Казашка азбука

Казашка азбука е термин кој се користи да се означат три различни писма кои се користат за запишување на казашкиот јазик. Кирилицата е официјално писмо во Казахстан и се користи за запишување на јазикот, како и во покраината Бајан-Олги во Монголија. Кирилицата била воведена во 1940 година и истата се користи од казашката дијаспора во Русија, Киргистан, Туркменистан и Узбекистан. Латиницата е заснована на турската азбука и се користи неофицијално од казашката дијаспора во Турција, Германија, САД и останатите западни држави. Латиницата била воведена за запишување на јазикот во периодот од 1927 до 1940 година. Арапското писмо се користи за запишување на казашкиот јазик во НР Кина во префектурата Алтај и Автономната префектура Или Казак. Исто така, ова писмо се користи во Иран и Авганистан и ова писмо се користело за запишување на јазикот до 1927.

Азбука

кирилица	латиница	арапско писмо	арапско име	МФА
А а	A a	ا	Alif	/ɑ/
Ә ә	Ä ä	ٵ	Hamza + Alif	/æ/
Б б	B b	ب	Ba	/b/
В в	V v	ۆ	Waw with V	/v/
Г г	G g	گ	Gaf	/ɡ/
Ғ ғ	Ğ ğ	ع	Ghain	/ʁ/
Д д	D d	د	Dal	/d/
Е е	E e	ه	Ha	/e/
Ё ё	Yo yo	يو	Yo	/jo/
Ж ж	J j	ج	Jeem	/ʒ/
З з	Z z	ز	Za	/z/
И и	Ï ï	ٸ	Ya	/ɯj/, /ɪj/
Й й	Y y	ي	Ya	/j/
К к	K k	ك	Kaf	/k/
Қ қ	Q q	ق	Qaf	/q/
Л л	L l	ل	Lam	/l/
М м	M m	م	Meem	/m/
Н н	N n	ن	Noon	/n/
Ң ң	Ñ ñ	ڭ	Kaf with 3 dots	/ŋ/
О о	O o	و	Waw	/o/
Ө ө	Ö ö	ٶ	Hamza + Waw	/ø/
П п	P p	پ	Pa	/p/
Р р	R r	ر	Ra	/r/
С с	S s	س	Seen	/s/
Т т	T t	ت	Ta	/t/
У у	W w	ۋ	Waw with 3 dots	/w/, /ʊw/, /ʉw/
Ұ ұ	U u	وُ	Waw with damma	/ʊ/
Ү ү	Ü ü	ٶُ	Hamza + Waw with damma	/ʉ/
Ф ф	F f	ف	Fa	/f/
Х х	X x	ح	Kha without dots	/x, χ/
Һ һ	H h	ھ	Initial Ha	/h/
Ц ц	C c	تس	T + S	/ts/
Ч ч	Ç ç	چ	Cheem	/tʃ/
Ш ш	Ş ş	ش	Sheen	/ʃ/
Щ щ	Şş şş	شش	Sh + Sh	/ʃtʃ/, /ʃː/
Ъ ъ	(ʺ)	--	--	--
Ы ы	I ı	ى	Ya without dots	/ɯ/
І і	İ i	ٴى	Hamza + Ya without dots	/ɪ/
Ь ь	(ʹ)	--	--	--
Э э	Ee (Éé)	ه	Ha	/e/
Ю ю	Yu yu	يۋ	Y + U	/jʉw/, /jʊw/
Я я	Ya ya	يا	Y + A	/jɑ/

Напредна романизација

Апостроф

Апострофот се смета за дел од казашката азбука и се користи за омекнување на гласови после буквите A, Y и I.

Букви

латиница	кирилица	МФА
A	A	/aː/
B	Б	/b/
C	К	/k/
D	Д	/d/
E	Е	/eː/
F	Ф	/f/
G	Г	/ɡ/
H	Х	/h/
I	И	/iː/
J	Ж	/j/
K	Қ	/q/
L	Л	/l/
M	М	/m/
N	Н	/n/
O	О	/oː/
P	П	/p/
Q	Ө	/øː/
R	Р	/r/
S	С	/s/
T	Т	/t/
U	У	/uː/
V	В	/v/
W	Ы	/juː/
Y	Ү	?
Z	З	/z/
A'	Ә	/æː/
Y’	Ұ	?
I’	І	?

Диграфи

диграф	кирилица	МФА
gh	Ғ	/ʁ/
ng	Ң	/ŋ/
ts	Ц	/ts/
ch	Ч	/tʃ/
sh	Ш	/ʃ/
iu	Ю	/iuː/
ya	Я	/iaː/

Фонологија

Буквите A, E, I, O, Q, U , Y, A’, Y’, I’ се сметаат за самогласки, додека останатите се согласки. Исто така, два диграфа, ЈУ и ЈА, се сметаат за самогласки.

Примери

казашка кирилица	казашко арапско писмо	казашка латиница	македонски
Барлық адамдар тумысынан азат және қадір-қасиеті мен кұқықтары тең болып дүниеге келеді. Адамдарға ақыл-парасат, ар-ождан берілген, сондықтан олар бір-бірімен туыстық, бауырмалдық қарым-қатынас жасаулары тиіс.	بارلىق ادامدار تۋمىسىنان ازات جانە قادىر-قاسيەتى مەن كۇقىقتارى تەڭ بولىپ دۇنيەگە كەلەدى. ادامدارعا اقىل-پاراسات، ار-وجدان بەرىلگەن، سوندىقتان ولار ءبىر-بىرىمەن تۋىستىق، باۋىرمالدىق قارىم-قاتىناس جاساۋلارى ءتيىس.	Barlwk adamdar tumwswnan azat ja’ne kadi’r-kasieti’men ky’kwktarw teng bolwp dyniege celedi’. Adamdargha akwl-parasat, ar-ojdan beri’lgen, sondwktan olar bi’r-bi’ri’men tuwstwk, bauwrmaldwk karwm-katwnas jasaularw tii’s.	Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општочовечкaтa припaдност.

Поврзано

• Казашки јазик
• Казахстан
• Казаци

Надворешни врски

• Казашка азбука на руски.
• Казашки јазик и азбука
• Казашки јазик Архивирано на 15 октомври 2015 г.
• Претворач за казашка кирилица-арапско писмо-латиница
• Претворач за казашка кирилица-арапско писмо-латиница