Скопелос

Скопелос (грчки: Σκόπελος) — грчки остров кој се наоѓа на западниот дел во Егејско Море. Скопелос е еден од неколкуте острови кои ја сочинуваат групата на северните Споради, кои се наоѓаат источно од полуостровот Пелион и северно од островот Евбеја. Островот е дел од регионот Тесалија. Скопелос е исто така и името на главното пристаниште и општинскиот центар на островот. Другите населени места на островот се Глоса и Нео Клима. Географијата на Скопелос вклучува две планини кои се над 500 метри високи, и тоа: Делфи (681 м) во центарот на островот, и Палуки (546 м) на југоисток. Со површина од 96 км², Скопелос е малку поголем од Миконос (85 км²) и Санторини (73 км²). Најблиските населени острови се Скијатос на запад и Алонисос на исток.

Скопелос Σκόπελος
Скопелос
Местоположба во областа 2011 Dimos Skopelou.png
Координати: 39°7′N 23°43′E
Земја	Грција
Област	Тесалија
Округ	Споради
Површина
• Општина	96,229 км2 (37,154 ми2)
Најг. вис.	&10000000000000681000000681 м
Најм. вис.	&100000000000000000000000 м
Население (2011)
• Општ.	4.960
• Општ. густина	0,052/км2 (0,13/ми2)
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)
Пошт. бр.	370 03
Повик. бр.	24240
Рег. таб.	BO
Мреж. место	www.skopelos.gov.gr

Историја

Според легендата, Скопелос бил основан од Стафил, еден од синовите на богот Дионис и принцезата Аријадна од Крит. Историски, во доцното бронзено време, островот, кој подоцна бил познат како Пепаретос или Пепарет (старогрчки: Πεπάρηθος), бил колонизиран од жителите на Крит, кои го воведле лозарството на островот.

Можеби поради легендата за неговото основање од страна на синот на богот на виното, островот бил познат низ античките грчки градови на Средоземното Море според своето вино. Филоктет од Софокле вклучува трговец со вино, изгубен на патот кон Пепарет.

Во 1936 година ископувањата во областа на Стафилос откриле кралска гробница од времето на Микенска Грција. Островот кратко време бил под контрола на градот-држава Халкида, Евбеја во 8-от век п.н.е.

Во текот на својата историја, островот бил под контрола на:

• Атина
• Македонска Империја (338-146 п.н.е.)
• Римска Република (146-27 п.н.е.)
• Римско Царство (27 п.н.е. - 395 н.е.)
• Византиско Царство (395-1204)
• Латинско Царство (околу 1204-1277)
• Византиско Царство (1277-?)
• Отоманско Царство (? -1403)
• Византиско Царство (1403-1456)
• Република Венеција (1456-1538)
• Отоманско Царство (1538 до Грчката војна за независност)

Скопелос станал дел од Првата Грчка Република според Лондонскиот протокол со кој се потврдил нејзиниот суверенитет (3 февруари 1830). За време на Втората светска војна, Скопелос бил под контрола на Сили на Оската. Најпрвин бил окупиран од Кралство Италија (јуни 1941 - септември 1943), а потоа од Нацистичка Германија (септември 1943 - октомври 1944). Скопелос и остатокот од Грција се вратиле под контрола на Грција по крајот на војната.

Географија

Карта од островот.

Скопелос има облик на саксофон. Не постојат многу заливи и природни пристаништа, а карпите стрмно паѓаат во морето во најголемиот дел од брегот. Планините доминираат во западниот и источниот дел на островот. Постојат неколку рамнини; во Стафилос, Дитропон и Панормос. Главното пристаниште на Скопелос понекогаш може да се затвори поради северните грла. Помалите заливи на Стафилос, Агнондас на јужниот брег и Панормос на запад нудат подобра заштита. Општината има површина од 96.299 км².

Населени места

Главното пристаниште и општинскиот центар на островот (Скопелос или Хора) се наоѓа во заливот на северниот брег. Забележливо е поради неговото архитектонско наследство. На пописот од 2011 година имал 3.090 жители.

Втора по големина населба е селото Глоса, која се наоѓа на северозападниот дел на островот, веднаш над пристаништето Лутраки, со височина од 200 до 300 метри. Глоса е 25,4 км оддалечено од градот Скопелос. Во селото се наоѓаат неколку традиционални куќи, со 993 жители.

Нео Клима или Елиос е наменско изградено село, изградено по големиот земјотрес во 1965 година, за да ги насели раселените жители на тешко оштетеното село (Старо) Клима. Се наоѓа покрај брегот на западната страна на островот. Селото имало 463 жители на пописот од 2001 година.

Други населби се Стафилос, Агнондас, Панормос, Ананија, Клима, Атеоато, Лутраки, Калогирос и Милој.

Економија

Скопелос (град).

Поглед кон Хора

Економијата на Скопелос денес е целосно зависна од туристичката индустрија. И покрај тоа што туризмот е најголем во текот на летните месеци, Скопелос е, исто така, целогодишно одредиште за жители од Северна Европа, во најголем дел пензионери. Некои жители очекувале зголемување на туризмот поради снимањето на филмот „Мама Миа“ на островот во септември 2007 година.

Земјоделството, кое е главен елемент на локалната економија, е во опаѓање. Овоштарници од слива и бадем постојат, но се помалку обемни отколку во минатото. Производството на вино од локално грозје е минимално бидејќи инсектите од видот филоксера во 1940-тите ги уништила лозовите насади. Иако има локално производство на вино со локално грозје, повеќето вина произведени на островот се користат за домашна употреба, а многу од грозјето се увезува од Тесалија. Одржувањето на домашните кози и домашните овци продолжува и од овие акции се произведува сирење. Во последниве години се зголемило производството на мед. Скопелос поддржува мала рибарска флота која делува на локалните води.

Островот некогаш поседувал витална дрвена индустрија за бродоградба и придонесувал за изградба на многу бродови во војната за грчка независност (1821-1831). Бродоградбата започнала да опаѓа по воведувањето на паробродот. Единаесеттото издание на Encyclopædia Britannica (1911) вели: „Речиси секој жител на двата острови (Скопелос и Скијатос) е сопственик, заеднички сопственик или капитен на еден едренички брод“. Денес уметноста на градење бродови и чамци во традиционален стил практично не постои и се гледа само во поправка на мали дрвени садови. Скопелос не може да го поддржи своето население со локално произведена храна и стоки. Повеќето од она што се користи и се консумира мора да биде увезено преку брод од копното. Цените за храна и стоките за широка потрошувачка го отсликуваат дополнителниот трошок за превоз. Според законот, грчката влада собира помалку даноци за храна и пијалаци купени на островите (8% - 16%) отколку за слични предмети купени во континентална Грција (11% - 23%). Сепак, набавките на храна и пијалаци се зголемени за 10% во Скопкос отколку на копното. Повеќето градежни материјали, вклучувајќи песок, исто така мора да бидат увезени. Трошоците за бензин се најмалку 15% повисоки отколку на копното.

Скопелос е матријархално општество. Богатството се пренесува преку женската линија. По обичај, родителите на секоја невеста ја обезбедуваат новата двојка со најмалку една куќа и некој имот. Куќата и имотот остануваат на име на невестата. Овој обичај е особено изолиран, како и во повеќето други делови на Грција, особено на копното и Крит.

Локално производство на храна

• Маслинки и маслиново масло: маслиновото масло игра значајна улога во исхраната, што е основа на сите рецепти на традиционална кујна. Најзастапената маслинка е сортата „Пелион“, поголема и позаоблена од „Каламата“.
• Фета: Полумеко, бело сирење направено од козјо млеко. Се користи при изготвување на пита и други растителни пити, како додаток на салати и оброци.
• Пита од сирење
• Мед: Медот во Скопелос главно е боровиот мед и цветен мед од нектарот на овошни дрвја и диви цвеќиња.
• Сливи: Сува или црвена слива.

Животна средина

Традиционална улица на островот.

Скопелос е еден од најзелените острови во Егејското Море. На островот има широк спектар на цвеќиња, дрвја и грмушки. Локалната вегетација главно се состои од шуми на алепски бор (Pinus halepensis), прнар (Quercus coccifera), црника (Quercus ilex). Боровите шуми на Скопелос ги замениле дабовите видови кои доминирале во минатото. Ова се должи на претпочитањето на борови дрвја, бидејќи нивното дрво се користи за изградба на бродови.

Екологија

Скопелос заостанува зад урбана Грција во третманот за рециклирање на отпад и третман на отпадни води. Во моментов не постои програма за рециклирање на ѓубре во Скопелос. Цврстиот и опасниот отпад се депонира или се фрла неофицијално на јавно или приватно земјиште. Периодично семејствата на ромскиот народ доаѓаат во Скопелос за да го соберат стариот метал од области околу островот каде што ѓубрето е незаконски фрлено. Шишињата за пиво се рециклираат од дистрибутерите.

Водни ресурси

Изворите на водоснабдувањето на општината се разновидни резервоари што се наоѓаат околу островот. Трите островски заедници снабдуваат вода во ограничен, но проширен дел од нивните надлежности. Куќите надвор од општинскиот водовод користат бунари или цистерни за собирање на дождовна вода. Постојат планови за изградба на вештачко езеро во областа Панормос за снабдување на вода за земјоделците. Приватните водни бунари нудат некои земјоделски потреби и вода од овие бунари може да се транспортираат со камион до оддалечените области за повторно полнење на цистерни или базени. Водостопанската вода е со добар квалитет. Како и повеќето природни извори на вода во варовнички средини, водата има висока содржина на калциум.

Алтернативна енергија

Во текот на изминатите 30 години жителите започнале да ги користат сончевите колектори за топла вода. Со околу 2.400 часа сончева светлина годишно, Скопелос има потенцијал да ја зголеми употребата на сончевата енергија и да развие алтернативни извори на енергија кои користат чест и постојан северен ветер. Големите градежни проекти и проекти за развој на масовниот туризам за хотели и туристичко домување сè уште не го прифатиле концептот на алтернативни извори. Неодамна изградените проекти се потпираат на електричната енергија произведена на копното, дури и за топла вода.

Архитектонско наследство

Градот е прогласен како традиционален поради својата извонредна убавина. Градежните дозволи за нова градба и реновирање во селото имаат некои ограничувања поради декретот за традиционална изградба.

Островот има повеќе од 360 цркви и капели. Повеќето се затворени во текот на годината, освен денот на светителот на кој е посветен христијанскиот храм, а поголемиот дел од нив биле приватно изградени. Најстарата постоечка црковна структура е базиликата Свети Атанасиј, изградена во 11 век и се наоѓа во областа Кастро. Сите, освен една од црквите на островот, се дел од Грчката православна црква. христијанството било формализирано во Скопелос со назначување на епископ во 4 век. Под владеењето на царот Јулијан Отпадник, епископот бил убиен во 362 година. Празникот на светецот е 25 февруари - празник на островот.

Сообраќај

Сопственоста на автомобили во Грција помеѓу 1990 и 2004 година се зголемила за 121%. Скопелос се придружува овој тренд и локалните власти тешко се справуваат проблемите во сообраќајот и паркирањето. Заедно со ова, товарот на туристичките возила и достапноста на автомобили за изнајмување и мотоцикли, создава дополнителни проблеми за кои решенија сè уште не се пронајдени. Изградбата на голем паркинг места долж крајбрежјето во доцните 1990-ти години не било доволно за справување со проблемот. Во текот на летото населението на островот се зголемува од околу 5.000 до 15.000 до 20.000 (1993). Островот се служи со пристанични фериботи од пристаништата. Во лето постои траект до и од Кими во Евбеја. Скопелос има еден главен пат кој ги поврзува трите главни села со тренерот неколкупати на ден. Во средината на 1980-тите, советот на градоначалникот гласал за аплицирање до Министерството за внатрешни работи за изградба на аеродром, но истото барање било одбиено. Во случај на медицински итни случаи постои хелидром.

Надворешни врски

• The Hellenic Ornithological Society
• Skopelosweb.gr Travel Guide since 1999 (англиски) (грчки)