Википедија

Нестиме

село во Населичко, Егејска Македонија

Нестиме или Нестим (грчки: Νόστιμο, Ностимо; до 1927 г. Νιστήμιον, Нистимион[2]) — село во Населичко, Егејска Македонија, денес во општината Рупишта од Костурскиот округ на Западна Македонија, Грција. Населението брои 73 жители (2021).

Нестиме
Νόστιμο
Поглед на селото
Поглед на селото
Нестиме is located in Грција
Нестиме
Нестиме
Местоположба во областа
Нестиме во рамките на Рупишта (општина)
Нестиме
Местоположба на Нестиме во Костурскиот округ и областа Западна Македонија
Координати: 40°23.17′N 21°12.15′E / 40.38617° СГШ; 21.20250° ИГД / 40.38617; 21.20250
ЗемјаГрција
ОбластЗападна Македонија
ОкругКостурски
ОпштинаРупишта
Општ. единицаРупишта
Надм. вис.&10000000000000920000000920 м
Население (2021)[1]
 • Вкупно73
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија

уреди
 
Зградата на Палеонтолошкиот и палеоботанички музеј.

Селото се наоѓа на најисточните падини на планината Одре во областа Костенарија. Лежи на 18 км јужно од Рупишта. Атарот зафаќа површина од 9 км2.[3]

Меѓу Нестиме и соседното село Бела Црква има праисториска скаменета шума. Во селото има Палеонтолошки и палеоботанички музеј.[4]

Историја

уреди

Во Отоманското Царство

уреди

Во минатото селото се наоѓало малку појужно, во местноста Старо Нестиме, каде денес се гледаат урнатини од куќи и остатоци од црквите „Св. Анастасиј“ и „Св. Архангели“. Селото е разурнато во времето на Али-паша Јанински и се преместило на сегашното место.[5]

На крајот од XIX век Нестиме било македонско село во Населичката каза. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Нестимъ има 260 жители Македонци христијани.[6][7]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Нестима е чисто македонско село во Костурската каза на Горичкиот санџак со 60 куќи.[8]

На почетокот на XX век христијанските жители на Нестиме биле под врховенството на Цариградската патријаршија. Според Христо Силјанов во април 1904 г. Нестиме (Нестимъ) прешло под врховенството на Бугарската егзархија,[9] но според ехзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Нестин имало 320 Македонци под патријаршијата кои тој ги нарекува „гркомани“.[6][10] Во 1904 г. при реорганизацијата на Костенарскиот револуционерен реон по Илиденското востание, во селото е создаден револуционерен комитет на ВМОРО.[11]

На 8 ноември 1903 г. (или 1904), на празникот Арангел, македонска чета упаднала во литургијата на местнот водач на грчкиот комитет, свештеникот Хараламби Пагунадов (Хараламбос Пагунадас).[12]

Во 1906 г. селото настрадало од андартски напади.[13] Според Георги Константинов Бистрицки, Нестиме пред Балканските војни имало 50 куќи, од кои на 30 Македонци-христијани и 20 Макдонци-муслимани.[14] Според Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“) во приближно истиот период Нестими имало 55 куќи на Македонци-христијани и 15 куќи на Македонци-муслимани.[15]

Во егзархиската статистика за 1908/09 г. Атанас Шопов го води Нестин во списокот на македонските патријаршистички, полупогрчени села во Населичката каза.[6][16]

Според Георгиос Панајотидис, учител во Цотилската гимназија, Нестиме (Νεστήμι) во 1910 г. имало 60 македонојазични семејства — 43 христијански и 17 муслимански. Во селото силно работела грчката пропаганда — имало едно училиште со 1 учител и 35 машки ученици.[17]

Во Грција

уреди
 
Учители, ученици и жители на селото на училишен празник, сликани пред училиштето во 1930 г. Во средината горе е попот Теохарис Папаконстантину (андартски деец) и учителите Штерјана, Спиро Каминас и Теано.[18]

За време на Балканските војни селото е окупирано од грчка војска и во 1913 г. влегло во состав на Грција. Таа година броело 451 жител кои во 1920 г. се накачиле на 498.[3]

Во 1922 г. малобројните муслимански семејства се иселени во Турција согласно Лозанскиот договор, а на нивно место се доведени грчки доселеници во речиси еднаков број. Така Нестиме станало мешана населба, но со апсолутно мнозинство на Македонци.[3]

Во 1927 г. селото е преименувано во Куфоксилија, но следната година името му е вратено, овојпата во обликот Ностимо. Таа 1928 г. имало 410 жители.[3] Во документ на грчките училишни власти од 1941 година се вели дека во Нестиме:

„ населението е словенско... зе зборува на грчки и на словенски.[19] “

Населението произведува претежно жито, но делумно се занимава и со сточарство.[3]

Селото силно настрадало во Граѓанската војна (1946-1949). По војната многу жители на селото се иселиле во прекуокеанските земји.[3]

За црквата „Света Троица“ се смета дека е изградена заедно со селото (на денешното место) во XVIII век. Подоцна е урната и на нејзино место е подигнат поголем храм во облик на базилика со женска црква. Во 1952 г. поради пукнатини на ѕидовите зградата е срушена и одновно изградена.[20]

Во 1972 г. Нестиме, заедно со Жиковишта и Либешево е одвоено од Кожанскиот и префрлено во Костурскиот округ. Во црковен поглед трите села останале во составот на Шишанско-сачишката епархија.[21]

Месности во Нестиме преименувани со службен указ на 31 јули 1969 г.
Име Грчки Ново име Грчки Опис
Селишта[22] Σέλιστα Врисес Βρύσες[23] река на С од Нестиме, десна притока на Галешово[22]
Думба[22] Ντόμπα Орихеја Όρυχεϊα[23] врв на Одре на С од Нестиме (931,8 м)[22]
Старо Нестиме[22] Παλιό Νεστίμ Ламброс Λάμπρος[23] возвишение на Одре на З од Нестиме[22]

Население

уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 455 266 261 200 191 147 115 108 73
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Наводи

уреди
  1. ↑ „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. ↑ „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 33. ISBN 9989-9819-6-5.
  4. ↑ „Fossil Exhibition (Nostimo)“. The Museums of Macedonia. Посетено на 8 февруари 2018.
  5. ↑ Σιδερίδης, Μιλριάδης Δημήτριος. Άγνωστες σελίδες της ιστορίας: το χωριό Νόστιμο των Καστανοχωρίων Ν. Καστοριάς στο διάβα των αιώνων και το απολιθωμένο δάσος, Νόστιμο, 2002, σ 47.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  7. ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 272. ISBN 954430424X.
  8. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 99.
  9. ↑ Силяновъ, Христо (1943). Освободителнитѣ борби на Македония (PDF). II. Следъ Илинденското възстание. София: Издание на Илинденската Организация. стр. 125.
  10. ↑ Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 226–227.
  11. ↑ Шкуртовъ, Кириякъ (1940). „Революционната епоха въ Костенарията - 1903 1908 год“ (PDF). Илюстрация Илиндень. Издание на Илинденската Организация. XII (112): 10. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)
  12. ↑ Αρχιμανδρίτης Μιλτιάδης - Δημήτριος Σιδερίδης (2002). Άγνωστες σελίδες της ιστορίας: το χωριό Νόστιμο των Καστανοχωρίων Ν. Καστοριάς στο διάβα των αιώνων και το απολιθωμένο δάσος. Νόστιμο. стр. 47–48.
  13. ↑ Силяновъ, Христо (1943). Освободителнитѣ борби на Македония (PDF). II. Следъ Илинденското възстание. София: Издание на Илинденската Организация. стр. 220.
  14. ↑ Бистрицки (1919). Българско Костурско (PDF). Ксанти: Издава Костурското Благотворително Братство „Надежда“ в гр. Ксанти. Печатница и книжарница „Родопи“. стр. 9.
  15. ↑ Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 18.
  16. ↑ Георгиев, Величко, Стайко Трифонов (уред.) (1996). История на българите в документи 1878 - 1944. I, част втора: Българите в Македония, Тракия и Добруджа. София: Издателство „Просвета“. стр. 247. ISBN 954-01-0558-7.
  17. ↑ Παναγιωτίδης, Γιώργος Π. Σ (1911). „Τα Καστανοχώρια“. Μακεδονικόν Ημερολόγιον. εν Αθήναις: Τύποις «Αυγής Αθηνών», Θ. Ν. Αποστολοπούλου. Δʹ: 135. Архивирано од изворникот на 25 октомври 2020.
  18. ↑ Μακρής, Χάρης Σ (2000). Η Καστοριά: Συνοπτική ιστορία της πόλης. Κυριακίδη Αφοί. стр. 84. ISBN 960-343-557-0.
  19. ↑ Наведено од Даскалов, Георги. Българите в Егейска Македония, мит или реалност, Македонски научен институт, София, 1996, стр. 236.
  20. ↑ „Ιεροί Ναοί και Μoνές της Αγίας Τριάδος (Αγίου Πνεύματος) στο Βόιο“. Το Βόιον. Архивирано од изворникот на 5 јануари 2015. Посетено на 5 јануари 2015.
  21. ↑ „Ιεροί Ναοί του Προφήτη Ηλία στο Βόιο“. Το Βόιον. Архивирано од изворникот на 3 јануари 2015. Посетено на 3 јануари 2015.
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 22,5 По топографска карта М1:50 000, издание 1980-1985 „Генеральный штаб“
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 „Β. Διάταγμα ΥΠ' Αριθ. 483. Περὶ μετονομασίας συνοικισμὤν, κοινοτήτων καὶ θέσεων“ (PDF). Εφημερίς της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος. Εν Αθήναις: Ἐκ τοῦ Εθνικού Τυπογραφείου. Τεύχος Πρώτον (Αριθμός Φύλλου 147): 1051. 1969. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Нестиме&oldid=5196268“