година.[5]
  • „Океан“ — песна на српската рок-група Луна од 1984 година.[6]
  • „Океани“ (англиски: Oceans) — песна на американската рок-група Перл Џем (Pearl Jam) од 1991 година.[7]
  • „Океан“ (англиски: Ocean) - песна на американскиот рок-музичар Лу Рид од 1972 година.[8]
  • „Големина на океан“ (англиски: Ocean Size) - песна на американската рок-група Џејнс адикшн (Jane's Addiction) од 1988 година.[9]

Надворешни врски уреди

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. Ὠκεανός, Henry George Liddell, Robert Scott, Грчко-англиски лексиокон, на Персеус проектот
  2. „Matthias Tomczak и J. Stuart Godfrey. 2003. Регионална Океанографија: Вовед. Архивирано од изворникот на 2007-06-30. Посетено на 2006-05-14.
  3. Ацо Шопов, Песни. Скопје: Македонска книга, Мисла и Култура, 1988, стр. 118-119.
  4. Discogs, Dead Can Dance ‎– Dead Can Dance (пристапено на 3.6.2020)
  5. Discogs, U2 – Boy (пристапено на 26.5.2021)
  6. Luna (22) – Nestvarne Stvari (пристапено на 30.1.2023)
  7. Discogs, (пристапено на 8.6.2023)
  8. YouTube, Lou Reed-1st Album-1972 (vinil rip)(Full) (пристапено на 2.12.2017)
  9. Discogs, Jane's Addiction – Nothing's Shocking (пристапено на 17.12.2020)