Цигарево

поранешно село во Гуменџиско, Егејска Македонија

Цигарево или Цигарово (грчки: Άνυδρο, Анидро; до 1926 г. Τσιγάρεβο(ν), Цигарево(н)[1]), на турски: Чангар — поранешно село во Гуменџиско, Егејска Македонија, на територијата на денешната општина Пајонија, Централна Македонија, Грција. Било населено исклучиво со Македонци.[2]

Цигарево
Άνυδρο
Цигарево is located in Грција
Цигарево
Цигарево
Местоположба во областа
Цигарево во рамките на Пајонија (општина)
Цигарево
Местоположба на Цигарево во Кукушкиот округ и областа Централна Македонија
Координати: 40°52.56′N 22°25.16′E / 40.87600° СГШ; 22.41933° ИГД / 40.87600; 22.41933
ЗемјаГрција
ОбластЦентрална Македонија
ОкругКукушки
ОпштинаПајонија
Општ. единицаГуменџе
Надм. вис.&10000000000000330000000330 м
Население
 • Вкупноиселено
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија

уреди

Селото се наоѓало на југоисточните падини на планината Пајак, меѓу селата Радомир на југ и Рамна на север.

Историја

уреди

Во Отоманското Царство

уреди

Во XIX век Цигарево е чисто македонско село во Ениџевардарска каза. На австроунгарската военна карта е означено како Чангар (Čangar),[3] а на картата на Кондојанис се води како Цигаровон (Τσιγάροβον), христијанско село. Според Николаос Схинас („Οδοιπορικαί σημειώσεις Μακεδονίας, Ηπείρου, Νέας οροθετικής γραμμής και Θεσσαλίας“) во средината на 1880-те Цигаровон (Τσιγάροβον) било село со 35 христијански семејства.[4]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. во Цигарево живееле 200 Македонци христијани.[5][6] По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. Цигарево (Tzigarevo) имало 120 Македонци, сите под Егзархијата.[5][7]

Во 1910 г. Халкиопулос напишал дека селото (Τσάγγαρ) имало 35 егзархисти.[4][8]

Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“) вели дека пред Балканските војни Цигарево имало 15 куќи на Македонци христијани.[9]

Во Грција

уреди

По Балканските војни во Цигарево е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Во 1912 г. е заведено како село со христијанска и муслиманска религија и македонски јазик. На пописот од 1913 г. селото (Τσιγάρεβον, Τσάγκαρ) като село со 117 жители (62 мажи и 55 жени).[4] Во 1920 г. населението се намалило на 83 жители.[2]

Во 1924 г. највеќето христијански жители биле присилно иселени во Бугарија,[10] а муслиманските во Турција по сила на Лозанскиот договор.[4] На нивно место власта довела грчки колонисти од Мала Азија. Во Цигарево останале само 3 македонски семејства.[2] Во 1928 г. селото е попишано како село со 14 дојденски семејства сочинети од 35 жители.[11] Според Тодор Симовски, таа година селото имало 55 жители, од кои 27 македонски староседелци и 28 грчки дојденци. Во 1926 г. селото е преименувано во Анидро.

Во следниот период населението се зголемило на 117 жители, веројатно поради доселување на жителите од напуштеното село Романово. Со ова дојденците станале апсолутно мнозинство, бидејќи жителите на Романово самите биле дојденци на местото на тамошните македонски староседелци.[2]

За време на Граѓанската војна во 1947 г. властите ги преселиле жителите во градот Пазар, и тие повеќе не се вратиле да живеат во него.[10] Сепак, тие продолжуваат да ги обработуваат своите имоти таму.[2]

Во 1990 г. кај црквата „Св. Ѓорѓи“ е основан манастирот „Св. Ѓорѓи и Пресв. Богородица Утешение“.[10]

Личности

уреди
  • Вангел Ќајски — револуционер, курир на ВМОРО[12]
  • Атанас (Танас) Стојанчев (1870 - по 1943) — револуционер, курир на ВМОРО,[12] преселен во Несебар[13]

Културни и природни знаменитости

уреди

Наводи

уреди
  1. „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 66–67. ISBN 9989-9819-6-5.
  3. Generalkarte von Mitteleuropa 1:200.000 der Franzisco-Josephinischen Landesaufnahme (германски). Österreich-Ungarn. ab 1887-1914. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 „Πληθυσμός και οικισμοί της περιοχής Γιανιτσών 1886 – 1927“. lithoksou.net. Посетено на 14 јули 2019 г. Проверете ги датумските вредности во: |access-date= (help)
  5. 5,0 5,1 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  6. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 147. ISBN 954430424X.
  7. Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 102–103.
  8. Χαλκιόπουλος, Αθανάσιος (1910). Εθνολογική στατιστική των βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου. Αθήναι.
  9. Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 28.
  10. 10,0 10,1 10,2 Λάμπρου, Σουλτάνα Δ. „Ιερό Ησυχαστήριο Αγίου Γεωργίου και Παναγίας της Παραμυθίας στο Άνυδρο“. Promo.cross. Архивирано од изворникот на 27 јуни 2014. Посетено на 16 јуни 2014.
  11. Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
  12. 12,0 12,1 Бабев, Иван, Македонска голгота – Спомени и изповеди от Ениджевардарско, ТАНГРА ТанНакРа ИК, София, 2009, стр. 312.
  13. Бабев, Иван. Помним делата ви, НСА Прес, 2013 г., стр.75.